معنی کلمه دوران نامزدی در دانشنامه اسلامی
ازدواج سفری است که دختر و پسر از همدلی آغاز نموده و با همراهی و همکاری هم آن را ادامه می دهند و به سوی اتحاد و یکرنگی گام بر می دارند، آن دو پس از عقد شرعی و محرمیت، با کمال مسرّت و خوش دلی از انس و محبّت یکدیگر و از گرمای وجود هم لذت می برند.دوران نامزدی از بهترین و شیرین ترین و سازنده ترین ایام زندگی است که اگر در این دوران، با ظرافت و مهارت برخورد شود و به وظایف مخصوص آن عمل گردد عاملی مهم در بالندگی و استحکام دوره های بعدیِ زندگی است.سخن عامیانه ای بین مردم هست که می گوید: «یک روز دوران نامزدی، بهتر از یک سال دوران بعد از عروسی است! » این سخن، هر چند مبالغه آمیز است، اما حقیقت مهمی را بیان می کند. واقعاً دوران نامزدی از جهت هایی مهمتر، شیرین تر، پربارتر، لذت بخش تر و سازنده تر از دوران پس از عروسی است؛ و می تواند در این دوران، شالوده و پایه های زندگی آینده را بنا نهاد. البته «مدت نامزدی» نباید از چند ماه تا یک سال بیشتر باشد.دوران نامزدی با خواندن صیغه عقد بین پسر و دختر وجهه شرعی و قانونی پیدا می کند، و در جامعه ما هنجارهای دینی و فرهنگی حاکم بر محرم بودن آنها در این دوران تاکید دارد. برخی از علما و روانشناسان وجود چنین دورانی را با توجه به خصوصیات و فواید زیاد آن از جمله، فراهم شدن فرصت بیشتر جهت ملاقات و دیدار با یکدیگر، داشتن آرامش روانی بیشتر در فرصتی که از مشروعیت برخوردار است، و قابل قبول بودن این نوع رابطه ها در بین خانواده ها، برای دست یافتن به شناخت روحیات و خصوصیات شخصیتی و ویژگیهای اخلاقی همسر، لازم دانسته و آن را توصیه می کنند.برخی با داشتن دوره عقد و یا مدت دار بودن آن مخالفت می کنند، و معمولاً دلایل مختلفی نیز اقامه می نمایند، که یکی از مهم ترین آن دلایل، استناد کردن به زندگانی زوج هایی است که در دوران عقد با جدایی مواجه شده اند.(که البته این تصمیم نامطلوبی است و نباید، وجود چند مورد عقد ناموفق را به تمامی این موارد تعمیم داد.) و یا اینکه برخی از دختران از اینکه نتوانند به وظیفه عرفی خود عمل کرده و بکارت خود را حفظ کنند، از داشتن این دوران اضطراب دارند. و یا اینکه برخی به خاطر عدم ارضای جنسی به دلیل مدت دار شدن آن نمی توانند به کام خود رسیده و خود را ارضاء کنند، لذا با دوران عقد، مخالفت می کنند در حالیکه با بیان فواید و ضرورت های وجود دوره نامزدی، این گونه افراد، خودشان به وجود این دوره رغبت پیدا می کنند.
ضرورت وجود دوره نامزدی
۱. وابستگی شدید دختران به خانواده هایشاندختری که چندین سال در یک خانواده زندگی کرده و با افراد خانواده به خصوص پدر و مادر انس شدیدی پیدا کرده است، جدایی از آنان برایش سخت است. و صلاح هم نیست که ناگهان او را از خانواده اش جدا کنند؛ زیرا از نظر عاطفی به او لطمه وارد می شود. بلکه لازم است برای این جدایی به تدریج در او آمادگی ایجاد شود.۲. ترس از مسئولیت و مادر شدندختری که تاکنون مسئولیت زندگی او به عهده پدر و مادر بوده است، آمادگی آن را ندارد که یک مرتبه کل مسئولیت زندگی را به دوش گرفته و صاحب فرزند شود. بلکه فرصتی لازم دارد که خود را برای پذیرش بار مسئولیت زندگی مشترک آماده کند. همچنین پسر نیز که تاکنون وظایف سنگین زندگی را به دوش نگرفته است، با وجود این دوره می تواند خود را برای پذیرش مسئولیت آنها مهیا سازد.۳. بیگانه به نظر آمدن همسردختر و پسری که تا چندی قبل با هم بیگانه بوده اند، برایشان سخت است که یک باره و بدون مقدمه در کنار هم قرار گیرند و با هم زندگی مستقل را شروع کنند؛ لذا لازم است مدتی بگذرد تا با هم انس بگیرند و آماده زندگی با هم شوند.۴. نیاز به آمادگی والدین دخترممکن است برخی از والدین دختر هنوز آمادگی و امکانات لازم برای عروسی نداشته باشند؛ و نیاز به مدتی باشد، تا آنها جهیزیه تهیه کنند. ۵. عفت دختران و ترس از شب زفافدختران معمولاً شرم و حیا دارند و عفتشان به آنها اجازه نمی دهد که به یک باره خود را در اختیار کسی که تا حال با او بیگانه بوده، بگذارد؛ بلکه مدتی لازم است تا به مرور خود را به شوهرش عرضه کند. همچنین برخی از دختران چون مطالبی را از درد و تحمل رنج شدید نسبت به شب زفاف شنیده اند و لذا از آن لحظه می ترسند و می خواهند مدت زیادی نامزد بمانند.۶. پشت سر گذاشتن موانعدر طول این مدت آنها موانع موجود بر سر راه زندگی مشترک را (همچون تحصیل، سربازی) پشت سر گذاشته و در عین حال از لذت حضور یار و یاوری مهربان برخوردار می شوند و خود را از گناهان و انحرافات حفظ می کنند.۷. شناخت بیشتر از یکدیگردر این ایام دختر و پسر می توانند گام های مؤثری در جهت شناخت اخلاق و روحیات یکدیگر برداشته و به تفاهم پایدار برسند.
مدت دوران نامزدی
نمی توان فاصله زمانی معینی را برای مدت نامزدی مشخص کرده، بلکه این مدت بستگی به شرایط و موقعیت دختر و پسر و شرایط خانوادگی و اجتماعی آنها دارد. در این دوران دختر و پسر باید به انس و شناخت و تفاهم رسیده و احساس کنند که دیگر آمادگی لازم را برای زندگی مشترک دارند، زیرا زندگی همراه با برخی مشکلات و وظایف مخصوصِ خود است. لذا کوتاه و یا طولانی بودن این دوران به موقعیت و نیاز طرفین و خانواده برمی گردد، در صورتی که وضعیت ویژه ای مانند ادامه تحصیلات و گذراندن سربازی و موارد دیگر...وجود نداشته باشد، دختر و پسر و خانواده هایشان آمادگی لازم را برای عروسی به دست آورده باشند، در حدود ۶ـ۹ ماه زمان مناسبی برای این دوران می باشد. پس نباید بسیار عجله کرد که طرفین فرصت کافی روحی و روانی را نداشته و یا بسیار طولانی نمود که دچار خستگی و دل زدگی شده و آثار نامطلوبی بر زندگی آن ها گذارد.
عواقب طولانی شدن نامزدی
...
[ویکی فقه] دوران نامزدی (اخلاق). دوران نامزدی از بهترین و شیرین ترین و سازنده ترین ایام زندگی است که اگر در این دوران، با ظرافت و مهارت برخورد شود و به وظایف مخصوص آن عمل گردد عاملی مهم در بالندگی و استحکام دوره های بعدیِ زندگی است.
ازدواج سفری است که دختر و پسر از همدلی آغاز نموده و با همراهی و همکاری هم آن را ادامه می دهند و به سوی اتحاد و یکرنگی گام بر می دارند، آن دو پس از عقد شرعی و محرمیت، با کمال مسرّت و خوش دلی از انس و محبّت یکدیگر و از گرمای وجود هم لذت می برند.دوران نامزدی از بهترین و شیرین ترین و سازنده ترین ایام زندگی است که اگر در این دوران، با ظرافت و مهارت برخورد شود و به وظایف مخصوص آن عمل گردد عاملی مهم در بالندگی و استحکام دوره های بعدیِ زندگی است.سخن عامیانه ای بین مردم هست که می گوید: «یک روز دوران نامزدی، بهتر از یک سال دوران بعد از عروسی است! » این سخن، هر چند مبالغه آمیز است، اما حقیقت مهمی را بیان می کند. واقعاً دوران نامزدی از جهت هایی مهمتر، شیرین تر، پربارتر، لذت بخش تر و سازنده تر از دوران پس از عروسی است؛ و می تواند در این دوران، شالوده و پایه های زندگی آینده را بنا نهاد. البته «مدت نامزدی» نباید از چند ماه تا یک سال بیشتر باشد.دوران نامزدی با خواندن صیغه عقد بین پسر و دختر وجهه شرعی و قانونی پیدا می کند، و در جامعه ما هنجارهای دینی و فرهنگی حاکم بر محرم بودن آنها در این دوران تاکید دارد. برخی از علما و روانشناسان وجود چنین دورانی را با توجه به خصوصیات و فواید زیاد آن از جمله، فراهم شدن فرصت بیشتر جهت ملاقات و دیدار با یکدیگر، داشتن آرامش روانی بیشتر در فرصتی که از مشروعیت برخوردار است، و قابل قبول بودن این نوع رابطه ها در بین خانواده ها، برای دست یافتن به شناخت روحیات و خصوصیات شخصیتی و ویژگیهای اخلاقی همسر، لازم دانسته و آن را توصیه می کنند.برخی با داشتن دوره عقد و یا مدت دار بودن آن مخالفت می کنند، و معمولاً دلایل مختلفی نیز اقامه می نمایند، که یکی از مهم ترین آن دلایل، استناد کردن به زندگانی زوج هایی است که در دوران عقد با جدایی مواجه شده اند.(که البته این تصمیم نامطلوبی است و نباید، وجود چند مورد عقد ناموفق را به تمامی این موارد تعمیم داد.)
ایمانی، محسن، بررسی ابعاد تربیتی و روان شناختی دوران عقد، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، چاپ اول، ۱۳۸۱، ص۱۴.
۱. وابستگی شدید دختران به خانواده هایشاندختری که چندین سال در یک خانواده زندگی کرده و با افراد خانواده به خصوص پدر و مادر انس شدیدی پیدا کرده است، جدایی از آنان برایش سخت است. و صلاح هم نیست که ناگهان او را از خانواده اش جدا کنند؛ زیرا از نظر عاطفی به او لطمه وارد می شود. بلکه لازم است برای این جدایی به تدریج در او آمادگی ایجاد شود.۲. ترس از مسئولیت و مادر شدندختری که تاکنون مسئولیت زندگی او به عهده پدر و مادر بوده است، آمادگی آن را ندارد که یک مرتبه کل مسئولیت زندگی را به دوش گرفته و صاحب فرزند شود. بلکه فرصتی لازم دارد که خود را برای پذیرش بار مسئولیت زندگی مشترک آماده کند. همچنین پسر نیز که تاکنون وظایف سنگین زندگی را به دوش نگرفته است، با وجود این دوره می تواند خود را برای پذیرش مسئولیت آنها مهیا سازد.۳. بیگانه به نظر آمدن همسردختر و پسری که تا چندی قبل با هم بیگانه بوده اند، برایشان سخت است که یک باره و بدون مقدمه در کنار هم قرار گیرند و با هم زندگی مستقل را شروع کنند؛ لذا لازم است مدتی بگذرد تا با هم انس بگیرند و آماده زندگی با هم شوند.۴. نیاز به آمادگی والدین دخترممکن است برخی از والدین دختر هنوز آمادگی و امکانات لازم برای عروسی نداشته باشند؛ و نیاز به مدتی باشد، تا آنها جهیزیه تهیه کنند.
مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ سوم، ۱۳۷۴، ص۲۳۰.
نمی توان فاصله زمانی معینی را برای مدت نامزدی مشخص کرده، بلکه این مدت بستگی به شرایط و موقعیت دختر و پسر و شرایط خانوادگی و اجتماعی آنها دارد. در این دوران دختر و پسر باید به انس و شناخت و تفاهم رسیده و احساس کنند که دیگر آمادگی لازم را برای زندگی مشترک دارند، زیرا زندگی همراه با برخی مشکلات و وظایف مخصوصِ خود است. لذا کوتاه و یا طولانی بودن این دوران به موقعیت و نیاز طرفین و خانواده برمی گردد، در صورتی که وضعیت ویژه ای مانند ادامه تحصیلات و گذراندن سربازی و موارد دیگر...وجود نداشته باشد، دختر و پسر و خانواده هایشان آمادگی لازم را برای عروسی به دست آورده باشند، در حدود ۶ـ۹
مظاهری، علی اکبر، جوانان و انتخاب همسر، (چاپ ششم، انتشارات پارسیان قم) ص۲۳۰.
...