تعمیه

در ساخته بر غم من دیگر جای ز (آری مگر) ت تعمیه می باشد رای

رای گفت برهمن را که: «شنودم داستانِ دوستانِ موافق و مثلِ برادرانِ مشفق. اکنون اگر دست دهد بازگوید از جهت من مثلِ دشمنی که بدو فریفته نشاید گشت اگرچه کمال ملاطفت و تضرع و فرط مجاملت و تواضع در میآن آرد و ظاهر را هرچه آراسته‌تر به خلاف باطن نماید و دقایق تمویه و لطایف تعمیه اندرآن بکار برد.»

اگر نه شاعر فحل است عندلیب چرا گهی به تعمیه خواند سرود و گه به لغز

مرا گمان ‌که‌حکیم این سخن به تعمیه ‌‌گفت که این حدیث نه از مردم هشیوارست

ذکر ذات از تعمیه کردم عیان گرچه درصد پرده می‌باشد نهان

به رسم تعمیه زان بردمش نام که ماند دور ازان اندیشه عام

گویم به وجه تعمیه نامش نه آشکار زیرا که طبع اهل ادب را ازان اباست

قول کن امر تو را تعمیه و روپوش است ور نه پیرایه صنع تو نه کاف است نه نون

زین تعمیه عقل حیرت افزود تا لعل تو حل کند معما