معنی کلمه صحرای محشر در دانشنامه اسلامی
یکی از نام های قیامت «یومُ الحَشر (روز محشر)» است؛ چون در آن روز همه انسان ها دوباره زنده می شوند و از قبرهایشان بیرون می آیند و جمع و محشور می شوند. در آیات قرآن نیز به این نام اشاره شده است. با توجه به این ویژگی قیامت، در زبان فارسی، با اصطلاحاتی چون «صحرای محشر»، «صحنه محشر»، «عرصه محشر» و «زمین محشر» به مکان قیامت اشاره می شود. مراد از اصطلاح عرفانی «صَحرای عَرَصات» نیز صحرای محشر است. دهخدا در مدخل «محشر» به ترکیب های «صحرای محشر، صحرای قیامت، دشت محشر و عرضه محشر» اشاره می کند، شاهد مثال می آورد و در توضیح ترکیب صحرای محشر می نویسد: «آنجا که مردمان روز رستاخیز در آن گرد آیند».
واقعیت و ویژگی های مکان قیامت دقیقاً روشن نیست اما بر اساس آیات قرآن کریم، در آن زمان این زمین و آسمان ها به زمین و آسمان های دیگر تبدیل می شود. به نظر علامه طباطبائی، مثال های ذکر شده در روایات در تفسیر این تبدیل، برای تقریب به ذهن است؛ اما آنچه از معنای تبدیل، روشن و قطعی است این است که در روز قیامت حقیقت زمین و آسمان و آنچه در این دو است همین واقعیت امروزی آنهاست با این تفاوت که نظام جاری در آنها غیر از این اوصاف و نظام فعلی در دنیاست. به نظر ملاصدرا نیز زمین روز قیامت، همان مرتبه کمال یافته زمین فعلی در طول حرکت اشتدادی است.