شابران

معنی کلمه شابران در لغت نامه دهخدا

شابران. [ ب ُ ] ( اِخ ) نام شهری و دربندی است از ولایت شروان و بمعنی ولایتی از شروان. ( برهان ). شابران و شروان نام دربند است. حکیم خاقانی گوید :
تا نه بس دیر از کمال عدل شاه
مصر و ری در شابران بینی بهم.
در بعض فرهنگها شابران نام ولایت ودر بعض فرهنگها نام شهر است و آن را شاوران نیز گویند. حکیم خاقانی گوید :
هیبت او مالک آیین و زبانی خاصیت
دوزخ از دربند و ویل از شابران انگیخته.( شعوری ج 2 ص 130 ).نام دربند شیروان باشد. حکیم خاقانی فرماید :
شمشیرش از آسمان مدد یافت
فتح در بند شابران را.( جهانگیری ).نام شهری که آن را شاوران نیز گویند. ( غیاث ). نام ولایتی از شیروان. ( انجمن آرا ). و یاقوت آرد: از اعمال اران است که انوشیروان آن را بنا نهاد و گفته اند از اعمال دربند یا باب الابواب است. میان آن و شهر شروان در حدود بیست فرسنگ راه است. ( معجم البلدان ). انوشیروان عادل ساخت هوایش گرم است و آبش ناگوارنده ، حاصلش غله و دیگر حبوبات نیکو باشد. ( نزهة القلوب چ لیدن ج 3 ص 92 ). شهری است به ارمینیه. ( فهرست نخبة الدهر دمشقی چ لایپزیک ). و رجوع به متن نخبةالدهر ص 189 شود. مقدسی و دیگر مؤلفان قدیم دو شهر دیگر را در ایالت شروان نام برده اند که محل آنها معین نشده است : یکی شابران که اکثراهالی آن عیسوی بوده اند و چنانکه نقل شده در بیست فرسخی دربند جای داشته است و دیگر شروان که در جلگه ای واقع و دارای مسجدی در بازار بوده و از جاده در بندسه روز راه تا شماخی کرسی ایالت شیروان فاصله داشته است. ( ترجمه سرزمینهای خلافت شرقی ص 193 ).
گر شابران بهشت ارم شد بعهد او
شروان بفرش از حرم امسال درگذشت.خاقانی.و رجوع به شاوران و جامع التواریخ رشیدی و حبیب السیر چ تهران ج 4 ص 502 و از سعدی تا جامی تألیف ادوارد براون ترجمه علی اصغر حکمت ص 101 شود.

معنی کلمه شابران در دانشنامه عمومی

شابَران ( به لاتین: Şabran، پیش تر دوه چی Dəvəçi به معنی شتربان و گاه با نام دوه چی بازار Dəvəçibazar ) شهری در شهرستان شابران واقع در کشور جمهوری آذربایجان است.
این شهر ۱۲۲ کیلومتر از شهر باکو فاصله دارد و بخشی از استان قوبا - خاچماز به شمار می آید.
جمعیت این شهر براساس سرشماری سال ۲۰۱۰ میلادی، ۲۳۲۴۸ نفر جمعیت دارد که بیشترین میزان جمعیت را ترک های آذربایجانی و گروهی را تات ها تشکیل می دهند.
مرکز شروانشاهان در گذشته شهر شابران ( شاوَران ) بوده است. در فرهنگ آنندراج آمده که می گویند چاه بیژن در حدود شابران بوده است. در حدود العالم آمده است که سنگ محک از شابران به همه جهان برده می شده است. سنگ محک سنگی سیاه و سخت است که طلا و نقره را بدان می آزمایند.
نام شابران از شهر تاریخی مربوط به قرون وسطا با همین نام آمده است که بندری در ۱۵ کیلومتری شمال این شهر بود.
در تاریخ صافی آمده است که. . . نسبت بنای پاره شهرها را در داغستان از قبیل شهر الغون، شابران، شهرکوکب شهرآباد را به اسفندیار داده اند. در لغتنامه دهخدا ذیل شاوران نیز آمده است: نام شهری و ولایتی است از شروان. ( برهان قاطع ) . نام شهری بوده است نزدیک به گنجه و در هند او را شابران نیز گفته اند. گویند چاه بیژن در آن حدود بوده. ( آنندراج از انجمن آرا ) . شابران. ( شرفنامهٔ منیری ) . شاوران و شابران شهری است نزدیک گنجه و دربند. ( فرهنگ رشیدی ) : شاوران، قصبهٔ شیروان است، جایی است بدریا نزدیک و با نعمت بسیار و سنگ محک بهمهٔ جهان از آنجا برند. ( حدود العالم چ ستوده ص ۱۶۴ ) . رجوع به شابران شود.

جملاتی از کاربرد کلمه شابران

تا نه بس دیر از کمال عدل شاه مصر و ری در شابران بینی به هم

هیبت او مالک آئین وزبانی خاصیت دوزخ از دربندو ویل از شابران انگیخته

گر شابران بهشت ارم شد به عهد او شروان به فرش از حرم امسال درگذشت

شمشیرش از آسمان مدد یافت فتح دربند و شابران را