ذا النون

معنی کلمه ذا النون در دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] ذا النون تعبیری قرآنی که مفسران شیعه و اهل سنت آن را لقب حضرت یونس(ع) دانسته اند. این تعبیر یک بار در قرآن استفاده شده است. مفسران «نون» را به معنای ماهی، نهنگ یا وال دانسته از این رو «ذا النون» به صاحب ماهی یا همدم ماهی معنا شده است.
فخر رازی معتقد است مفسران اتفاق نظر دارند که تعبیر «ذا النون» تنها در مورد حضرت یونس است. حضرت یونس(ع) پس از ایمان نیاوردن قومش از خداوند درخواست عذاب آنان را کرد و از میانشان رفت. اما قوم او پیش از عذاب توبه کرده و عذاب از آنان رفع شد. به نظر علامه طباطبایی از آنجا که قوم یونس، توبه کردند و ایمان آوردند؛ امّا یونس نسبت به ایشان صبر و تحمل نکرد و فقط عذابشان را از خدا خواست، خداوند هم بر او سخت گرفت و ماهی او را بلعید. خداوند حضرت یونس را به مدت چهل روز در شکم یک ماهی بزرگ قرار داد. مفسران علت تعبیر «ذا النون» برای حضرت یونس را چنین دانسته اند که او در شکم ماهی بود و این گونه امتحان شد.
تعبیر ذا النون پس از آنکه در قرآن برای حضرت یونس استفاده شد، توسط دیگران نیز به عنوان اسم مورد استفاده قرار گرفت. از مشهورترین این افراد؛ ذو النون مِصری است.

جملاتی از کاربرد کلمه ذا النون

ذو النون مصری گفت در بادیه بودم ابلیس را دیدم که چهل روز سر از سجود بر نداشت. گفتم یا مسکین بعد از بیزاری و لعنت این همه عبادت چیست؟ گفت یا ذا النون اگر من از بندگی معزولم او از خداوندی معزول نیست.