معنی کلمه دین شناسی در دانشنامه عمومی
برخی نیز معتقدند دین پژوهی نام یک رشته علمی خاص نیست، بلکه عنوانی است عام برای مجموعه ای از رشته ها و شاخه های علمی و معرفتی، که همگی دربارهٔ دین بحث می کنند و هر یک از منظری خاص به بررسی ابعاد دین می پردازند. دین پژوهی، دانش هایی چون فلسفه دین، پدیدارشناسی دین، روان شناسی دین، جامعه شناسی دین و مانند آن را در بر می گیرد.
عنوان دین پژوهی تقریباً از دهه ۶۰ میلادی به خصوص در آمریکا برای اشاره به یک رشته دانشگاهی مستقل در حوزه علوم انسانی ( به انگلیسی: Humanities ) بکار می رود. پیش از رواج این اصطلاح، عناوینی همچون ادیان همسنجشی یا تطبیقی ( به انگلیسی: Comparative Religion ) نیز بکار برده می شدند.
زادگاه این رشته، همانند سایر رشته های نوین علوم انسانی اروپاست. مکس مولر ( به انگلیسی: Max Muller ) آلمانی کسی بود که اولین کرسی استادی با عنوان ادیان تطبیقی در دانشگاه آکسفورد به افتخار وی افتتاح شد. عنوان اخیر در واقع معادل انگلیسی ای بود که در قبال اصطلاح آلمانی Religionswissenschaft که معنای لغوی آن علم ادیان ( به انگلیسی: The Science of Religions ) است برابر نهاده شده بود. از مکس مولر کتابی با همین عنوان به زبان انگلیسی به جای مانده است که به عنوان نخستین متن کلاسیک این رشته از آن یاد می شود.
یکی از مهم ترین نکاتی که دربارهٔ این رشته باید مد نظر داشت تفاوت جوهری آن با رشته ای همچون الهیات مسیحی ( به انگلیسی: Theology ) یا کلام اسلامی است. رویکرد رشته های اخیر به مطالعه پدیده های دینی، رویکردی مومنانه ( به انگلیسی: confessional ) یا درون دینی است. به این معنا که تفاسیر، تبیینها، نظریات و روش ها همگی در خدمت هدفی واحد قرار می گیرند. این هدف عبارت است از حمایت از حقانیت دسته ای از گزاره های دینی که با قرائت متکلم یا الهی دان فرضی، یا مکتب کلامی یا الهیاتی خاص، سازگار هستند.