معنی کلمه جابر بن یزید جعفی در دانشنامه اسلامی
بر طبق گزارشی که از قول جابر نقل شده، وی در نخستین دیدار با امام باقر خود را کوفی و از خاندان جعفی معرفی نموده و انگیزه اش از سفر به مدینه را آموختن علم از ایشان بیان کرده است.
← توصیه امام به جابر
بر اساس گزارشی که ابن سعد نقل کرده، هر گاه عیسی بن مُسَیِّب، قاضیِ خالد بن عبداللّه قَسری، در کوفه به مَسندِ قضا می نشست جابر بن یزید کنار او می نشست.
این گزارش نیز مبیّن اهمیت جای گاه اجتماعی وی است.
فقاهت جابر
...
[ویکی شیعه] جابر بن یزید بن حارث جُعْفی از تابعان و مشاهیر فقها، محدثان و مفسران شیعه و از اصحاب برجسته امام باقر(ع) و امام صادق(ع) است. جابر بنا بر گزارش منابع، دارای مقام و منزلت والایی بوده و دارای کتاب هایی است. وی در جایگاه راوی احادیث از جانب شیعیان و اهل سنت مورد مدح و طعن قرار گرفته است. سال وفات او را ۱۲۸ق گفته اند.
از تاریخ تولد جابر و نام پدر و مادر وی مطلبی در دسترس نیست اما گفته اند نسب وی به خاندان جعفی، از خاندان های مشهور یمنی ساکن در کوفه از طایفه جُعفه از قبیله مَذحِج می رسد که از یمن به کوفه کوچ کردند.
نجاشی از عالمان رجالی شیعه از او با کنیه «ابو عبدالله» و «ابو محمد» یاد می کند. برخی نیز کنیه او را «ابو یزید» گفته اند. از القاب وی نیز می توان به «جعفی کوفی» و «عربی قدیم» اشاره کرد. شیخ طوسی بنا بر نقل ابن قتیبه او را «اَزدی» معرفی کرده است، اما محمدتقی شوشتری این قول را نادرست می داند و می گوید: شیخ در اثر خلط با جابر بن زید او را ازدی دانسته است.
[ویکی فقه] جابر بن یزید جعفی (جایگاه تفسیری). ابو عبداللّه یا ابو یزید، جابر بن یزید بن حارث بن عبد یغوث جعفی کوفی و عربی اصیل است. وی از مفسران شیعه و محدثین، تابعین می باشد. حدیث و تفسیر را از محضر امام محمدباقر (علیه السّلام) اخذ کرد و از خواص و ملازمین امام (علیه السّلام) بوده و کتابی به نام «تفسیر القرآن» دارد.تـفـسـیر مورد بحث به زبان عربی و به شیوه منقول و ماثور است و این تفسیر از املاء حضرت امام ابی جعفر محمد الباقر (علیه السّلام) است.
از عکرمه، عطاء، طاووس، خیثمه، مغیرة بن شبیل و گروهی دیگر روایت کرده است. راویان از وی، شعبه، ثوری، مسعر و دیگران بودند. او در سال ۱۲۸ وفات یافت.
اقوال علمای عامه درباره جابر
ابن حجر می گوید: «ابو نعیم از ثوری نقل می کند که هر گاه جابر در موقع نقل حدیث بگوید: حدثنا و اخبرنا، روایت او صحیح است. ابن مهدی از سفیان نقل می کند: در مقام نقل حدیث، پرهیزگارتر از او ندیده ام. ابن علیّه از شعبه نقل می کند که: جابر در نقل حدیث صدوق است.یحیی بن ابی بکیر از شعبه نقل می کند که: هر گاه جابر بگوید: حدثنا و سمعت، از موثق ترین مردم است. از زهیر بن معاویه نیز نقل شده است: وقتی می گفت: سمعت یا سالت، از راست گوترین مردم بود. وکیع می گوید: در هر چه خواستید شک کنید، ولی در اینکه جابر ثقه است شک روا مدارید».
ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، تهذیب التهذیب، ج۲، ص۴۷.
عادل نویهض می گوید: «جابر از تابعان و فقهای امامیه و از مردم کوفه است؛ روایات زیادی دارد. دانش وی از دین، فراوان است.برخی از حدیث شناسان بزرگ او را ستوده اند و برخی دیگر او را به اعتقاد به رجعت متهم کرده اند». جابر در کوفه وفات یافت. کتابی به نام «تفسیر القرآن» دارد.
نویهض، عادل، معجم المفسرین، ج۱، ص۱۲۴- ۱۲۳.
...