راشدین

خِلافَت (عربی: خِلَافَة) یک دولت اسلامی است تحت رهبری یک حاکم اسلامی با عنوان خلیفه است، شخصی که جانشین مذهبی-سیاسی محمد و رهبر تمام امت اسلامی محسوب می‌شود. در دورهٔ قرون وسطی، سه خلافت بزرگ یکی پس از دیگری جانشین هم شدند: خلافت راشدین (۶۳۲–۶۶۱)، خلافت اموی (۶۶۱–۷۵۰)، خلافت عباسی (۷۵۰–۱۲۵۸). در خلافت بزرگ چهارم، خلافت عثمانی، سلاطین عثمانی از سال ۱۵۱۷ ادعای خلافت بر مسلمانان را کردند. در طول تاریخ اسلام، چند کشور مسلمان دیگر، که تقریباً همه سلطنت موروثی بودند، ادعای خلافت داشتند، اما توسط عامه مسلمانان به رسمیت شناخته نشدند. مانند سلطنت ممالیک در قاهره و خلافت ایوبی.

و مهتران صحابه خلفاء و راشدین و ائمه دین حاضر بودند، رسول خدا دست مبارک فراز کرد، شکسته بر آورد تا تناول کند این چند کلمت در آن حال بگفت: حببت الی من دنیاکم ثلاث: الطیب و النساء و قرة عینی فی الصلاة

باقی من است و پدر سبب حیات فانی» و حضرت امیرالمومنین علیه السلام فرمود: «هر که تعلیم حرفی به من نمود مرا بنده خود کرده است» و از آنجا که معلم اول و استاد اکمل، سید رسل و خلفاء راشدین آن جنابند، پس باید محبت آنها از جمیع اقسام محبت، سوای محبت پروردگار بالاتر و شدیدتر باشد.

چهار خلیفه اوایل دوره اسلام را خلفای راشدین گویند به ترتیب ابوبکر، عمر، عثمان، علی، که در نزد اهل سنت حرمت خاصی دارند. حکومت‌های اسلامی مثل اموی و عباسی نیز رهبر سیاسی خود را خلیفه می‌نامیدند خلافت با حمله مغولان به اتمام رسید و بعداً حکومت ترکان عثمانی نیز معروف به خلافت عثمانی شد که سلطان عبدالحمید دوم، سی و چهارمین خلیفهٔ عثمانی و آخرین آنها بود تا سال ۱۹۰۹ م با قدرت کامل حکومت کرد بعد از او سلسله عثمانی ضعیف گشت و تبدیل به ترکیه کنونی شد.

و نخست کس از مشایخ این طایفه از پس خلفای راشدین که بر منبر شد او بود.

اخلاف راشدین تو گنجینهٔ شرف اسلاف ماجدین تو آیینهٔ صفا

پس از ترور علی بن ابی‌طالب، مردم کوفه با فرزند ارشدش حسن مجتبی بیعت کردند. او علاوه بر این‌که پسر علی بود، نوهٔ محمد هم بود. با این حال، حسن بن علی به‌عنوان خلیفهٔ جدید در کوفه با مخالفانی مثل معاویة بن ابی‌سفیان در شام مواجه شد و به خاطر نگرانی از آیندهٔ امت اسلامی، پس از ۶ یا ۷ ماه خلافت، به نفع معاویه کناره‌گیری کرد و به این ترتیب، خلافت راشدین با روی کار آمدن خلافت امویان پایان یافت.

علی ابن ابی‌طالب[الف] (ح. ۲۳ پیش از هجرت – ۴۰ قمری)[ب] امام اول تمامی شاخه‌های مذهب شیعه، خلیفهٔ چهارم از خلفای راشدین اهل سنت، و نیز پسرعمو و داماد محمد بود. او فرزند ابوطالب و فاطمه بنت اسد، همسر فاطمهٔ زهرا و پدر حسن، حسین، محمد حنفیّه، زینب و ام کلثوم است. وی از سال ۳۵ تا ۴۰ هجری، کم‌تر از پنج سال به‌عنوان خلیفه بر خلافت اسلامی، حکومت کرد. او در میان طیف وسیعی از مسلمانان از جایگاه برجسته‌ای برخوردار است.

وی سومین تنی بود که خلافت راشدین را از تاریخ ۲۳ ق هـ تا ۳۵ هـ متصدی شد. نام کامل او عثمان بن عفان بن ابی العاص بن امیه بن عبد شمس بن عبد مناف القرشی الاموی است. نسب او و محمد پیامبر مسلمانان در عبدمناف به هم می‌رسند. مادرش اروی بنت کریز بن ربیعه بن حبیب بن عبد شمس بن عبد مناف، مادربزرگش البیضاء بنت عبدالمطلب، عمهٔ محمد و کنیه‌اش «ابی عبدالله و ابی عمرو» است.

نخستین خلافت، خلفای راشدین، بلافاصله پس از مرگ محمد در سال ۶۳۲ جانشین وی شدند. چهار خلیفه راشدین از طریق شورا، روندی از رایزنی و همفکری با جامعه که برخی آن را شکل اولیهٔ دموکراسی اسلامی می‌دانند، انتخاب شدند. خلیفه چهارم، علی، که برخلاف سه خلیفهٔ قبلی از طایفهٔ خود محمد (بنی هاشم) بود، طبق باور شیعیان اولین خلیفه و جانشین به حق محمد است. علی در زمان فتنه اول (۶۵۹–۶۶۱) — جنگ داخلی میان علی با طرفداران خلیفهٔ مقتول سابق، عثمان از بنی امیه، و با همچنین شورشیان مصر — حکومت می‌کرد. این جنگ‌ها در نهایت منجر به تأسیس خلافت موروثی امویان، تحت حکومت معاویه اول، در سال ۶۶۱ شد.

وی در مورد اصطلاح اسلام میانه‌رو گفت که استفاده از اصطلاح اسلام میانه‌رو ممکن است افراط گرایان و تروریست‌ها را خوشحال کند، زیرا ممکن است اشاره کنند که عربستان سعودی و سایر کشورها [که اعتدال را پذیرفته‌اند] در تلاش هستند تا اسلام را به چیز جدیدی تبدیل کنند. در حالی که این بازگشت به اصل و ریشه اسلام است «آموزه‌های راستین اسلام که رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و چهار خلیفه راشدین به وسیله آن زندگی می‌کردند، جوامعشان باز و صلح‌آمیز بود و در آن مسلمانان در کنار مسیحیان و یهودیان زندگی می‌کردند، و این آموزه‌ها ما را به احترام به فرهنگ‌ها و مذاهب مختلف راهنمایی کردند.»