خانات خیوه
معنی کلمه خانات خیوه در فرهنگ فارسی
معنی کلمه خانات خیوه در دانشنامه عمومی
فرمانروایان این خانات، از دودمان قاآن قیرات ها بودند که شاخه ای از فرمانروایان آستراخان و از تبار خاندان چنگیزخان به شمار می آمدند که نسب پدری آن ها به شیبان خان بنیان گذار دودمان شیبانیان در آسیای میانه و نسل پنجم جوچی پسر اول چنگیزخان می رسید.
با فتح این منطقه توسط ارتش روسیه در سال ۱۸۷۳م، خیوه تحت الحمایه روسیه شد و در سال ۱۹۲۰م این خانات ملغی شده و به جای آن جمهوری شوروی خلق خوارزم تأسیس شد.
این منطقه در سال ۱۹۲۴ میلادی به طور رسمی بخشی از شوروی شد و امروزه بخش عمدهٔ آن در جمهوری خودمختار قره قالپاقستان و استان خوارزم در ازبکستان کنونی و شمال ترکمنستان کنونی قرار دارد.
اهالی خیوه ترکیبی از ازبک ها، ترکمن ها، قره قالپاق ها، قزاق ها و تاجیک ها بودند. خانات خیوه در دوران اوج قدرت خود بر مناطق قزاق نشین در بخش های غربی قزاقستان کنونی و بخش های شرقی ترکمنستان کنونی در سواحل دریای خزر نیز حکومت می کردند. جمعیت خیوه در سال ۱۲۸۲ ه. ق حدود ۷۰۰ هزار نفر برآورد شده بود که ۴۰۰ هزار ازبک و ۳۰۰ هزار ترکمن بودند.
جملاتی از کاربرد کلمه خانات خیوه
کثرت جمعیت ایل تکه، آنان را قادر ساخته بود که بر اغلب طوایف هم جوار خود غلبه یابند و اراضی آنان را تصاحب کنند، به ویژه که اراضی خود آنان برای تغذیه اهالی و احشامشان کافی نبود. پراکنده شدن طوایف تکه در نواحی ترکمنستان، موجب توسعه سازمان سیاسی داخلی و حکومت سرداران تکه در سرزمینهای تکه‌نشین و استقلال نسبی آنان از خانات خیوه و بخارا و دولت ایران شد و قطع برخی مناسبات تجاری میان استرآباد و کراسنوودسک و خیوه و بخارا را به دنبال داشت.