ذات الشمال. [ تُش ْ ش ِ ] ( ع اِ مرکب ) دست چپ. سوی چپ. جهت چپ. طرف چپ. سوی دست چپ. ( مهذب الاسماء ). جانب چپ. ( قاضی خان بدر محمد دهار ). به چپ : هم بتقلیب تو تا ذات الیمین تا سوی ذات الشمال ای رب دین.مولوی.و صاحب غیاث از لطائف نقل کند مراداز ذات الشمال گنه کاران و کافران باشند چرا که نامه ٔاعمال ایشان را بدست چپ آید، و صاحب آنندراج نیز عین آن را نقل کرده است.
معنی کلمه ذات الشمال در فرهنگ عمید
سوی چپ، جهت چپ، سمت دست چپ، دست چپ.
معنی کلمه ذات الشمال در فرهنگ فارسی
( اسم ) ۱- سوی چپ جهت چپ دست چپ : (( هم بتقلب تو تا ذات الیمین تا سوی ذات الشمال ای رب دین . ) ) ( مولوی ) ۲ - گنه کار ( زیرا نامه عمل وی را به دست چپ دهند ) دست چپ سوی چپ .
جملاتی از کاربرد کلمه ذات الشمال
تا که خوفت زاید از ذات الشمال لذت ذات الیمین یرجی الرجال
یَوْمَ تَرَی الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ ای لهم اجر کریم، فی ذلک الیوم یَسْعی نُورُهُمْ بَیْنَ أَیْدِیهِمْ لان طریق اهل الجنة یمنة و تجاههم و طریق اهل النار یسرة ذات الشمال. رفت بهشتیان سوی بهشت میان دست راست است و پیش روی و رفت دوزخیان سوی دوزخ میان پس پشت است و دست چپ و قال النبی (ص): بینا انا علی الحوض انادی هلمّ، فاذا ناس اخذ بهم ذات الشمال فاختلجوا دونی فانادی الا هلم فیقال انک لا تدری ما احدثوا بعدک فاقول سحقا.