خجالت

معنی کلمه خجالت در لغت نامه دهخدا

خجالت. [ خ َ / خ ِ ل َ ] ( اِمص ) شرم. شرمساری. شرمندگی. چَکس. کها. سرگشتگی. حیا. ( از غیاث اللغات ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). مؤلف لغتنامه دهخدا آرد: این کلمه گویا در عربی نیامده است و در عربی بجای آن خجل بفتح خاء و فتح جیم است لیکن در نظم و نثر فارسی بسیار شایع است. در غیاث اللغات آمده است : صاحب مغرب گوید خجالت از خطای عامه است مگر اکثر استادان بسته اند عرفی گوید :
ببخت بی اثرم آن کند خجالت عجز
که ضعف باه محل زفاف با داماد.
تشویر. رجوع به «خجلة» شود :
چون کار بخواهش رسد از شرم و خجالت
باشند گدازنده چو بر آتش ارزیز.سوزنی.طعن حرامزادگی از چه بد است بد
اما خجالت دم ابن اللهی بتر.خاقانی.آسمانوار از خجالت سرفکنده بر زمین
آفتاب آسا به روی خاک غلطان آمده.خاقانی.یا از مسام کوهست آب خوی خجالت
کاندر خور ملک نیست ایثار گنج و مالش.خاقانی.آن شغل طلب ز روی حالت
کز کرده نباشدت خجالت.نظامی.میان شهر ندیدی که چون دویدمت از پی
زهی خجالت مردم چرا بسر ندویدم.سعدی.بدستور دانا چنین گفت شاه
که دعوی خجالت بود بی گواه.سعدی.خجالت من از آن حال قوی بسیار شد و حس و حرکت در من هیچ نماند. ( انیس الطالبین ص 127 )
ز راستی نبود شاخهای بی بر را
خجالتی که من از قامت دو تا دارم.صائب ( از آنندراج ).اگرچه سرو دارد در بغل منشور رعنایی
بجای قد خجالت می کشد از نخل بالایش.صائب ( از آنندراج ).برنگ دیده ای کز باده خوردن سرخ میگردد
ز نخوت میرسد دایم خجالت خود نمایان را.مخلص کاشی ( از آنندراج ).
خجالة. [ خ َ ل َ ] ( ع مص ) بسیارنبات شدن. ( مصادراللغة زوزنی ) ( تاج المصادر بیهقی ).

معنی کلمه خجالت در فرهنگ معین

(خِ لَ ) [ ع . ] (اِمص . ) شرمساری ، شرمزدگی .

معنی کلمه خجالت در فرهنگ عمید

شرمندگی، شرمساری: به دستور دانا چنین گفت شاه / که دعوی خجالت بُوَد بیگواه (سعدی۱: ۹۰ )، سیم دغل خجالت و بدنامی آورد / خیز ای حکیم تا طلب کیمیا کنیم (سعدی۲: ۵۲۵ ).
* خجالت کشیدن: (مصدر لازم ) شرمنده و شرمسار شدن.

معنی کلمه خجالت در فرهنگ فارسی

شرم، حیا، شرمندگی، شرمساری
( اسم ) شرمساری شرمزدگی . توضیح در عربی بدین معنی (( خجل ) ) آمده ولی در فارسی بسیارمستعمل است (( آن شغل طلب زردی حالت کز کرده نباشد خجالت . ) ) ( نظامی )

معنی کلمه خجالت در دانشنامه عمومی

شرم یا خجالت یک عاطفهٔ اجتماعی است که در روابط اجتماعی در بعضی افراد ظاهر می شود.
این حالت از احساس درونی خود کم تر پنداشتن در برابر فرد مقابل حاصل می شود و در برخی موارد آنقدر شدت می یابد که تمامی دیگر حالات اجتماعی فرد را مختل می سازد.
والدینی که نسبت به کودکان خود بیش ازحد خشن و بیش ازحد سختگیر هستند احتمال خجالتی شدن کودک و دچار شدن او به اضطراب اجتماعی را افزایش می دهند، «محیط و آنچه واقعاً برای کودک در طول دورهٔ رشد وی اتفاق می افتد، نقش بزرگی در ایجاد این صفات در بزرگسالی دارد. »

معنی کلمه خجالت در ویکی واژه

vergogna
imbarazzo
شرمساری، شرمزدگی.

جملاتی از کاربرد کلمه خجالت

لبت را دید گویا چشمهٔ خضر که در عین خجالت رو نهان کرد
بعد از دوره‌ها ممکن است احساس آرامش و خستگی بکنید. اما بعدتر ممکن است احساس ندامت، پشیمانی یا خجالت ایجاد شود.
تو شاه ملک جمالی و دل پیاده راهت که جان بعشق رخ تو بداد و برد خجالت
راهبردهای متداول برای پایان دادن به یک رابطه شامل توجیه تصمیم، عذرخواهی، اجتناب از تماس (شبح سازی)، یا پیشنهاد یک دوره «وقفه» قبل از تجدید نظر در تصمیم است. انحلال یک رابطه صمیمی یک رویداد استرس زا است که می‌تواند تأثیر منفی بر رفاه داشته باشد و طرد شدن می‌تواند باعث ایجاد احساسات شدید خجالت، غم و عصبانیت شود. پس از قطع رابطه، افراد در معرض خطر اضطراب، علائم افسردگی، مصرف مشکل ساز مواد و عزت نفس پایین قرار دارند. با این حال، دوره بعد از جدایی نیز می‌تواند باعث رشد شخصی شود، به خصوص اگر رابطه قبلی کامل نبود.
ورنه همین خجالت اعمال می‌کند باغ بهشت و ملک جهان را به ما حرام
ای ز بادام تو در عین خجالت نرگس وی ز گیسوی تو در حلقه ی سودا سنبل
اگر عکسِ کشتّیِ می بَر یَم افتد محیطِ از خجالت شود غرق در خَوی
از خجالت به زحیر افتاده غلطی کرده و گیر افتاده
ما سر به گریبان خجالت به در دوست زاهد شده مغرور که ما از اهل بهشتیم
این نوع ترس در اواخر کودکی یا اوایل نوجوانی شروع می‌شود و ترس و شرمساری از اشتباه کردن، صحبت کردن در جمع، غذا خوردن، سرخ شدن یا لرزش صدا و… در برابر جمع است و با خجالت ساده تفاوت دارد. این حالت اضطراب مانع شناخت افراد جدید می‌شود و فرد را به انزوا و گوشه‌گیری می‌کشاند.
۱۴۲. در پادشاهی چنان کند که اگر وقتی پادشاه نباشد جفا و خجالت نبیند، همچون زنبور که هر که مر او را ناتوان و افتاده بیند پای در سر مالد.
قربانیان تجاوز احتمال زیادی دارد اقدام به خودکشی یا خودکشی کنند. این ارتباط حتی پس از کنترل جنسیت، سن، تحصیلات، علائم اختلال استرس پس از سانحه وجود دارد و اختلالات روان‌پزشکی باقی می‌ماند. تجربه تجاوز جنسی می‌تواند در اوایل نوجوانی منجر به خودکشی شود. در اتیوپی، ۶ درصد از دختران مدرسه‌ای که مورد تجاوز قرار گرفته‌اند، اقدام به خودکشی کرده‌اند. آنها همچنین از صحبت کردن در مورد اتفاقی که برای آنها افتاده‌است خجالت می‌کشند. یک مطالعه روی نوجوانان در برزیل نشان داد که سوء استفاده جنسی در گذشته فرد عامل چندین رفتار خطرناک برای سلامتی قربانی از جمله افکار و تلاش برای خودکشی است.
ز دستگاه جهان صورت نی‌ام خجالت‌کش‌ کدورت چو آینه دست بی‌نیازان ز هر چه ‌گیرد زبان نگیرد
شهرت او به واسطهٔ پژوهش‌ها و آثارش در زمینهٔ پرخاشگری، مزاج، خجالتی بودن و خودآگاهی است.
گروهی از فعالان جنبش مدنی در لبنان در مقابل ساختمان وزارت امور خارجه و مهاجران به خاطر حمله سفیر جمهوری اسلامی به اسقف مارونی، بشارهٴ بطرس الراعی، تظاهرات کردند. تظاهر کنندگان با بلند کردن بنرهایی خواستار اخراج سفیر جمهوری اسلامی ایران از لبنان شدند و در برخی از آنها عبارات «اینجا لبنان است، نه به رژیم آخوندها» و «سفارت ایران خجالت» وجود داشت.
مک‌نامی به عنوان فردی که در «کوه‌های سپرین» شهر تایرون و لاندندری بزرگ شده‌است، توصیف می‌شود. او تعلیم و تربیت رسمی را به‌صورت کم‌تر فرا گرفت. او «یک مرد دانشمند، زیرک، عاقل و با درک درستی بود و باور داشت که تلاش با موفقیت انقلابی، جنگیدن در تمامی سطوح از جمله سیاسی و تحریک‌برانگیز است. ولی کاملاً معتقد به این دیدگاه بود که مبارزه مسلحانه لبه‌ای تیز یا نیزه تلاش و کلید موفقیت است». مک‌نامی یک فرد خجالت‌رو و غالباً خاموش بود که از بودن در محضر عام دوری می‌جست و همیشه در عقب صحنه کار می‌کرد. پیرس کیلی از مک‌نامی این‌گونه توصیف کرده‌است: «او مرد مستحکم و فناء ناپذیر به نظر می‌رسید که همانند سنگ سخت و استوار است».
مرا به موجه رحمت ز دست من بستان که درمحیط زمین گیرم از خجالت خشک