دو رساله

معنی کلمه دو رساله در دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] دو رساله وضع الفاظ و قاعده لاضرر، تألیف استاد محمود شهابی، کتابی است مشتمل بر دو رساله فارسی که هریک در موضوعی مستقل نوشته شده و در زمان خود بی سابقه بوده است.
نویسنده، رساله وضع الفاظ را در ضمن شش فصل و رساله قاعده لاضرر را در ده فصل تنظیم نموده که هریک از فصول، به تناسب مشتمل بر دو یا چند عناوین فرعی است. نویسنده در نگارش کتاب از استقصای اقوال و ایرادات و نقد همه عقائد و آرا صرف نظر کرده است.
نویسنده، تلاش کرده است که کتاب در نوع خود کامل باشد و در هرکدام از رساله ها کم وبیش نظرهایی دقیق آورده شود و به آراء متأخرین و بزرگان توجه شود.
در ادامه نویسنده به این سؤال که آیا مفاد قاعده، حکم واقعی است یا ظاهری؟ پاسخ می دهد. عناوین دیگری که در فصول دیگر رساله مورد بررسی قرار گرفته به ترتیب عبارت است از: دلیل لاضرر، قاعده است نه مسئله فقهی؛ حدیث لاضرر، دلیل نفی حکم است نه دلیل اثبات آن؛ تعارض میان قاعده لاضرر و ادله احکام؛ تعارض دلیل لاضرر با دلیل تسلط؛ تعارض دو ضرر و ضرر منفی ضرر شخصی است یا ضرر نوعی.
در خاتمه این رساله، به مواردی که در فقه به قاعده لاضرر استناد شده، پرداخته شده است.

جملاتی از کاربرد کلمه دو رساله

«ایساغوجی» رساله دیگری است که با اقتباس از دو رساله برهان و جدل به‌عنوان مدخلی برای منطق ارسطو در نظر گرفته شد.
ابن‌الندیم و ابن‌ابی اصیبعه این کتاب را بیست و دو فصل دانسته‌اند. ابوریحان بیرونی در کتاب خود از این کتاب با نام «فی النقرس و اوجاع المفاصل» یاد کرده‌است. اما حقیقت این است که رازی دو رساله دارد اولی مقاله فی النقرس است که توسط دکتر یوسف زیدان تصحیح و در قاهره مصر چاپ و منتشر شد
او دو رساله دربارهٴ نجوم ریاضی نوشت: دربارهٴ فلک محرّک و دربارهٴ طلوع و غروب، که هر دو بعداً در نجوم کوچک گردآوری شده است. فلک محرّک، فلک ستارگان است. این کتاب بیشتر از ریاضیات (مثلاً مقطع کره به وسیلهٴ سطح) گفتگو می‌کند، تا از نجوم.