حدّت

زانکه در کوی عشق و حدّت هنگ بیش از این قیمتی نیارد رنگ

عنق اللیل زلتش باشد لهب النّار حدّتش باشد

برون کرد آتش حدّت زخاطر سنگ آهن دل زفرط رقّت از چشمش همه آب روان آمد

مُطفی: آنچه اخلاط حارّه را کسر حدّت نماید.

در تیغ آفتاب نماندست حدّتی کز سنگ که نمی رندش هیچ بر فسان

دیده هر چند بر آتش زند آبم لیکن حدّت آتش سودای تو از حد بیشست

مرا بر یونس فضل منهید، نه مراد تحقیق این کلمه بود بلکه مراد تعظیم یونس بود تا همگان بوی بچشم تعظیم نگرند، و قصّه وی بگوش تعظیم شنوند. اصحاب اخبار گفتند یونس مردی بود متعبّد خوش آواز، چون کتاب خواندی وحوش بیابان بسماع آمدندی چنان که داود را بود در زمان خویش، اما قلیل الصبر بود و تنگ خوی با حدّت و عجلت، ازینجا بود که خدای تعالی با مصطفی گفت: «فَاصْبِرْ لِحُکْمِ رَبِّکَ وَ لا تَکُنْ کَصاحِبِ الْحُوتِ».

چون ترا گشت نوش وحدت بیش بده آن نوش را به حدّت نیش

کند تیغ از سر حدّت تراش از پهلوی کلکش نهد تیر از ره انصاف سر بر خط فرمانش

گر سمندر را در آتش پرورش بودی کنون می بسوزد حدّت گرماش بردم زمهریر

و گفته‌اند او را برفق فرمود یعنی حق تربیت وی بجای آر که او ترا پرورده، حق تربیت دارد بر تو، و گفته‌اند معنی این تلطف آنست که او را بکنیت خوان و کنیت وی ابو العباس است، و گفته‌اند ابو الولید و گفته‌اند ابو مرّة. با موسی چنین گفت و با مصطفی (ص) گفت: «وَ اغْلُظْ عَلَیْهِمْ» زیرا که طبع و خلقت موسی بر حدّت و صلابت بود و طبع و خلقت مصطفی بر رفق و رحمت. موسی را گفت از آن درشتی و تیزی لختی باز کم کن با دشمن، و مصطفی (ص) را گفت بر آن رفق و مدارا لختی درشتی و تیزی بیار با دشمن، روی انّ عائشة قالت: یا رسول اللَّه کیف اجترأ موسی علی الرؤیة و سؤاله ایّاها؟ قال علم اللَّه حدّته فحلم عنه.

...[با اقدامات آگوستوس و جانشینانش]، مذهب قدیم هنوز نیرومند می‌نمود و خدایان جدید مانند آنونا (ذخیره غذا) [همان آنوناریا که الهه جمع‌آوری غلات و حبوبات بود]، خلق می‌کرد. [این اقدامات] در پرستش فورتونا و روما، حیاتی تازه دمید و از قانون نظم و جبر، با حدّت پشتیبانی می‌کرد.