عدد اکسایش
معنی کلمه عدد اکسایش در دانشنامه عمومی
عدد اکسایش یک یون یک تک اتمی برابر با بار آن یون است؛ مثلاً در NaCl، عدد اکسایش یون سُدیم ( +Na ) برابر ۱+ و عدد اکسایش یونِ کلر ( - Cl ) برابر ۱ - است. عدد اکسایش اتم ها در یک مولکول کووالانسی را می توان با دادن الکترون های هر پیوند به اتم الکترونگاتیوتر به دست آورد. برای مولکول هر دو الکترون پیوند کووالانسی به اتم کلر داده می شوند، زیرا کلر الکترونگاتیو تر از هیدروژن است. به این ترتیب عدد اکسایش اتم کلر به دلیل یک الکترون اضافی، برابر با ۱ - است. عدد اکسایش اتم هیدروژن نیز به علت اختصاص یافتن تنها الکترون آن به اتم کلر، برابر با ۱+ است. در مورد پیوندهای غیر قطبی بین اتم های یکسان، که در آن ها تفاوت الکترونگاتیوی وجود ندارد، الکترون های پیوندی به طور مساوی بین اتم های تشکیل دهندهٔ پیوند تقسیم می شوند. ( حتی اگر تعداد الکترون های پیوند فرد باشد باز هم به طور مساوی تقسیم می شوند. ) به این ترتیب عدد اکسایش هر دو اتم کلر در مولکول زیر صفر است.
بر اساس این ایده ها قواعد زیر را می توان برای تعیین عدد اکسایش بیان کرد:
• اتم های ترکیب نشده و اتم هایی که عناصر مولکولی را تشکیل داده اند، عدد اکسایش صفر دارند.
• مجموع اعداد اکسایش اتم ها در یک ترکیب صفر است، زیرا ترکیبات از لحاظ بار الکتریکی خنثی هستند.
• عدد اکسایش یون های تک اتمی برابر با بار یون است. برای مثال فلزات گروه IA شامل Cs, Rb, K، Na, Li همیشه در ترکیبات خود دارای عدد اکسایش ۱+ و عناصر گروه IIA شامل Ba, Sr, Ca, Mg, Be همیشه دارای عدد اکسایش ۲+ هستند.
• مجموع اعداد اکسایش اتم های تشکیل دهندهٔ یک یون چند اتمی برابر با بار آن یون است.
• عدد اکسایش فلوئور، الکترونگاتیوترین اتم، در تمام ترکیبات فلوئوردار ( به استثنای F۲ ) برابر ۱ - است.
• عدد اکسایش اکسیژن در اغلب ترکیب های اکسیژن دار، ۲ - است. ولی چند مورد استثنا هم وجود دارد:
• در پراکسیدها، عدد اکسایش هر یک از اتم های اکسیژن، ۱ - است. دو اتم اکسیژن در یون پراکسید، - ۲ O۲، هم ارز هستند. هر یک باید عدد اکسایش ۱ - داشته باشند تا مجموع آن ها برابر با بار یون گردد.
• در یون سوپراکسید، O21 - - ، عدد اکسایش هر اتم اکسیژن، ۰٫۵ - است.
• در OF۲، عدد اکسایش اکسیژن ۲+ است. ( قاعدهٔ ۵ را ببینید )
معنی کلمه عدد اکسایش در دانشنامه آزاد فارسی
عددی رومی که غالباً در نام شیمیایی دیده می شود و نشان دهندۀ ظرفیت عنصری است که قبل از آن می آید. ازجمله در نیترات سرب (II)، اکسید منگنز (IV) (دی اکسید منگنز)، پتاسیم منگنات (VII) (پرمنگنات پتاسیم).
معنی کلمه عدد اکسایش در ویکی واژه
جملاتی از کاربرد کلمه عدد اکسایش
(ازدست دادن الکترون‌ها) (افزودن عدد اکسایش)
و همچنین واکنش زیر شامل اکسایش - کاهش نیست، چونکه عدد اکسایش هیچ اتمی تغییر نکرده‌است:
در اثر اکسایش عدد اکسایش معمولی یک اتم یا اتم‌های یک مولکول در پی حذف الکترون‌ها افزایش می‌یابد.