قاسمیه
معنی کلمه قاسمیه در فرهنگ فارسی
معنی کلمه قاسمیه در دانشنامه عمومی
معنی کلمه قاسمیه در دانشنامه اسلامی
رهبر این مکتب قاسم رسی است. نام کامل او ابومحمد قاسم بن ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم طباطبا بن حسن بن حسن بن علی بن ابی طالب (علیه السّلام) است. تاریخ تولد قاسم رسی دقیقا روشن نیست، اما بر اساس روایاتی که تاریخ وفات او را در سن ۷۷ سالگی و سال آن را ۲۴۶ هـ ق/ ۸۶۰م، می دانند؛ می توان حدس زد که امام قاسم رسی در سال ۱۶۹ هـ ق/۷۸۵م به دنیا آمده است. او پنج برادر به نام های محمد، حسن، احمد، علی و عبدالله داشت. زندگی پر رمز و راز وی که بواسطه تحرکات سیاسی و فعالیت هایش بوجود آمد؛ سبب شده تا کمترین اطلاعات در مورد دوران زندگی او در منابع ثبت شود. او نقش مهمی در شکل گیری دعوت زیدیه یمن داشته است. آراء و تفکرات او و حضورش در منطقه رس، سبب رشد و نمو خاندان رسی و ایجاد پایگاه فکری، اعتقادی مناسبی در آن منطقه برای زیدیان و در ادامه زیدیان یمن شد.
← شخصیت قاسم رسی
قاسم رسی که شخصیتی ممتاز داشت، با طرح اندیشه های خود به تفکرات زیدیه بالندگی خاصی بخشید و با رشد زیدیه در دیلم و یمن، مکتب و تعالیم او پیروانی یافت که از آنان با نام قاسمیه یاد شده است. اندیشه و تعالیم امام قاسم در دیلم رقیب ناصریه به شمار می آمد. مادلونگ در آغاز بحث در پیرامون نظریه امامت از دیدگاه قاسم رسی اظهار می دارد: «قاسم در اصول پنج گانه اعتقادی خود هیچ اشاره ای به نظریه امامت نکرده است، هر چند این نظریه به طور ضمنی در اصل پنجم وجود دارد. وی در اکثر آثار خود اصلا به این مسئله نپرداخته است. به احتمال بسیار این موضوع، دغدغه اصلی او نبوده و به طور قطع زیدی بودن وی تا بدان حد بود که تصمیم اشتباه درباره جانشینی پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلّم) را منشا تمام شرارت ها در اسلام نداند. به نظر او پیامدهای این اشتباه بیشتر از خود اشتباه، خطرناک و نگران کننده بود.اصول پنج گانه حاوی چکیده ای از اغلب افکار وی است: اصول پنج گانه دین اسلام از نظر قاسم رسی عبارتند از: ۱. توحید ۲. عدل ۳. وعد و وعید ۴. قرآن کتابی همگون است و هیچ تناقضی در آن وجود ندارد و سنت عبارت است از آنچه در قرآن به آن اشاره شده است. ۵. استفاده از مستغلات و کسب منافع و تجارت در جایی که ظالمان حاکم هستند، ممنوع است. امام قاسم رسی به شدت بر رافضه می تازد و به اعمال و آموزه های آنان به نحو ذیل حمله می کند:۱. آموزه آنها در باب وصایت.۲. اعتقادشان به تشبیه.۳. مساوات امامان با پیامبران.۴. نظر آنان در مورد تقیه.۵. رفتار امامان آنها. اگرچه قاسم رسی همچون هادی از رهبران زیدیه، امامت را از اصول دین معرفی نکرد، ولی برای آن، نقش برجسته ای قائل شد و در این زمینه دو رساله به نام های تثبیت الامامة و الرد علی الرافضة را تالیف کرد. بی گمان هواداران قاسم بیشتر از خود او به مسئله امامت توجه داشته اند. مباحث کمی از امامت به او منسوب است. قاسم در پاسخ به سؤالی در مورد ضرورت امامت و راه های شناخت امام کتاب تثبیت الامامه را تالیف کرد. امام قاسم امامت را همچون نماز و روزه از فرایض دانست که امری ازجانب طرف خداوند است. لذا با رد شورایی یا موروثی بودن امامت، قائل به نص جلی بر علی (علیه السّلام) و حصر آن در فرزندان فاطمه (سلام الله علیهم) شد و به ادله عقلی و نقلی (چون حدیث ثقلین) بر این امر استدلال کرد؛ ضمن اینکه دعوت علنی و ترک تقیه گرچه با زبان را کافی دانست و شرط خروج با شمشیر را حذف کرد، چرخشی که نمی توان آن را با عدم تحرک و رکود خود امام قاسم از زمان اخذ بیعت تا وفات بی ارتباط دانست. امام قاسم رسی آغازگر دوره ای در تاریخ زیدیه بود که مشخصه آن قول به نص جلی و اعتقاد ویژه به اصل امامت است که در نتیجه آن جریان زیدیه نزدیک به امامیه قوت یافت. او توانست با توجه به اندوخته های فکری و مبارزاتی اش، مبارزه سیاسی- فکری را جانشین مبارزه فیزیکی نماید که تا پیش از این به شدت از سوی امامان زیدی اجرا می شد. از این رو در تکامل این مکتب فکری، امامان زیدی توانستند بزرگترین پایگاه زیدیان را در یمن ایجاد نمایند. مکتبی که تا به امروزه نیز در جنوب جزیرة العرب به حیات خود ادامه می دهد.
جملاتی از کاربرد کلمه قاسمیه
ابوعبدالله المهدی لِدین الله زیدی معروف به ابن داعی از امامان زیدی در هوسم بود که به خاطر اعلام تساوی میان قاسمیه و ناصریه و همچنین توجه آل بویه به او، مشهور است.