عالی همت. [ هَِ م ْ م َ ] ( ص مرکب ) آنکه همت عالی دارد. بلندهمت و شریف. بزرگوار. کریم و سخی. جوانمرد. ( ناظم الاطباء ) : گر از شمشیر برگردی نه عالی همتی سعدی تو کز نیشی بیازردی نخواهی انگبین رفتن. سعدی.
معنی کلمه عالی همت در فرهنگ عمید
کریم، بلندهمت، جوانمرد.
معنی کلمه عالی همت در فرهنگ فارسی
( صفت ) آن که همتی بلند دارد بلند همت بزرگوار شریف جوانمرد .
جملاتی از کاربرد کلمه عالی همت
بدین ره هر که عالی همت آمد سزای قرب ووصل حضرت آمد
چو عالی همت آمد مرد درویش کند ترک وجود و هستی خویش
صدر معالی علی عالی همت ناصر دین نبی رسول تهامی
تاج شاهان ارسلان ارغو سر سلجوقیان شاه نیکو رسم عالی همت روشن ضمیر
بود عالی همت و بس با حیا خوب روی و خوب خلق و باصفا
باز عشقت جمله بازان را چو تیهو صید کرد هست عالی همت آن بازی که صید باز تست
اگر چه کار خلعت سخت نیکوست فزون از قدر عالی همت اوست
اگر قناعت گوییم معنی ملک بینیازی است، از آنکه پادشاه را بکس حاجت و نیاز نباشد، و هر کس را بدو نیاز و حاجت بود، همچنین درویشان که قناعت کنند بکسشان نیاز نبود، و هر کس را بدعا و همت و برکت ایشان نیاز بود، و تا پادشاه بر جای بود و ملک وی مستقیم، نظام کار عالم بر جای بود. چون پادشاه نماند رعیت ضایع شوند، و نظام کار عالم گسسته گردد. همچنین تا اولیاء خدای برجایاند، و برکت و دعا و همت ایشان بر جای بود، خلق خدای در آسایش و راحت باشند. چون دعا و همت ایشان بریده گردد، از آسمان عذاب آید، و خلق هلاک شوند. و اگر گوئیم معنی ملک آزادیست از رقّ کون، پس این صفت صدّیقان و نزدیکان باشد، که عالی همت باشند، چنان که ملوک بهر دونی فرو نیایند، و با کونین خود ننگرند، و جز صحبت و قربت مولی نخواهند.