دونی

قال ابو ذر: «اوصانی رسول اللَّه (ص) بسبع: بحبّ المساکین و الدّنوّ منهم، و أن اصل رحمی و ان جفونی، و أن انظر الی من هو دونی و لا انظر الی من هو فوقی، و أن اقول الحق و ان کان مرّا، و ان لا اخاف فی اللَّه لومة لائم، و ان لا اسئل النّاس شیئا، و أن استکثر من قول لا حول و لا قوّة الا باللّه».

لزمت سجنا و الباب مغلق دونی ولیس یفتح دون المهیمن الفتاح

الینا دونی در خانواده‌ای اهل هنر در تیرانا پایتخت آلبانی به دنیا آمد. او در دوران رژیم کمونیستی، نخستین گام‌های خود را در سن ۵ سالگی با اجرا روی صحنه و آموختن ویولن برداشت. دونی در چندین فستیوال مخصوص جوانان شرکت کرد و برای تلویزیون و رادیوی ملی آلبانی آواز خواند. در ۱۹۹۲ بعد از سقوط رژیم، با مادرش به ژنو سوئیس مهاجرت کرد. او در رشتهٔ پیانو کلاسیک در کنسرواتوار موسیقی ژنو تحصیل کرد. کالج دی سوسور جایی بود که موسیقی جاز را کشف کرد.

میگوید: تهدید تو او پذیرد و سخن تو برو کار کند که تقوی و خوف دارد، و ایشان فقراء عرب‌اند و یاران گزیده، و گفته‌اند: مراد باین آیت مسلمانان‌اند و اهل کتاب، ایشان که ببعث و نشور معترف‌اند، و از کتاب خدای خوانده و دانسته، و چون ببعث و معاد معترف‌اند حجت بر ایشان روشن‌تر بود و واجب‌تر، ازین جهت ایشان را بذکر مخصوص کرد. آن گه وصف اعتقاد مؤمنان کرد و گفت: لَیْسَ لَهُمْ مِنْ دُونِهِ یعنی: و یعلمون انّه لَیْسَ لَهُمْ مِنْ دُونِهِ وَلِیٌّ وَ لا شَفِیعٌ. میدانند که جز از اللَّه ایشان را یار و دوست نیست، و در قیامت شفاعت جز بدستوری او نیست چنان که جای دیگر گفت: «یَوْمَئِذٍ لا تَنْفَعُ الشَّفاعَةُ إِلَّا مَنْ أَذِنَ لَهُ الرَّحْمنُ». «لَعَلَّهُمْ یَتَّقُونَ» ای یتقون اذا علموا انّه لا شفیع لهم و لا ناصر لهم دونی بمنعهم منی، فلیتقوا بأعمالهم الصالحة. و قیل: لعلهم یتقون ان یجعلوا وسیلة الی غیری او شفیعا الی سوای.

ز غیری چون زنی لاف و ولا غیر اَنَا خَیری زهر دونی ولا خَیر

در مصرکس نبیند خصمی و بدسگالی در روم‌ کس نیابد دونی و بدگمانی

علمی که نسازدت از دونی محتاج به آلت قانونی

دونی یکی از بنیان‌گذاران بازنشسته‌ها و عضو هیئت شهرسازی نوین که در سال ۱۹۹۳ تأسیس شد می‌باشد. او همچنین ۵ کتاب نوشته است. دونی به عنوان استاد مهمان در بسیاری از موسسات تدریس کرده‌است و دارای دو دکترای افتخاری است.

شیخ الاسلام گفت: که از بوعبداللّه دونی پرسیدند: که فقر چیست؟ گفت: اسم واقع فاذا تم فهو اللّه. نامیست کی بیفتاده کی چون تمام شود او باشد.

اگر بالای هر دونی نشینم طعنه کمتر زن که من بالای هفت اختر مکان و آشیان دارم

ته دونی خود که مو جز تو ندونم بوره بوره که ایمانم تویی تو