تحفه

به اشک شوربختان خنده تا کی آه ازین عادت چرا این تحفهٔ شیرین در آب تلخ می‌ریزی

گر شود پیش تو منظور نثار نگهی گوهر جان به هوس تحفهٔ لب باید کرد

این چنین تحفه یدالله داده است از درخت طوبیم شه داده است

مانده در بار تحفه است دلم سخنی گفته ام وز آن خجلم

دی واضح این تحفه همی گفت الف را تا مفلس و عریان نبرد خصم و نیارد

مزی صاحب چند کتاب معروف بنام تهذیب الکمال و تحفه الاشراف است.

از دیگر زمینه‌های فعالیت هنری او، می‌توان به طراحی چهره‌پردازی در فیلم «تحفه‌ها» (ابراهیم وحیدزاده، ۱۳۶۶) و انتخاب موسیقی برای دو فیلم «توجیه» (منوچهر حقانی‌پرست، ۱۳۶۰) و «سه تا بزن‌بهادر» (حسین مدنی، ۱۳۴۴) اشاره نمود.

و فردا بپانصد سال پیش از توانگران در بهشت شوند، کدام شرف ازین بزرگوارتر! کدام نعمت ازین تمامتر! قال ابو الدرداء احب الفقر تواضعا لربی و احب الموت اشتیاقا الی ربّی و احب المرض تکفیرا لخطیئتی و روی ان النبی صلّی اللَّه علیه و آله و سلم قال لعلی یا علی انک فقیر اللَّه فلا تنهر الفقراء و قرّبهم تقرّبا من اللَّه عزّ و جلّ، رسول خدای علی را گفت ای علی، تو درویش خدایی، نگر تا درویشان را باز نزنی و بایشان تقرب کنی و نزدیکی جویی، تا باللّه نزدیک شوی. پس سزای توانگر آنست که منت بر درویش ننهد بل که از درویش منت پذیرد، و او را تحفه حق بنزدیک خود داند، که در خبرست: «هدیة اللَّه الی المؤمن السائل علی بابه»

هست این قصیده تحفهٔ ثالث که من به هند با صد هزار گنج دعا کرده‌ام روان

محمد میرزا تا پایان عمر خود در لکنهو به سر برد و در آنجا برای خود درباری کوچک تشکیل داد. او فردی ادیب بود و کتاب‌های زیادی درهند نوشت از جمله آن‌ها؛ اخلاق محمدی و تحفه‌السلاطین صفوی را می‌توان نام برد. ابوالفتح میرزا در ۲ محرم ۱۲۳۲ (۲۱ نوامبر ۱۸۱۶) از دنیا رفت و در لکنهو دفن شد. برابر با این زمان فتحعلی‌شاه قاجار در ایران حکومت می‌کرد.

تحفه‌های استان همدان برای مسافران بسیار زیاد است که می‌توان به کماج، شیره انگور، کشمش، سیرتند، انگشت‌پیچ، قالی، گیوه، منبّت، عسل، نقل، گردو، سفال و سرامیک، خمیر صنل، حلواگردویی، روغن حیوانی، حلوا شکری،حلوا زرده صنایع چرم، گیاهان دارویی، صابون محلی و قیسی اشاره کرد.

به خود گفت کین تحفه های حقیر نمی افتد از وی مرا دلپذیر

شکرانه دادی عشق را از تحفه‌ها و مال‌ها. هِل مال را، خود را بده؛ شُکرانه شو، شُکرانه شو.

نبود به از نظاره دیدار رفته دیر هر تحفه کآید از سفر دورماندگان

در سال ۱۵۳۴ چهار بازمانده به داخل آمریکا گریختند و درمانگر معنوی شدند. مردم با این درمانگران با احترام زیادی برخورد می‌کردند، به آنها غذا، سرپناه و تحفه می‌دادند و در روستاها به افتخار آنها جشن می‌گرفتند. هنگامی که این چهار نفر تصمیم به رفتن می‌گرفتند، روستاییان میزبان آنها را به سمت روستای بعدی رهنمایی می‌کردند. گاهی تا ۳۰۰۰ نفر آنها را تا روستای بعدی همراهی می‌کردند. این چهار نفر، قاره را تا غرب مکزیک و به سمت صحرای سونوران تا ناحیه سونورا در اسپانیای جدید (مکزیک کنونی) طی کردند. پس از یافتن یک سکونتگاه کوچک اسپانیایی، چهار بازمانده ۱۰۰۰ مایل به سمت جنوب سفر کردند و سرانجام در ژوئیه ۱۵۳۶ به مکزیکوسیتی رسیدند.

در زمان انتقال این موزیم برخی از آثار تاریخی سنگین که وزن آن زیاد بود، در بلخ ماند که از جمله توپ جنگی ساخته شده ولایت سمنگان افغانستان در دوره امیر عبدالرحمن خان یادآوری کرده می‌توانیم، که اکنون نیز در صحن ریاست اطلاعات و فرهنگ بلخ گذاشته شده‌است. همچنان یک موزیم در روضه مبارک حضرت علی کرم الله وجهه شهر مزار شریف وجود دارد که صدها قلم آثار تاریخی در آن موجود است، در این موزیم نیز شماری از آثاری اسلامی و باستانی نگهداری می‌شود که برخی بیشتر آثار اسلامی آن مربوط همین روضه می‌شود. سکه‌های امیر بخارا نیز در آن وجود دارد که ضمن دیدار از روضه به شکل تحفه به آن سپرده بود. آثار تاریخی چون خم، چراغ دان و یک نوع اسباب که از مناطق مختلف باستانی بلخ به دست آمده، به این موزیم سپرده و نگهداری شده‌است.