دارسی

با تمام این اوصاف ناکس دارسی هنوز اطمینان کامل به عقد قرارداد جهت استخراج نفت ندارد. در این بین تجاوزی به سیندرلا صورت می‌گیرد و این قضیه باعث می‌شود تا دارسی بتواند مستمسکی داشته باشد تا از اهالی ده ادعای خسارت کند. تاوان این خسارت هم استخراج و اکتشاف نفت است.

همچنین بر اساس این قرارداد، دارسی متعهد گردید ظرف دو سال، شرکت یا شرکت‌هایی برای بهره‌برداری از این امتیازات تأسیس نماید و سالیانه مبلغ ۲۰٬۰۰۰ لیره وجه نقد و معادل همین مبلغ از سهام شرکت و نیز ۱۶ درصد از منافع خالص خود را به دولت ایران بپردازد.

براساس این قرارداد، امتیاز استخراج و بهره‌برداری از نفت در سراسر ایران به استثنای ایالات شمالی شامل گیلان، مازندران، گرگان، خراسان و آذربایجان برای مدت ۶۰ سال به دارسی واگذار گردید.

حفاری واقعی تا پایان سال ۱۹۰۲ شروع نشد. شرایط کار به دلیل کمبود آب و غذا و وجود حشرات فراوان سخت بود، دما به ۴۸ درجه می‌رسید و تجهیزات اغلب خراب می‌شد. در سال ۱۹۰۳ نفت بسیار کمی پیدا شده بود و نگرانی دارسی از اتمام پول و هزینه‌های رو به افزایش بود که پس از خرج ۱۶۰٬۰۰۰ پوند به حداقل به ۱۲۰٬۰۰۰ پوند دیگر نیاز داشت. آشکار شد که دارسی یا باید وام بگیرد یا امتیاز را بفروشد.

دولت ایران آنتوان کتابچی (که خودش دلال قرارداد نفت دارسی بود) و پسرش ونسان کتابچی را به‌عنوان کمیسر نفت معرفی کرد. او از دانش خود از دربار، دولت و مقامات مذهبی ایران استفاده کرد تا اطمینان حاصل کند که امتیاز نفت به سرنوشت امتیاز تنباکو در ده سال قبل دچار نشود. او قبل از بازگشت به اروپا، دارسی را مجبور کرد که سه پسرش را استخدام کند: پل کتابچی در تهران به عنوان رابط با دولت ایران، وینسنت کتابچی در لندن به عنوان رابط با دارسی و ادوارد کتابچی در قصرشیرین به‌عنوان دستیار مهندس جورج برنارد رینولدز، مسئول اکتشاف نفت.

پس از مشاوره توسط توماس بوورتون ردوود، که در زمینه تحولات نفتی بین‌المللی بسیار آگاه بود، دارسی سعی کرد از دریاسالاری بریتانیا درخواست وام کند. این زمانی بود که نیروی دریایی انگلیس هنوز زغال‌سنگ می‌سوزاند و نیاز به نفت نداشت ولی وام در نهایت داده شد. مدت کوتاهی بعد چاه چیاسرخ، در اوایل سال ۱۹۰۴، مولد شد. اما تنها حدود ۲۰۰ گالن در روز تولید می‌کرد. با اینحال دارسی هنوز برای ادامه کار خود به پول نیاز داشت. دارسی مشغول جستجوی سرمایه‌گذاران شد و حتی شروع به جستجو در فرانسه برای سرمایه‌گذاران خارجی کرد، اما موفقیت چندانی نداشت. بدتر از آن، اندکی پس از برخورد آنها با نفت، چاه چیاسرخ خشک شد.

امتیازنامهٔ دارسی، منعقدشده در ۱۹۰۱ برابر با ۱۲۸۰ خورشیدی برای مدت شصت سال، امتیازی بود که به موجب آن ویلیام ناکس دارسی حق انحصاری برای جستجو و بهره‌برداری از نفت، گاز طبیعی، آسفالت و اوزوکریت را در سه چهارم مساحت کشور، مناطقی به وسعت ۱٬۲۴۲٬۰۰۰ کیلومتر مربع دریافت کرد. مظفرالدین شاه در برابر این حق انحصاری مبلغ بیست هزار پوند پول نقد (برای سفر به اروپا)، بیست هزار پوند سهام شرکت و ۱۶ درصد از سود سالیانه را دریافت می‌کرد.

در سال ۱۹۰۹، اندکی پس از یافتن مقادیر تجاری، نفت برمه با فکر ساخت شرکتی جدید برای اجرای امتیاز، شرکت نفت انگلیس و ایران را ایجاد کرد. نفت برمه کنترل و اکثریت سهام عادی را حفظ کرد. دارسی هزینه‌های اکتشاف خود را جبران کرد و مدیر شرکت جدید شد.

پیر ده، در این میان، تنها کسی است که کوشش دارد اهالی را نسبت به اصالت هایشان آگاه کند. اما اهالی آنچنان جذب زرق و برق‌های وارداتی شده‌اند که این مسئله را فراموش می‌کنند. در انتها تجاوز به سیندرلا و توهینی که از طرف ناکس دارسی به اهالی می‌شود باعث هوشیاری مردم شده و دست به اقدامی می‌زنند که موجب ویرانی خودشان و رفتن دارسی از ده می‌شود.

ادوارد کوت، که یکی از کارمندان جولیوس دو رویتر بود، به عنوان نماینده کتابچی به لندن فرستاده شد تا برای دارسی نتایج تحقیقات فرانسویان را توضیح دهد. دارسی با دکتر بوورتون دیدار کرد که او به دارسی پیشنهاد کرد که یک زمین‌شناس معروف به نام اچ.تی. برلز را برای تحقیقات بیشتر به ایران بفرستد. برلز به ایران رفت و در مورد احتمال وجود نفت در خوزستان و کرمانشاه مطالب مثبتی نوشت. در ژانویه سال ۱۹۰۱ میلادی پس از تعداد زیادی ملاقات بین کتابچی، دارسی، ولف و کوت هرکدام تصمیم گرفتند درصدی از سود نفت را در صورت پیدا شدن آن تقسیم کنند. هیچ‌کدام از این افراد نمی‌توانستند مقدار سود بیش از حدی که از این تصمیم در آینده ایجاد شد پیش‌بینی کنند. دارسی بعدها ابراز پشیمانی کرد که به درصد کمی راضی شده بوده‌است.