حزین

در عشق به یک جلوه، حزین کار تمام است من برق به خرمن زدم، ای باد کجایی؟

سازد حزین سخنور، مستور نقص خود را عیبی اگر زبان راست، شکر و سپاس، پوشد

صفورا نیز می‌گوید که از مادر حیدر شنیده که حیدر را برای نقالی به روستاها می‌برده‌اند. زهرا این را هم بخاطر می‌آورد که پدرش همان سالها در روضه‌ها حاضر می‌شده و مدح ائمه را با آوازی حزین می‌خوانده است.

تَذکِرَةُالْاَحوال از حَزینِ لاهیجی سهمِ مهمی در تاریخِ دورانِ نادرشاه دارد. این اثر، نشان‌دهندهٔ دیدگاهِ یکی از اندک شخصیت‌های فرهنگی و ادبیِ آن دورانِ ناآرام است که از آن جانِ سالم به‌در بُرد. حزین دربارهٔ ویرانیِ واردآمده از سوی نادر بر کشوری که در آغازِ نجات‌دهنده‌اش بود، چیزهای زیادی برای گفتن دارد.

حزینم چو یعقوب وآگه نیی ز سوز دل و چشم گریان من

در زمستان سالخورده سائلی زار و حزین بر در دولت‌سرایت سوده زانو بر زمین

خرم به تو داشتم دل بی غم را هجر تو حزین کرد دل خرم را

از سده دهم به بعد و به خصوص در عصر صفویان شعر فارسی با شاعرانی پیرو سبکی با نام سبک هندی یا سبک اصفهانی، استفاده از آرایه تمثیل و اسلوب معادله را به اوج خود می‌رساند. در هر صفحه از آثار و دیوان اشعار شاعرانی چون عبدالقادر بیدل دهلوی، صائب تبریزی، زیب‌النسا، حزین لاهیجی و کلیم کاشانی، بیت‌های زیادی را می‌توان یافت که نماینده تمام عیار آرایه اسلوب معادله هستند. در زیر تعدادی از ابیات این شعرا را ملاحظه می‌کنید.

گر رشته جان بگسلد اهلی منال از دست او کین نکته در گوش دلم چنک حزین آواز گفت

ناله های من مخمور، اثر داشت حزین غلغل شیشه به فریاد رسید آخر کار

تا زنده‌ای چنین کن دلهای ما حزین کن پیوسته آفرین کن بر اهل بیت زهرا

بی بال و پرت حزین مسکین در کنج غم آشیان گرفته

باز بپیما به حزین خراب تا دمد از خامهٔ او آفتاب

آهنگ‌های ای زهره، ای ستاره زیبای آسمان، ای شعله حزین، ای درد واپسین، ای نگار من، من آمده‌ام و دلبرکم بیا به کابل بریم از آهنگ‌های ماندگار و همه پسند زلاند است.