زیغ

استان الازیغ در سال ۲۰۰۶ جمعیتی برابر با ۵۹۵٬۳۰۷ نفر داشته که نصف این جمعیت در شهر الاَزیغ سکونت داشتند. مساحت کل این استان ۹٬۱۵۳ کیلومتر مربع است.

و گفته‌اند در معنی رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا ای لا تفعل بنا من الاکرام ما یودی إلی الزیغ فکان الازاغة اعطاء الخیرات الدنیویّة المثبطة عن الخیرات الأخرویة المشار الیه بقوله: وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِی الْأَرْضِ. و لهذا

ورکلک‌. تو زیغگونه همی نقش نگارد زوداکه ز خجلت بدرد پردهٔ ارژنگ

آمازیغ‌ها قومی بیابانگرد بوده‌اند که از آغاز تاکنون تحت تأثیر اقوام گوناگونی مانند مصریان، یونانیان، فنیقی‌ها و کارتاژی‌ها، رومیان، وندال‌ها، بیزانسی‌ها و عرب‌ها قرار گرفته‌اند.

از باشگاه‌هایی که در آن بازی کرده‌است می‌توان به باشگاه ورزشی گنچلربیرلیغی، باشگاه فوتبال آنکارا اسپور، باشگاه فوتبال الازیغ‌اسپور، باشگاه فوتبال آنکاراگوچو، باشگاه فوتبال کاردمیر قره‌بوک‌اسپور، باشگاه فوتبال سیواس‌اسپور، باشگاه فوتبال بشیکتاش، باشگاه فوتبال بورسااسپور، و باشگاه ورزشی گوزتپه اشاره کرد.

أَمْ حَسِبَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ، شکّ و نفاق، أَنْ لَنْ یُخْرِجَ اللَّهُ أَضْغانَهُمْ، ای لن یظهر احقادهم و عداوتهم و حسدهم علی المؤمنین فیبدیها حتی یعرفوا نفاقهم و فی بعض الآثار لا یموت ذو زیغ فی الدین حتی یفتضح.

آن گه درآموخت رهیگان خود را تا گویند رَبَّنا لا تُزِغْ قُلُوبَنا این آیت رد قدریانست. و وجه دلیل اهل سنت و ردّ ایشان در آن روشنست و ظاهر، که اضافت ازاغت و هدایت بکلیت با خداست، و خلق در آن مجبورند و مقهور. میگوید خداوند ما! دلهای ما از دین حق، و راه استقامت، و سنن صواب بمگردان، چنان که دل جهودان، و ترسایان، و مبتدعان که در دل زیغ دارند بگردانیدی. مصطفی (ص) این دعا بسیار کردی که: «یا مقلّب القلوب! ثبت قلبی علی دینک»

ز درد خزان در دل زاغ زیغ هوا بسته از لشکر ماغ میغ

اطار (به عربی: أطار) یک شهر در شمال موریتانی است که در استان ادرار واقع شده‌است و ساکنان آن به زبان آمازیغی تکلم می‌کنند. این شهر دارای فرودگاه، موزه و مسجدی تاریخی می‌باشد.

حاوی علم و یقین حامی دین و آئین ماحی زیغ و زلل، محیی فرض و سنن

فَأَمَّا الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ زَیْغٌ معنی زیغ آنست که از راه استقامت با یک سویی چسبد. یقال «زاغ القلب، و زاغت الشمس من کبد السّماء» و منه قوله: «فَلَمَّا زاغُوا أَزاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ». میگوید ایشان که در دل زیغ دارند همواره بر پی متشابهات باشند، یعنی کافران و منافقان و جهودان که طلب مدت ملک این امت از حساب جمل استخراج میکنند.

یاران گفتند یا رسول اللَّه می‌بترسی بر ما و بر دین ما؟ پس از آنکه ایمان آوردیم بتو، و ترا استوار گرفتیم بدانچه گفتی و رسانیدی از کتاب و دین و شریعت؟ مصطفی ایشان را جواب داد که «إنّ قلوب بنی آدم کلها بین اصبعین من اصابع الرحمن، یقیمه إن شاء و یزیغه إن شاء، و المیزان بید الرحمن یرفع أقواما و یضع آخرین الی یوم القیامة».

این استان کردنشین در سال ۱۹۴۶از بخش‌هایی از استان‌های الازیغ و ارزنجان تشکیل شد.

در ۵ ژانویه ۲۰۱۶ اعلام شد که آمازیغ به عنوان زبان رسمی در پیش‌نویس اصلاحیه قانون اساسی الجزایر افزوده شده‌است. در ۷ فوریه ۲۰۱۶ آمازیغ به عنوان زبان رسمی در قانون اساسی درج شد.

الا ای صبا پیک هر نامراد زیغما بدان گرد رستم نژاد

بر صف اهل زیغ با دل صاف بهر اعدای دین کشیده مصاف

با این حال هر دو لشکر رومی مرتکب این اشتباه شدند که حرکات خود را کاملاً هماهنگ نکردند. در نتیجه لشکر ارمنی-اشکانی موفق شد در محلی موسوم به راندی (در حوالی شهر خاربرد – الازیغ) لشکر پائتوس را محاصره کند و به زانو درآورد.

در میان رومیان و یونانیان باستان رسم بود که اقوام بیگانه را بربر می‌خواندند و این واژه بیشتر رنگ و بوی خوارکننده داشته‌است. رومیان پس از گشودن کارتاژ، سرزمین‌های بربرنشین از جمله پادشاهی نومیدیا را نیز به مستعمرهٔ آفریقایی خود افزودند و این رومیان بودند که نخستین بار آمازیغ‌ها را به نام بربر خواندند.

بربرها یا آمازیغ‌ها گروهی قومی و بومی (تا قبل از سلطه اعراب در طی تاریخ شمال آفریقا) مناطق شمال آفریقا، به‌ویژه در اقوام مراکش، الجزایر، صحرای غربی، تونس و لیبی هستند.

مردم آن بیشتر از قبیله‌های عرب بنو سلیم، مزابی‌ها و آمازیغ‌ها هستند.