تاختن

می‌شود گفت که همه شرق آسیا، جنوب شرق آسیا و آسیای مرکزی را مردمان زردپوست دربر می‌گیرند.با تاختن و مهاجرت ترکان و مغولان به دیگر سرزمین‌ها، پراکندگی آنها به غرب آسیا و اروپا هم کشیده شد.همچنین کوچ مردمانی که امروزه سرخ‌پوست خوانده می‌شوند، در هزاران سال پیش به پراکندگی این تبار در قاره آمریکا یاری رساند. برخی از آنان در سده‌های پیش حتی توانستند خود را به جزیره‌های دوردست در دو اقیانوس هند و آرام برسانند. در آفریقا این تبار تنها با آمیزش با سیاه‌پوستان ماداگاسکار توانست رخنه کند.

پس اندر دو منزل همی تاختند مر او را گرفتن همی ساختند

در تمام دورانی که این استان پابرجا بود، مایهٔ ستیز میان رومیان و همسایگان شرقی‌شان، ساسانیان بود و آسیب فراوانی در جنگ‌های پیاپی ایران-روم می‌دید. پس از مرگ امپراتور روم، دقیانوس در سال ۲۵۱ میلادی، جنگ درگرفت و ایرانیان به این استان تاختند. در نیمه دوم دهه ۲۵۰ میلادی، شاه ایران، شاپور یکم (۲۴۰–۲۷۰ میلادی) به شرق روم تاخت آورد، که والرین (۲۵۳–۲۶۰ میلادی) از آنجا دفاع می‌کرد، که شاپور او را در ۲۶۰ در ادسا دستگیر کرد. با این حال در سال بعد، شاپور به سنگینی از اذینه پالمیرایی شکست خورد و از اسروئن و میان‌رودان بیرون رانده شد.

در ۶۷۸/۶۷۹ پ. م کیمریان به رهبری تئوشپا به مرزهای آشور تاختند و اسرحدون در جنگی در آسیای کوچک آنان را شکست‌داد. البته دسته‌ای از کیمریان در سپاه آشور در جایگاه مزدوری خدمت می‌کردند. می‌نماید که اسرحدون سرانجام از در آشتی با کیمریان درآمده‌باشد. پس از آن وی چند لشکرکشی به جنوب شرقی آسیای کوچک نمود.

می‌شود گفت که همه شرق آسیا، جنوب شرق آسیا و آسیای مرکزی را مردمان زردپوست دربر می‌گیرند. با تاختن و مهاجرت ترکان و مغولان به دیگر سرزمین‌ها، پراکندگی آنها به غرب آسیا و اروپا هم کشیده شد. همچنین کوچ مردمانی که امروزه سرخ‌پوست خوانده می‌شوند، در هزاران سال پیش به پراکندگی این تبار در قاره آمریکا یاری رساند. برخی از آنان در سده‌های پیش حتی توانستند خود را به جزیره‌های دوردست در دو اقیانوس هند و آرام برسانند. در آفریقا این تبار تنها با آمیزش با سیاه‌پوستان ماداگاسکار توانست رخنه کند.

سیلاب دیده ام ز فراقت همه جهان بگرفت آنچنانچه ره تاختن نبود

در حالت طبیعی و پایه، همهٔ اسب‌ها برای جابجایی با چهار گام حرکت می‌کنند، در حالت قدم رو یا پایه، سرعت اسب به‌طور میانگین ۶٫۴ کیلومتر بر ساعت است. اگر به صورت دو گام-دو گام بجهد (هر بار دوپا به صورت قطری) در آن صورت سرعتش به ۱۳ تا ۱۹ کیلومتر بر ساعت می‌رسد، اگر به صورت سه گام-سه گام بجهد سرعتش به ۱۹ تا ۲۴ کیلومتر بر ساعت می‌رسد و اگر به صورت چهارنعل بتازد به‌طور میانگین به ۴۰ تا ۴۸ کیلومتر بر ساعت می‌دود. بالاترین سرعت ثبت شده برای تاختن چهارنعل است در بازهٔ زمانی کوتاه، ۸۸ کیلومتر بر ساعت بوده‌است. علاوه بر این چهار روش راه رفتن، روش‌های دیگری هم وجود دارد که ممکن است بسته به نژاد و ساختار اندام اسب در توان حیوان نباشد.

موج ما تاگوهر دل ره به آسانی نبرد در پی این آبله بسیار باید تاختن

تاختن‌های ترکان غز وضع سیاسی ایران را به کلی دگرگون ساخت و کاکوییان را مانند دیگر نیروهای دیلمی به حالت دفاعی درآورد. هنگامی که ابن‌کاکویه در سال ۴۳۳ق (۱۰۴۱م) مرد و پسرش فرامرز در اصفهان به جای او نشست ولی ناچار شد سروری سلجوقیان را به رسمیت بشناسد.

با مرگ کوئینتیلوس اینک اورلیان تنها امپراتور وقت بود و در این زمان توجهش را معطوف خطر گوت‌ها نمود. گوت‌ها مردمی ژرمنی بودند که در آن زمان با عبور از گذرگاه برنر، به شمال ایتالیا می‌تاختند. با این حال آنان پس از شنیدن خبر لشکرکشی اورلیان به سویشان عقب‌نشینی نمودند، اما اورلیان سریع‌تر بود و توانست بربرها را به چنگ آورد و به‌سختی شکست دهد. در نهایت بربرها به آن سوی رود دانوب گریختند و از آنجا که رومیان پیش‌تر به آنان باجی پرداخته بودند تا جلوی حملاتشان را بگیرند، این بار اورلیان آنان را مجبور به امضای عهدنامهای با شرایط او و بدون هیچ‌گونه باج‌دهی به بربرها نمود.

در عصری که خلفای عباسی ضعیف و منفعل شده‌بودند و امیرالامراها بر سر مقام امیرالامرایی با یکدیگر رقابت می‌کردند و خلفا را عزل و نصب می‌کردند، آل بریدی از این وضعیت استفاده کرده و مستقل شد. بریدیان سپس به بغداد تاختند و با حمدانیان بر سر کنترل آن به رقابت پرداختند.

نقش رایج در پشت سکه‌های اوکراتید دیئوسکوری است که با نیزه و سوار بر اسب در حال تاختن دیده می‌شوند. وجود این نقش در پشت سکه‌های اوکراتید احتمالاً نشان از قدردانی او از سواره نظام باختری که در پیروزهایش نقش بزرگی داشتند بوده‌است.

ز بدخواه در آشتی ساختن بترس از شبیخون و از تاختن

چوبا کاروانی درین تاختن همی کار خود بایدت ساختن

ز هول تاختن و کینه آختنش مرا همی گداخته همچون کُناغ تاخته گیر

نیاسود اسپانی از تاختن برافکند ژاپون به میدان سمند

بشد گیو با آن سواران جنگ سه روز اندر آن تاختن شد درنگ

کسروی خواستار مبارزه با «واپس‌ماندگی فکری و علمی» و روشن‌گری در تمامی وجوه زندگانی بود؛ وی از آنچه «اوضاع زندگی، خرافه‌گرایی و آداب اجتماعی» مردم ایران می‌دانست، انتقاد داشت؛ موضع‌گیری‌های احمد کسروی در برابر کیش‌های رایج، نهادهای مذهبی و اخلاقی، مسلک‌ها، ارزش‌های سنتی و فرهنگی و تاختن او به باورهای دینی و فرهنگی از تشیع و بهائیت گرفته تا شعرهای خیام، حافظ، سعدی و دیگر شاعران ایرانی، از جمله مواردی بود که مخالفت‌های بسیاری را علیه او برانگیخت.

به یک لحظه مرغان در او تاختند زمین را ز کنجد بپرداختند

بدان شتاب که من خواهم ار ندانی تاخت میان تاختن آوازه ده که با ده بخور