لاجوردی
معنی کلمه لاجوردی در لغت نامه دهخدا

لاجوردی

معنی کلمه لاجوردی در لغت نامه دهخدا

لاجوردی. [ لاج ْ / ج َ وَ ] ( ص نسبی ) منسوب به لاجورد. || به رنگ لاجورد. کبود. || مجازاً، آسمان به مناسبت رنگ کبود یا آبی آن :
ز بیم چنبر این لاجوردی
همی بیرون جهم هزمان ز چنبر.ناصرخسرو.جائی است برین بام لاجوردی
کانجای ترا جاودان مکان است.ناصرخسرو.برای آنکه نقش تو نگارند
دل خاقانی آمد لاجوردی.خاقانی.ای چرخ لاجوردی زین بوالعجب چرائی
کایینه خسان را زنگار می زدائی.خاقانی.زنگار غم فشاندی بر جانم و ندیدی
کز چرخ لاجوردی دل هست لاجوردی.خاقانی.هر نگاری که زر بود بدنش
لاجوردی رزند پیرهنش.نظامی.گرفته سنگهای لاجوردی
ز کسوتهای گل سرخی و زردی.نظامی چو طاوس خورشید بگشاد بال
زر اندود شد لاجوردی هلال.نظامی.چو دور از پی لاجوردی نقاب
سر از گنبد لاجوردی متاب
فلکها که چون لاجوردی خزند
همه جامه لاجوردی رزند.نظامی.چه افتاد ای سپهر لاجوردی
که امشب چون دگر شبها نگردی.نظامی.چو خورشید از حصار لاجوردی
علم زد بر سر دیوار زردی.نظامی.دامن ابریسکی و شیرکی
هست چون این لاجوردی دایره.نظام قاری.لشکر موئینه را با صوف بین
هست چونان لاجوردی دایره.نظام قاری.

معنی کلمه لاجوردی در فرهنگ معین

(وَ ) (ص نسب . ) منسوب به لاجورد. ۱ - رنگ لاجورد.۲ - نوعی آبی مرکب از آبی مخلوط با مقداری کم قرمز. ۳ - (کن . ) آسمان .

معنی کلمه لاجوردی در فرهنگ عمید

۱. آبی تیره، کبود.
۲. (صفت ) لاجوردی رنگ، دارای رنگ لاجوردی.
۳. [قدیمی، مجاز] آسمان.

معنی کلمه لاجوردی در فرهنگ فارسی

( صفت ) منسوب به لاجورد . ۱- برنگ لاجورد : برای آنکه نقش تو نگارند دل خاقانی آمد لاجوردی . ( خاقانی لغ. ) ۲- نوعی آبی مرکب از آبی مخلوط با مقداری کم قرمز است . ۳- آسمان : ز بیم چنبر این لاجوردی همی بیرون جهم هزمان ز چنبر . ( ناصر خسرو لغ. )

معنی کلمه لاجوردی در دانشنامه عمومی

لاجوردی یکی از سایه های رنگ آبی است که به رنگ سنگ لاجورد است. رنگ لاجوردی در معماری ایرانی و کشورهای محدودهٔ حوزهٔ خلیج فارس رنگی رایج است. [ نیازمند منبع] آبی لاجوردی، از سنگ لاجورد که در معادن ایران و افغانستان وجود دارد رنگ می گیرد. [ نیازمند منبع] رنگ آبی نیلی نیز از این مادهٔ معدنی گرفته می شود. رنگ آبی شیشه های رنگی در بسیاری از ابنیهٔ قدیمی لاجوردی است.
لاجوردی را در زبان های انگلیسی، فرانسوی و بسیاری از زبان های دیگر، «آبی ایرانی» ( انگلیسی: Persian blue؛ فرانسوی: bleu persan ) می نامند. این رنگ برای اولین بار در سال ۱۶۶۹ میلادی در انگلستان، «آبی ایرانی» نامیده شد. [ نیازمند منبع]
• لاجوردی: رنگ کاملاً آبی
• لاجوردی ملایم: آبی لاجوردی که همراه با سایه هایی از رنگ خاکستری و نیلی است.
• لاجوردی تیره: که به آن «آبی عمیق» نیز می گویند. به این رنگ در طراحی وب، «آبی نیلی» یا «آبی پرطاووسی» نیز گفته می شود.
• سبز لاجوردی:سبز تیره با سایه هایی از سبز کله غازی است
استفاده از رنگ های خانواده آبی در معماری ایرانی و توجه ویژه به آن، نشان از توجه فرهنگ و هنر این سرزمین به انرژی کهکشان ها و آرامشی است که به وسیله آن می توان زندگی بهتری را برای خود و دیگری رقم زد. بنابراین رنگ در دنیای ایران باستان همواره بر آرامش و زندگی برآمده از انرژی کائناتی تاکید داشته است که امروزه نیز به وضوح دیده می شود. از رنگ آبی لاجوردی در بسیاری از اماکن باستانی و یا اشیای بجا مانده در آن ها مثل: تپه سیلک کاشان، تپه هگمتانه، تپه مارلیک، پاسارگاد، کاخ شاهی ( کاخ شوش ) ، تخت جمشید، نقش رستم، کاخ اردشیر، زیگورات چغازنبیل دیده میشود.
یکی از ویژگی های معماری سنتی ایرانی، آمیخته شدن با دنیای رنگ هاست. وقتی از رنگ در معماری ایرانی حرف می زنیم، منظور هویتی است که به واسطه آن پدید می آید. تاریخ ایران پر از رنگ های است که بر اساس اعتقادات و احساسات مردم رقم زده شده است. در واقع رنگ یک جایگاه مقدس و ویژه نزد ایرانیان داشته است که به وسیله آن می توانستند اصالت خود را حفظ کنند. در تزئینات داخلی بسیاری از مسجدها در ایران، مانند مسجد امام در اصفهان، از کاشیهای لاجوردی استفاده شده است.
لاجوردی تیره، که به ندرت آن را «آبی هنگ» نیز می نامند، برای اولین بار در سال ۱۹۱۲ به عنوان رنگ رسمی لباس نیروهای دریایی توسط کشورهای مختلف انتخاب شد. دلیل انتخاب لاجوردی تیره، روانشناسی رنگ، آسان و ارزان بودن رنگرزی پارچه ها و دوام آن بود.
لاجوردی (سرده). لاجوردی ( نام علمی: Moltkia ) نام یک سرده از تیره گاوزبانیان است.

جملاتی از کاربرد کلمه لاجوردی

ای که آسوده خفته ای شب و روز زیر این طاق لاجوردی رنگ
بر سپهر لاجوردی قدسیان از خرمی گوهر سیاره می کردند بر فرقش نثار
چو دود از پی لاجوردی نقاب سر از گنبد لاجوردی متاب
دگر روزی که خوان لاجوردی گرفتی از تنور صبح زردی
در نهایت، پس از انقلاب اسلامی، در جریان مصادره اموال و دارایی‌ها، کارخانه‌ها و شرکت‌های خاندان لاجوردی مصادره شدند و ۱۱۰ سال فعالیت اقتصادی و آموزشی این خاندان درون ایران به پایان رسید.
احمد لاجوردی فرزند محمود لاجوردی که از سال ۱۳۱۷تا اوایل ۱۳۵۸ قریب ۴۰ سال در عرصه تجارت و صنعت مدرن ایران به عنوان یک کارآفرین برجسته و یکی از مؤسسان شرکت صنعتی بهشهر فعالیت داشت.
همه روی زمین بگرفته زردی به یک ره آسمان شد لاجوردی
زنگار غم فشاندی بر جانم و ندیدی کز چرخ لاجوردی دل هست لاجوردی
مسجد جامع اردستان که طی دوره‌های آل بویه، سلجوقی و ... مورد بازسازی قرار گرفته؛ ویژگی خاص مساجد قبل از ایلخانیان (قرن هشتم به بعد) و عدم استفاده از کاشی‌های لاجوردی را دارد و تمام آن از خشت و گل ساخته شده‌است.
از لاله و بنفشه سحرگه نگاه کن پالیز لاجوردی و صحرا معصفری
این فام با کد رنگ ۲۱۲ رنگ بسیار تیره‌ای از لاجوردی است.
لاجوردیست حسامت که چو دشمن از بیم کهربا گون شد از و بسد و مرجان آرد
مخور نیرنگ چرخ لاجوردی که رنگ و بویش آرد روی زردی
تا بتابد مهر رخشان بر سپهر زودگرد همچو زرین مهره‌ای از لاجوردین چنبری