خودخواه

چو خودخواه‌ از آن‌ حالت‌ زار رست میان را به کین نکوکار بست

زحمت خود ز اهل عصر بکاه هرچه خواهی ز خالق خودخواه

مخوانش طالب کعبه که خودخواه است و تن‌پرور که با خار مغیلان تو خواهد بستر دیبا

کتاب مقدس صرفاً شامل حقیقت روحانی-یعنی تمرین عدالت و نیکوکاری-است، نه حقایق زمینی و نیز اصرار می‌کنند همه کسانی که قوانین دنیوی رادر کتاب مقدس پیدا می‌کنند یا در اشتباهند یا خودخواه.

به بزم شمع خودخواهم که سوزم همچو پروانه که غیرت می‌برم از سایهٔ شخص نزار خود

نماند بر بلندی هیچ خودخواه درافتد چون تو روزی بر گذرگاه

ما ادعا کرده‌ایم که زندانی سیاسی هستیم و همه چیز در مورد کشورمان، دستگیری، بازجویی، محاکمه و شرایط زندان نشان می‌دهد که انگیزهٔ سیاسی داریم و انگیزه‌های شخصی یا اهداف خودخواهانه نداریم. برای بیشتر نشان دادن از خودگذشتگی و به حق بودن آرمان‌مان، تعدادی از هم‌رزمان، که امروز با بابی ساندز آغاز می‌شوند، اعتصاب غذا خواهند کرد و این اعتصاب را نمی‌شکنند، مگر این که دولت بریتانیا سیاست جرم‌انگاری خود را کنار بگذارد و خواسته‌های مقتضی موقعیت سیاسی ما را برآورده کند.

بقا اینجاست بنگر در بقایت که خودخواهد بدن آخر فنایت

چون تو غم بیشمار خودخواهی داشت درد دل بیقرار خود خواهی داشت

یک دسته خودخواه اگر بگذارند از بهر بشر ثروت دنیا کافی است

فینی در سال ۱۹۸۰ پیشنهاد رتبه امپراتوری بریتانیا و در سال ۲۰۰۰ مقام شوالیه‌ای را رد کرد. وی سیستم جایزه دهی را با عنوان " خودخواهی جاودانه " مورد نقد و نکوهش قرار می‌داد.

قسمت ۱۳ فصل ۷، راب راینر که بزرگترین شخصیت مشهوری است که بر ضد دخانیات فعالیت می‌کند را شخصیتی خودخواه که می‌خواهد نظر شخصی خود را با دروغ به جامعه تحمیل کند، معرفی می‌کند.

آندرومدا دختر زیبای سِفِئوس (قیفاووس) و کاسیوپیه (ذات‌الکرسی) پریان را از خودخواهی بیش از اندازه‌اش به خشم آورد. نپتون، برای تنبیه وی، او را به صخره‌ای در کناره دریا زنجیر کرد تا شکار اژدهایی دریایی شود که در آن هنگام ساحل دریا را عرصه تاخت و تاز خود کرده بود درست در همان لحظه‌ای که اژدها به آندرومدا حمله آورده بود، پرسئوس با جادو غول را به سنگ بدل کرد و آندرومدا را نجات داد.

یکی مرد خودخواه مغرور دون درافتاد روزی به تنگی درون

کای پیشنهاد می‌کند که دو مفهوم مربوط به رذیلت نقش اساسی را در فرمول مندویل بازی می‌کنند. مسیحیت تعلیم می‌داد که یک عمل فضیلت آمیز غیرخودخواهانه است و فلسفه دیئیسم پیشنهاد می‌کرد که استفاده از منطق و دلیل فضیلت آمیز است زیرا طبیعتاً حقیقت کلامی را نشان می‌دهد. مندویل به دنبال اعمال فضیلت عمومی بود و نمی‌توانست آنها را پیدا کند، اما مشاهده کرد که برخی اقدامات (که پس از آن باید رذایل باشد) منجر به نتایج مفیدی در جامعه به عنوان مثال منجر به رفاه یک کشور می‌شود. این پارادوکس مندویل بود، همان‌طور که در زیرنویس کتاب آمده بود: «رذایل شخصی، مزایای عمومی».

در سال ۲۰۱۰، در مطالعه‌ای که توسط هیزل رز مارکوس و بری شوارتز انجام گرفت، فهرستی از آزمایش‌ها در مورد آزادی انتخاب گردآوری شده و استدلال کردند که «انتخاب بیش از حد می‌تواند باعث ایجاد عدم اطمینان، افسردگی و خودخواهی شود». شوارتز استدلال کرد که مردم اغلب به دلیل هزینه‌های فرصت برای عدم تصمیم‌گیری بهینه، پشیمانی را تجربه می‌کنند و در برخی موارد، زمانی که یک تصمیم دشوار توسط شخص دیگری گرفته می‌شود و نه توسط خودشان، رضایت افراد بیشتر می‌شود، حتی زمانی که انتخاب شخص خودشان نباشد. شوارتز کتابی نوشت و سخنرانی‌هایی در انتقاد از گزینه‌های بیش از حد در جامعه مدرن ایراد کرد، هرچند اذعان داشت که «برخی از انتخاب‌ها بهتر از عدم انتخاب است».

هر که خود نشناخت نشناسد خدا بنده نفس است و خودخواه و دورنگ

نویل کاروناتیلاک، اقتصاددان سریلانکایی، می‌نویسد: «یک سیستم اقتصادی بودایی ریشه در توسعه یک تلاش مشترک و هماهنگ در زندگی گروهی دارد. خودخواهی و سودجویی باید پس از توسعه خود انسان از میان برود.» کاروناتیلاک اصول اقتصادی بودایی را به‌طور مثال زدنی در حکومت آشوکا، پادشاه بودایی می‌بیند.