تنباکو

تَنْباکو (tobacco)
گروهی از گیاهان خانوادۀ بادمجانیان، از جنس Nicotiana، بومی بخش هایی از امریکا. گونۀ Nicotiana tabacum به فراوانی در مناطق گرم و دارای آب و هوای خشک کشت می شود و از آن سیگار تهیه می کنند. از برگ های خردشدۀ آن نیز انفیه می سازند. N. perdica تنباکوی معروف ایرانی است. برگ های تنباکو را خشک می کنند، عمل می آورند، و پیش از مصرف، به مدت دو تا سه سال در انبار نگه می دارند تا به مرحلۀ تکامل خود برسند. در قرن ۱۶، تنباکو به منزلۀ دارو به اروپا وارد شد. از دهۀ ۱۹۵۰، مشخص شد که مصرف آن برای سلامت انسان زیان آور است (← سرطان). برگ تنباکو حاوی نیکوتین است. نیکوتین روغنی بی رنگ است و زمانی سمی نیرومند شناخته می شد. این ماده در انسان ایجاد اعتیاد می کند. از نیکوتین برای ازبین بردن حشرات نیز استفاده می کنند. سود تجارت جهانی تنباکو سالانه ۶میلیارد دلار است. پژوهشگران ژنی اضافی به تنباکو اضافه کرده اند تا این گیاه را در برابر علف کش ها مقاوم سازند. در ۱۹۹۴، این نوع بوته ها به صورت تجارتی کشت شدند. تنباکو نخستین موجود زندۀ تراژنی است که به بازار فروش اروپا وارد شد. نیکوتین اعتیادآور، و نیکوتین خالص سمی نیرومند است که موجب تحریک بدن می شود و احساس نیاز به آن باعث می شود مصرف سیگار ادامه یابد. آن ها که به کشیدن سیگار عادت دارند، می گویند ترک سیگار دشوار و حتی ناممکن است. سیگارکشیدن معضلی بزرگ است، زیرا مواد شیمیایی دیگری جز نیکوتین در سیگار وجود دارد که موجب ایجاد بیماری های فراوان دیگر می شود و مرگ زودهنگام را به دنبال دارد. استعمال دخانیات از اروپا به عثمانی و از آن طریق به ایران رسید. استفاده از توتون و تنباکو در ایران از زمان صفویه معمول شد. از آن پس، اقداماتی برای مبارزه با آن، مخصوصاً در دوران شاه صفی، صورت گرفت اما سودی نبخشید و چپق و قلیان جزو وسایل ضروری خانه ها شد. امروزه این مواد بیشتر به صورت سیگار مصرف می شوند.نیز←توتون