خیاره

خیاره دار نماید، ز بس که موج شکست فشرده همچو حباب دلم ز هر سویش

برای تهیه آش خیار چنبر باید تخم‌های خیار چنبر را درآورده و سپس خیارها را خرد کرده و به آش اضافه نمود. آش خیار چنبر را می‌توان با گوشت پخت یا تنها از قلم یا عصاره گوشت برای طعم‌دار کردن آن استفاده کرد. این آش معمولاً کمی زرد رنگ است که بخاطر وجود زردچوبه در آن می‌باشد.

به مشتق ماندت اصل خیاره کزو ناید بجز ماه و ستاره

بدان که تا نبود لشکری گران و بزرگ خیاره کرد ز لشکر چهل هزار سوار

پس کیسه کیسه رانده ز راه و خره خره آن ناقد خیاره کزو ده بیک خیار

باز ابوالقاسم آن خیاره دبیر کودکست و به رأی و دانش پیر

رسول خدا (ص) چون در وی نگرست دو چشم نرگسین خود پر آب کرد، آن گه گفت: یا مغیرة انّ للَّه تعالی سبعة نفر فی ارضه بهم یمطر، و بهم یحیی، و بهم یمیت، و هذا کان خیارهم، ثم قال: یا معشر الموالی خذوا فی غسل اخیکم. عمر خواست تا فرا پیش شود و او را غسل دهد، سید گفت: یا عمر امروز روز غلامان است و کار کار مولایان، سلمان و بلال در پیش رفتند تا او را بشویند عمر دلتنگ شد، رسول گفت: دل خوشی‌ عمر را: خذوه عونا لکم، عمر را نیز بیاری گیرید. آری خوش بود داستان دوستان گفتن، و دل افروزد قصّه جانان خواندن.

احمد مثال داد پیادگان خویش را- و با ایشان نهاده بود- تا تن بازپس دادند و خوش خوش می‌بازگشتند. و طوسیان چون بر آن جمله دیدند، دلیرتر درمی‌آمدند و احمد جنگ می‌کرد و بازپس می‌رفت تا دانست که از کمین‌گاه بگذشت دوری‌، پس ثباتی کرد قوی‌تر. پس سواران آسوده و پیادگان که ایستانیده بود در ساقه بدو پیوستند و جنگ سخت‌تر شد، فرمود تا به یکبار بوق‌ها و طبل‌ها بزدند و مردم عامّ و غوغا به‌یک بار خروشی بکردند، چنانکه گفتی زمین بدرید، و سواران آسوده‌ از کمین‌ها برآمدند و بوق بزدند و بانگ دار و گیر برآمد و طوسیان را از پیش و پس گرفتند و نظام بگسست‌ و درهم افتادند و متحیّر گشتند و هزیمت شدند و خویشتن را بر دیگران زدند که می‌آمدند و بیش‌ کس مر کس را نایستاد، و نشابوریان با دل‌های قوی در دم ایشان نشستند و از ایشان چندان بکشتند که آنرا حدّ و اندازه نبود، که از صعبی هزیمت‌ و بیم نشابوریان که از جان خود بترسیدندی، در آن رزان‌ و باغ‌ها افگندند خویشتن را سلاح‌ها بینداخته‌‌. و نشابوریان به رز و باغ می‌شدند و مردان را ریش می‌گرفتند و بیرون می‌کشیدند و سرشان می‌بریدند، چنانکه بدیدند که پنج و شش زن در باغ‌های پایان‌ بیست و اند مرد را از طوسیان پیش کرده بودند و سیلی می‌زدند. و احمد علی نوشتگین‌ با سواران خیاره‌تر بر اثر آن مخاذیل تا خالنجوی سه فرسنگ شهر برفت و بسیار از ایشان بکشتند و بسیار بگرفتند و از آنجا مظفّر و منصور با غنیمت و ستور و سلاح بسیار نماز شام را به‌شهر بازآمدند. و دیگر روز فرمود تا دارها بزدند و بسیار از طوسیان را آنجا کشیدند و سرهای دیگر کشتگان گرد کردند و به‌پایان دارها بنهادند. و گروهی را که مستضعف‌ بودند رها کردند. و حشمتی بزرگ افتاد که بیش‌ طوسیان سوی نشابوریان نیارستند نگریست.» و امیر، رضی اللّه عنه، بدین حدیث که احمد کرد از وی خشنود گشت و بدین سبب زشت‌نامی هزیمت کرمان از وی بیفتاد.

زندگانی خداوند دراز باد، پنج پیل نر خیاره و پنج ماده دیوار افکن دروازه شکن بباید. باشد که بکار آید، شهری را که حصار گیرند . اجابت یافت. و از عمّال بوالحسن سیّاری و بوسعد غسّان و عبد الرزّاق مستوفی را درخواست. اجابت یافت.

و عن ابی هریرة عنه (ص) قال: تجدون الناس معادن فخیارهم فی الجاهلیة خیارهم فی الاسلام اذا فقهوا.

إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ أُولئِکَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ خیارهم فیه دلیل علی انّهم افضل من الملائکة.

کاهو، گوجه فرنگی و خیارها را خرد کنید و در یک کاسه سالاد خوری مخلوط کنید. پنیر فتای کم چربی را که مکعبی خرد کرده‌اید به همراه زیتون‌ها و شوید خرد شده روی سالاد بریزید.