بعثت

هدف بعثت و کار انبیا تنها مسئله گویی و بیان احکام نیست. این‌طور نیست که رسول اکرم و ائمه مسئله گوهایی باشند که خداوند آنان را تعیین فرموده تا مسائل و احکام را بدون خیانت برای مردم نقل کنند و آنان نیز این امانت را به فقها واگذار کرده باشند و معنای «الفقهاء آمن الرسل» این باشد که فقها در مسئله گفتن، امین باشند. در حقیقت مهم‌ترین وظیفهٔ انبیا برقرار کردن یک نظام عادلانهٔ اجتماعی از طریق اجرای قوانین و احکام است که البته با بیان احکام و نشر تعالیم و عقاید الهی ملازمه دارد… و این با تشکیل حکومت و اجرای احکام امکان‌پذیر است، خواه نبی خود موفق به تشکیل حکومت شود مانند رسول اکرم و خواه پیروانش پس از وی توفیق تشکیل حکومت و برقراری نظام عادلانهٔ اجتماعی را پیدا کنند.

«وَ جاءَ أَهْلُ الْمَدِینَةِ» یعنی سدوم، «یَسْتَبْشِرُونَ» باضیاف لوط طمعا منهم فی رکوب الفاحشة. قال عطاء بن ابی ریاح: ظهرت امرأة لوط علی سطح فلوّحت الی القوم یعلمهم بالاضیاف. و قیل بعثت الیهم و کانت العلامة بینها و بینهم اطعمونا ملحا فیعرفون ما ترید.

ارهاص، اصطلاحی کلامی که به حوادث خارق‌العاده‌ای که همزمان با تولد یا کودکی پیامبران و پیش از بعثت آنها اتفاق می‌افتد، گفته می‌شود. هدف از آن، آمادگی جامعه برای پذیرش ادعای بعدی آن پیامبر است. شعرانی، در شرح کشف المراد اشاره می‌کند، کسانی که کرامت را قبول ندارند، وقوع ارهاص را نیز انکار می‌کنند. اما قرآن به برخی ارهاصات اشاره کرده است.

این سوره در اول بعثت،هنگامی که مشرکان در دار الندوة دعوتش را نپذیرفتند، در مکه نازل شده‌است. سوره مزمل بعد از سوره قلم نازل شده‌است. برخی سوره مزمل را چهارمین سوره به ترتیب نزول می‌دانند. برخی نیز آن را دومین یا سومین سوره نازل‌شده می‌دانند.

بعد از سوره ق، در سال ۳ بعثت، در مکه نازل شده‌است.

هجرتش سیزدهم سال ز بعثت بشمار بعثتش هفتم عشرین ز ماه رجب است

معنی آیت آنست که: هر که بعد از بعثت محمد (ص) بجز شریعت وی شریعت جوید، و جز دین و سنّت وی دینی دیگر گیرد، و راهی دیگر رود آن از وی نپذیرند، و از راه حق بی‌راه است، و از جمله هالکان و دوزخیان است، که مصطفی (ص) گفت: «و الّذی نفسی بیده لا یسمع بی رجل من هذه الامّة و لا یهودیٌّ و لا نصرانی ثمّ لم یؤمن بی الّا کان من اهل النّار.

و قال بعثت من خیر قرون بنی آدم قرنا فقرنا، حتی کنت من القرن الذی کنت منه.

این سه‌راه، از طرفی به سمت جاده تهران-مشهد، از طرف دیگر به بزرگراه بسیج و از طرفی به اتوبان بعثت منشعب می‌شد. به عبارت دیگر، سه بزرگراه اصلی تهران (بزرگراه‌های افسریه، بعثت و جاده تهران-مشهد) در این نقطه به هم متصل می‌شدند. پس از راه‌اندازی بزرگراه آزادگان و تغییر نام اتوبان افسریه به بسیج، پل بسیج جایگزین این سه‌راه شد ولیکن در اصطلاح عموم همچنان با نام سه‌راه افسریه شناخته می‌شود.

یا أَهْلَ الْکِتابِ قَدْ جاءَکُمْ رَسُولُنا یُبَیِّنُ لَکُمْ یعنی اعلام الهدی و شرائع الدین. عَلی‌ فَتْرَةٍ مِنَ الرُّسُلِ از میلاد عیسی (ع) تا بمیلاد محمد (ص) گفته‌اند که ششصد سال بود، و بروایتی پانصد و شصت سال، و بروایتی چهارصد و سی و اند سال، و تا بروزگار عیسی پیغامبران پیوسته آمدند، پس یکدیگر، تا برفع عیسی، پس از آن بریده گشت، و روزگار فترت بود تا بوقت بعثت محمد (ص). قومی گفتند پس عیسی سه پیغامبر دیگر از بنی اسرائیل بودند، و ایشانند که ربّ العزّة در سورة یس قصه ایشان گفت: إِذْ أَرْسَلْنا إِلَیْهِمُ اثْنَیْنِ فَکَذَّبُوهُما فَعَزَّزْنا بِثالِثٍ.

ضمناً بیت‌المقدس اولین قبله مسلمانان بوده‌است، جایی که در سال‌های اول بعثت محمّد، مسلمانان به سوی آن نماز می‌خواندند؛ و در برخی احادیث شیعیان، مسجد بیت‌المقدس مورد تقدیس قرار گرفته‌است. علمای شیعه مسجد بیت‌المقدس را همان مسجدالأقصی دانسته‌اند.

منابعی چون دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، سوره بقره را در دو بخش مورد بررسی قرار داده‌اند؛ بخش اول که مربوط به سرگذشت بنی‌اسرائیل و بخش دوم مربوط به احکام اسلامی و داستان ابراهیم و ساخته شدن کعبه پرداخته‌است. به گفته سید محمدحسین طباطبایی، مفسر شیعه، شروع موضوع این آیه مربوط به بخش‌هایی از داستان‌های ابراهیم در آیه‌های قبل‌تر و همچنین نسبت به آیه‌های مربوط به حج است. به عقیده همو، در این آیه‌ها، چند خصیصه از جمله امامت، بنا کردن کعبه و بعثتش برای دعوت به دین توحید به ابراهیم نسبت داده شده‌است.

مَسَد صد و یازدهمین سوره از قرآن بنا بر ترتیب مصحف عثمانی است که به نام‌های سوره تبت و سوره ابی‌لهب نیز شناخته می‌شود. این سوره پنج آیه دارد و در سال سوم یا چهارم بعثت بیان شده‌است و در مکی بودن این سوره، اختلافی نیست.

حسن گفت درین آیت: وَ کَتَبْنا لَهُ فِی الْأَلْواحِ گفت: این آیت در تورات هزار آیت است، یعنی و اللَّه اعلم که آنچه درین آیت جمع است از فرائض و فضائل در تورات بهزار آیت جمع است، تا بدانی که قرآن جوامع الکلم است، چنان که مصطفی (ص) گفت: «بعثت بجوامع الکلم».

و اما علم اخلاق که علم آفات نفس و کمالات آن باشد پس واجب عینی است بر هر کسی به قدر حوصله و استعدادش، زیرا که هلاکت انسان در واگذاشتن نفس است، و رستگاری او در تذهیب آن «قد افلح من زکیها و قد خاب من دسیها» بلکه غرض کلی از بعثت نبی، آموختن این علم است همچنان که فرمودند «انما بعثت لأتمم مکارم الاخلاق» یعنی «من مبعوث شده ام که اخلاق حسنه را به إتمام رسانم» پس بر هر کسی لازم است که بعضی از اوقات خود را صرف شناختن غایت نفس و کمالات آن و طریقه معالجه بیماری آن نماید به وسیله رجوع به کتب اخلاق و حدیث یا استماع از ارباب این فن شریف و باید در طریق معالجه آن به آنچه از اخبار و آثار و طریق علماء و اخیار مستفاد می شود رفتار نماید و از بعضی بدعتها که طایفه ای از اهل بدع و أهواء، اختراع نموده اند احتراز نماید.

بعثت او سرنگونی بتان امت او بهترین امتان

فاطمه دختر محمّد (به عربی: فاطِمَةُ الزَّهراء بنت محمّد؛ ۲۰ جمادی‌الثانی بین ۳۵ تا ۴۵ عام‌الفیل برابر ۱۸ تا ۸ پیش از هجرت – ۱۳ جمادی‌الاول یا ۳ جمادی‌الثانی ۱۱ هجری قمری) ملقّب به زهرا، دختر محمّد و خدیجه، همسر علی بن ابی‌طالب، و مادر حسن بن علی و حسین بن علی است. او کوچک‌ترین دختر محمّد و تنها فرزندش بود که از خود فرزندانی باقی گذاشت. این فرزندان با القابی چون «سید» یا «شریف» شناخته می‌شوند. در مورد تاریخ تولد فاطمه اختلاف بسیاری وجود دارد اما دو قول پنج سال پیش از بعثت و پنج سال پس از آن رایج‌تر است.

به نقل ابن سعد غرانیق در رمضان سال پنجم بعثت رخ داد و مهاجران در شوال همان سال به مکه بازگشتند. اینکه مسافری از مکه خبر را به حبشه برساند و بعد مهاجران از حبشه به مکه بازگردند در آن زمان در یک ماه ممکن نبود.

اشار النبی (ص): بعثت بالحنیفیّة السهلة المسحة.

قوله تعالی: قُلْ أَمَرَ رَبِّی بِالْقِسْطِ الایة خداوند زمین و آسمان، کردگار جهان و جهانیان، بخشنده و بخشاینده و مهربان بر بندگان، جلّ جلاله، و تقدست اسماؤه، و تعالت صفاته، درین آیت مبانی خدمت و معالم معاملت و حقائق معرفت جمع کرد، و مؤمنان را از پسندیده اخلاق آگاه کرد، و نیکو پرستیدن خود و نیکو زیستن با خلق ایشان را تلقین کرد، و بشناخت اسباب رضاء خود گرامی کرد. و این آیت از جوامع الکلم است که مصطفی (ص) گفته: «بعثت بجوامع الکلم، و اختصر لی العلم اختصارا».