راه اهن

معنی کلمه راه اهن در لغت نامه دهخدا

( راه آهن ) راه آهن. [ هَِ هََ ] ( ترکیب اضافی ، اِ مرکب ) دو خط آهن متوازی که بر آن قطار ماشین حرکت میکند. ( فرهنگ نظام ). دو خط آهنی که از جایی بجایی کشیده شود و قطار آهن از آن عبور کند. ریل.
تاریخچه راه آهن در جهان : اولین قطار راه آهن دنیا به سال 1832م. بوسیله مهندس استیفنس انگلیسی بکار افتاد که دو شهر لیورپول و منچستر را بهم مربوط میساخت و خبر آن بسرعت برق در سراسر جهان پیچید ومانند همه اختراعات و اکتشافات مایه شگفت و اعجاب جهانیان گردید، زیرا اهمیت و فواید راه آهن از حیث اقتصاد و آبادی کشورها بخوبی روشن است. انقلابی که انشاء راه آهن در گیتی پدید آورد میتوان گفت کمتر ازاهمیت قطب نما در سده های 15 و 16 نبود.
راه آهنهای بزرگ جهان :ایالات متحده امریکا اول ( با 400هزار کیلومتر ). اتحاد جماهیر شوروی دوم ( با 120هزار کیلومتر ). آلمان سوم ( با 60هزار کیلومتر ). فرانسه چهارم ( با 54هزار کیلومتر ). طولانی ترین راه آهن جهان راه آهن ماوراء سیبری در اتحاد جماهیر شوروی است که ده هزار کیلومتر درازی آن است ، و بعد از آن راه آهن سانتافی پاسیفیک امریکاست که از شمال بجنوب کشیده شده و با طول 7400 کیلومتر دو شهر فیلادلفی و لوس آنجلس را بهم مربوط میسازد. و رجوع به جغرافیای اقتصادی لیستر کلیم و همکاران ترجمه فتح اﷲ حکیمی ص 125، جغرافیای اقتصادی کیهان ص 468، نشریه راه آهن ایران مقدمه و ص 4، جغرافیای جدیداقتصاد ایران و اروپا و امریکا تألیف هیأت مؤلفان ص 75 و 88 و 148 و کیهان سالانه 1341 ص 472 و 1342 ص 1017 شود.
راه آهن ایران : از سال 1300 هَ. ق. یک تن فرانسوی بنام «پلوس بوآتال » امتیاز کشیدن خط آهن تهران حضرت عبدالعظیم را بمدت 99 سال از ناصرالدین شاه گرفت و آن را ساخت و سپس شرکت تراموای بلژیکی آن را اداره میکرد و تا چند سال پیش از آن استفاده میشد. طول آن 8700 گز بود.بوآتال سپس راه آهن فرعی بطول 6500 گز بطرف سنگ معدن احداث کرد که براه مزبور می پیوست. در دوران ناصرالدین شاه قراردادها و امتیازنامه هایی با بیگانگان در باره ایجاد راه آهن بسته شد ولی بجایی نرسید تا در سال 1304 هَ. ش. رضاشاه بموجب قانونی که از مجلس گذشت از محل 3 ریال عوارض قند و شکر بایجاد راه آهن ایران آغاز کرد. البته پیش از این راه آهنهای کوچکی چون راه آهن تهران - شهرری که یاد کردیم ، و راه آهن تبریز- جلفا ( بوسیله روسها ) و راه آهن آمل - محمودآباد ( بوسیله حاج امین الضرب ) و راه آهن ماکو ( بوسیله روسها ) و راه آهن زاهدان - میرجاوه ( بوسیله هندیان ) و راه آهن زاهدان ( بوسیله انگلیسیها ) نیز ساخته شده بود ولی گذشته از اینکه برای احتیاجات اقتصادی و حمل و نقل کشورپهناوری چون ایران ناچیز بود بیشتر آنها هم متروک شده بود تا در عهد رضاشاه راه آهن سرتاسری ایران از راه وضع قانون انحصار قند و شکر در تاریخ 1304 هَ. ش.و جلب متخصصان آلمانی آغاز گشت ، و پس از آن راههای فرعی دیگری بدینسان ساخته شد:

معنی کلمه راه اهن در فرهنگ عمید

( راه آهن ) جادۀ ریل گذاری شده که ترن از روی آن عبور می کند.

معنی کلمه راه اهن در فرهنگ فارسی

( راه آهن ) ( اسم ) ۱ - دو خط آهنی که از جایی به جایی کشیده شود و قطار از آن عبور کند ریل ۲ - قطار ( راه آهن ) .

معنی کلمه راه اهن در دانشنامه عمومی

راه آهن (نقاشی). راه آهن که بیشتر با نام ایستگاه سن - لازار ( به فرانسوی: Gare Saint - Lazare ) شناخته شده است، یک نقاشی رنگ روغن است که توسط ادوار مانه نقاش امپرسیونیست فرانسوی در سال ۱۸۷۳ میلادی کشیده شده است؛ این آخرین نقاشی مانه از مدل دلخواه و همکار نقاشش ویکتورین مورنت، مدل نقاشی های پیشین او المپیا و ناهار در چمنزار است. این نقاشی در سال ۱۸۷۴ در نمایشگاه سالن پاریس نمایش داده شد و در سال ۱۹۵۶ به نگارخانه ملی هنر در واشینگتن دی. سی اهدا شد.

معنی کلمه راه اهن در دانشنامه آزاد فارسی

راه آهن. راه آهن (railway)
نوعی روش حمل و نقل که در آن قطارها، مسافران و کالاها را در طول دو ریل راه آهن از جایی به جای دیگر می برند. درپی تلاش های برخی مبتکران بریتانیایی نیروی بخار، همچون جیمز وات اسکاتلندی، مهندسان انگلیسی و ازجمله جورج استیونسون، لکوموتیو بخار را به بهره برداری رساندند و نخستین خطوط راه آهن را ساختند؛ در ۱۸۲۵ استیونسون نخستین لکوموتیو بخار را در انگلستان، از استاکتون تا دارلینگتون، راه اندازی کرد. این امر زمینه را برای ساخت و گسترش خطوط آهن در بریتانیا، قارۀ اروپا و امریکای شمالی فراهم آورد. پس از جنگ جهانی دوم موتورهای دیزلی و برقی جانشین موتورهای بخار شدند.سال های پیشرفت. خطوط راه آهن در اصل برای حمل و نقل سریع و ارزان زغال سنگ معادن شمال انگلستان و جنوب ویلز ساخته شد. ریچارد ترویتیک، اسب بخار مسابقه ای را برای نمایش عمومی ساخت (۱۸۰۸)، اما دیگر لکوموتیوهای اولیۀ بخار به معادن زغال سنگ متصل شدند (۱۸۲۵). کتون لینگتون نخستین قطار بخار برای حمل زغال سنگ از معادن غرب دارِم به باراندازهای استاکتون ـ آن ـ تیز بود. چهار سال بعد قطار استیونسون نخستین خط مسافربری قطار بخار از لیورپول به منچستر افتتاح شد. در دهۀ ۱۸۴۰ «جنون» راه آهن سازی شیوع یافت. مخالفان ادعا می کردند که قطارها، شرکت های حمل و نقل با دلیجان را ورشکست و شیر گاوها را خشک می کنند. با این حال، تا ۱۸۴۰ در انگلستان ۲۱۸۰ کیلومتر و تا ۱۸۵۲، حدود ۸ هزار کیلومتر خط آهن ساخته شد. در بلژیک و سپس در فرانسه و آلمان، برنامۀ اصلی ساخت راه آهن، با روند سریع صنعتی شدن همزمان شد. در امریکای شمالی، گسترش راه آهن طی قرن ۱۹، باعث شد حمل و نقل از نواحی مرکزی و غربی مقرون به صرفه شود و به پیروزی جبهۀ شمال در جنگ داخلی امریکا نیز کمک کرد. در اواخر قرن ۱۹ خطوط راه آهن به آسیا، خاورمیانه، افریقا و امریکای لاتین کشیده شد.
فاصلۀ دو ریل. ریل های راه آهن را ابتدا از چوب و بعدها از آهن یا فولاد ساختند که تراورس هایی آن ها را از یکدیگر جدا می کرد و به صورت موازی نگه می داشت. در ۱۸۲۴ فاصلۀ ریل های واگن های زغال سنگ محلی، برای راه آهن استاکتون ـ دارلینگتون۱.۲۴ متر معمول شد و اغلب دیگر خطوط راه آهن نیز این روند را دنبال کردند. مهم ترین استثنا، راه آهن بزرگ غرب بود، که در ۱۸۴۱ گشایش یافت و ریل هایش۲.۱۳ متر از هم فاصله داشت. در ۱۸۴۶ ساخت خط آهن باریک در انگلیس تصویب شد، اما بخش هایی از راه آهن بزرگ غرب تا ۱۸۹۲ با خط آهن عریض برونل به کار خود ادامه داد. مهندسان بریتانیایی که در خارج از این کشور راه آهن می ساختند به ریل های باریک تمایل نشان می دادند. دیگر کشورها نظیر ایرلند و فنلاند خط آهن عریض را ترجیح دادند. هزینۀ این نوع خط آهن بالاست، اما سفر با آن آسایش بیشتری دارد.
تأثیر اجتماعی و اقتصادی. خطوط راه آهن به گسترش سریع انقلاب صنعتی، نخست در بریتانیا و سپس در کشورهای دیگر کمک کرد. مهندسی راه و ساختمان رونق گرفت و پیشرفت صنعت مهندسی مکانیک به ساخت قطعات دقیق مورد نیاز لکوموتیوها کمک کرد. میزان زیاد بودجه مورد نیاز برای ساخت خطوط راه آهن موجب توسعۀ بیشتر بازار سهام شد و قابلیت توزیع کالاهای تولیدی تا حد زیادی افزایش یافت. قطارها نخستین وسایل حمل و نقل عمومی مسافران بودند. نیاز به زمان بندی دقیق با تعیین زمان استاندارد راه آهن، (زمان متوسط گرینویچ) جایگزین انواع وقت های محلی شد.
کاهش خطوط راه آهن. با افزایش استفاده از اتومبیل های شخصی و حمل و نقل جاده ایِ دولتی پس از جنگ جهانی دوم و عدم استفاده از ماشین بخار، افزایش هزینه های راه آهن به مفهوم کرایۀ بیشتر، مسافران کمتر و کاهش حمل و نقل بار بود. در دهۀ ۱۹۷۰ شرکت های راه آهن ملی به سرمایه گذاری در خطوط شهری سریع تر روی آوردند: در انگلیس قطار سریع السیر دیزلی راه اندازی شد. در مناطق دیگر چنین قطارهایی را بر روی ریل های مخصوص به کار گرفتند؛ در روسیه و کشورهای بلوک شرق سابق فاصلۀ ریل های راه آهن به دلایل امنیّتی با سایر نقاط دنیا متفاوت بود.

جملاتی از کاربرد کلمه راه اهن

برای اولین بار در کشور , سالن مسافری قطار ایستگاه تهران از طریق زیر زمین به سالن متروی ( ایستگاه متروی راه آهن ) متصل شده است و مسافرین مترو میتوانند بدون آنکه به سطح زمین بیاییند از طریق تونل های زیرزمینی به ایستگاه راه اهن تهران مراجعه کنند .