ثمود

و قال قتاده و مجاهد معناه اذا غابت الناقة حضرتم الماء و اذا حضرت الناقة الماء حضرتم اللبن فعلی هذا، الشرب النصیب من الماء و اللبن فمکثوا علی ذلک زمانا ثم اجتمع تسعة نفر فتواطئوا علی عقرها فَنادَوْا صاحِبَهُمْ یعنی قدار بن سالف و کان‌ اشقر ازرق و لذلک یقال له احمر ثمود و قیل اشام عاد یعنی عادا الآخرة تشأم به العرب الی الیوم فَتَعاطی‌ فَعَقَرَ یعنی فتناول الناقة بسیفه فعقرها.

وَ عاداً وَ ثَمُودَ یاد کن عاد و ثمود را وَ قَدْ تَبَیَّنَ لَکُمْ مِنْ مَساکِنِهِمْ و شما را پیدا مانده است از خان و مان و نشستگاههای ایشان چیزی وَ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ و دیو بر آراست ایشان را کارهای ایشان فَصَدَّهُمْ عَنِ السَّبِیلِ و ایشان را برگردانید از راه راست وَ کانُوا مُسْتَبْصِرِینَ (۳۸) گروهی بودند چست‌کار و باریک‌بین و زیرک‌دست.

یعنی فاغرقنا قوم نوح، مِنْ قَبْلُ، عاد و ثمود و قوم فرعون، إِنَّهُمْ کانُوا قَوْماً فاسِقِینَ.

وَ عاداً وَ ثَمُودَ وَ أَصْحابَ الرَّسِّ و عاد و ثمود را و اصحاب رس را هم عبرت کردیم مردمان را، وَ قُرُوناً بَیْنَ ذلِکَ کَثِیراً (۳۸) و گمراهان فراوان میان

وَ أَمَّا ثَمُودُ فَهَدَیْناهُمْ و اما ثمود ما ایشان را نشان راه دادیم، فَاسْتَحَبُّوا الْعَمی‌ عَلَی الْهُدی‌ برگزیدند ایشان نادانی و نادیدن راه بر راست راهی و یافتن راه، فَأَخَذَتْهُمْ فرا گرفت ایشان را، صاعِقَةُ الْعَذابِ الْهُونِ بانگ عذاب با خواری، بِما کانُوا یَکْسِبُونَ (۱۷) بآن کرده که میکردند.

در قرآن در دو مورد سخن از اصحاب رس به میان آمده، نخست در آیه ۱۲ سورهٔ ق، که از تکذیب آنها از پیامبرشان، سخن گفته شده، دوم در آیهٔ ۳۸ فرقان، که بیانگر عذاب اصحاب رس در ردیف قوم عاد و ثمود است، که همانند آنها بر اثر عذاب الهی نابود شدند.

وَ ثَمُودَ فَما أَبْقی‌ (۵۱) و ثمود را هیچ بازمانده نگذاشت.

ثمّ خوّف کفّار مکة فقال: أَ وَ لَمْ یَسِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَیَنْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذِینَ کانُوا مِنْ قَبْلِهِمْ کعاد و ثمود و قوم لوط «کانوا هم اشدّ منهم هاهنا عماد و فصل.