حاتم

معنی کلمه حاتم در لغت نامه دهخدا

حاتم. [ ت ِ ] ( ع ص ) کلاغ سیاه. زاغ سیاه. || زاغ سرخ پاو سرخ منقار که آن را غراب البین گویند. ( منتهی الارب ). و آن زاغی سرخ پای و سرخ منقار و دانه خوار و حلال گوشت بود و عرب بانگ او را شوم گیرد و نشانه جدائی و فراق شمرد. و آن خردتر و کشیده اندام تر از کلاغ است و نوک و پای او به رنگ مرجان باشد در سرخی و خوشرنگی و شفّافی. || داور. قاضی. حاکم. ج ، حُتوم.
حاتم. [ ت ِ ] ( اِخ ) نام شاعری است عرب و او راست :
اذا ما اتی یوم ُ یُفَرق ُ بیننا
بموت ، فکن انت الذی یتاخرُ.
در عقدالفرید آمده است : آنگاه که متوکل وزیر خود، عبداﷲبن یحیی بن خاقان را بجزیره اقریطش نفی کرد این وزیر با کنیزکی اقریطشی عشق ورزیدن گرفت و محبوبه عراقی را فراموش کرد جاریه عراقی ابیات ذیل بدو فرستاد:
کیف بعدی لاذقتم النوم َ انتم
خبرونی مذ بنت عنکم و بنتم
بمراض الجفون من خُرّ دالعیَ
ن و ورد الخدود بعدی فتنتم
یا اخلاّی ان قلبی و ان با
ن ، من الشوق عندکم حیث کنتم
فاذا ما ابی الاله ُ اجتماعا
فاَلمنایا عَلی وحدی و عشتم.
و صاحب عقدالفرید گوید که این معنی از مضمون شعر مذکور حاتم گرفته شده است. رجوع به عقدالفرید ج 6 ص 244 چ محمد سعید العریان شود.
حاتم. [ ت ِ ] ( اِخ ) ( امیر... شاه... ) یکی از امراء زمان شاه طهماسب اول و امیرکُهدُم ، گیلان. او سربعصیان افراشت و در سال 942 هَ. ق. شهر رشت را که مرکز پیه پس است متصرف گشت و لقب شاهی برخود نهاد. و به نام خود سکه زد و خطبه نیز به نام او خواندند. رابینو گوید: در تاریخ گیلان عبدالفتاح فومنی ( ص 113 ) آمده است که بیت ذیل بر فص خاتم او منقوش بوده است :
جهان که وسعت او صد هزار فرسنگ است
به پیش چشم جهان بین همتم تنگ است.؟و در کتاب مزبوراز نقش سکه او چیزی نیامده است. رجوع به مسکوکات رابینو ص 82 شود.
حاتم. [ ت ِ ] ( اِخ ) ابن احمد. هفتمین از امراء حمدانی صنعا. او از 545 تا 556 هَ. ق. امارت داشت. رجوع به طبقات سلاطین اسلام ص 84 شود.
حاتم. [ ت ِ ] ( اِخ ) ابن اسماعیل. محدث است و از جعفربن محمد روایت دارد. رجوع به کتاب المصاحف ص 98 شود.
حاتم. [ ت ِ ] ( اِخ ) ابن اسماعیل المدنی. محدث است.
حاتم. [ ت ِ ] ( اِخ ) ابن الحماس. ششمین از امراء حمدانی صنعاء. او پس از هشام بن القبت در قرن ششم هجری امارت یافت. رجوع به طبقات سلاطین اسلام ص 84 شود.

معنی کلمه حاتم در فرهنگ معین

(تِ ) [ ع . ] (اِ. ص . ) ۱ - حاکم ، قاضی . ۲ - غُراب ، زاغ . (?(حاج (جّ ) [ ع . ] (اِفا. ) حج کننده ، حج گزار. ج . حجاج .

معنی کلمه حاتم در فرهنگ فارسی

ابن احمد هفتمین از امرای حمدانی صنعا. وی از ۵۴۵ ه. ق . امارت داشت .
( صفت ) حاکم قاضی داور .
از شاعران ایرانی

معنی کلمه حاتم در فرهنگ اسم ها

اسم: حاتم (پسر) (عربی) (تلفظ: hātam) (فارسی: حاتم) (انگلیسی: hatam)
معنی: حاکم، قاضی، داور، نام مردی بسیار سخاوتمند از قبیله طی، به معنی حاکم، ( اَعلام ) رییس قبیله و شاعر عرب [قرن میلادی] که به بخشش و دلاوری معروف بود و داستانهای فراوانی درباره ی او و خانواده اش به عربی و فارسی نوشته شده است، ( در اعلام ) نام مردی عرب بود که به بخشندگی شهرت داشت

معنی کلمه حاتم در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حاتم (ابهام زدایی). حاتم ممکن است اسم برای اشخاص و یا مکان های ذیل باشد: اعلام و اشخاص• حاتم اصم، زاهد، محدّث حنفی مذهب و صوفی مشهور قرن سوم در خراسان• حاتم بن احمد اهدل، صوفی و شاعر• حاتم طائی، شاعر دوره جاهلی عرب و مظهر بخشندگی• حاتم بن هرثمه، از سرداران عباسیان مکان ها• باباحاتم، مقبره ای متعلق به قرن پنجم، واقع در شمال افغانستان، حدود شصت کیلومتری غرب بلخ
...

جملاتی از کاربرد کلمه حاتم

آخرین شناسایی فیلمی به کارگردانی علی شاه حاتمی و نویسندگی بهزاد بهزادپور ساختهٔ سال ۱۳۷۲ است.
حاتم میان ما به سخاوت سمر شده است حاتم توی اگر به سخاوت چو حاتمی
به درخواست ابراهیم حاتمی کیا از رئیس دستگاه قضا، این متهمان در تاریخ نهم فروردین ۱۴۰۰ مصادف با نیمه شعبان، عفو و آزاد شدند.[نیازمند منبع]
شعر درمیان مردم ملکشاهی رواج بسیاری دارد به‌طوری‌که شاعران بسیاری در این ایل به پا خاسته‌اند البته لازم است ذکر شود که این شاعران ذاتی و خدادادی شاعر بودند که از جمله آنان می‌توان به زنده یادان حاتم عباسی، ولد چتر بسر، جمشید بگ، سلیم دیواشی اشاره کرد.
حمله بی‌شرکت پذیری جمله بی‌منت دهی خسروا در یک قبا صد رستم و حاتم تویی
همتم افسانه کرد، قاعدهٔ حاتمی کیسه و دست تهی، بذل و کرم داشتن
خسروا جم مسندا حاتم‌دلا دریا کفا ای به خاک در گهت اقبال را عهد استوار
ارتفاع پست، دوازدهمین فیلم بلند ابراهیم حاتمی‌کیا بود. فیلمبرداری این فیلم از ۱۵ مهر ۱۳۸۰ در تهران آغاز شد.
آقا حسینقلی، برای پر کردن صفحهٔ گرامافون به همراه گروهی نوازنده به پاریس سفر کرد و صفحاتی را ضبط کرد که بعدها جریان این سفر دستمایه داستانی تاریخی-تخیلی برای علی حاتمی در فیلم دلشدگان گشت.
شنیدم در ایام حاتم که بود به خیل اندرش بادپایی چو دود
در روزگار خلافت علی بن ابی طالب، اشعث بن قیس ولایت ارمنستان و جمهوری آذربایجان داشت. به روزگار معاویه، ابتدا عبدالله بن حاتم بن نعمان بن عمرو باهلی و سپس برادرش عبدالعزیز ولایت ارمنستان و آذربایجان را داشتند.
هرچه از من به دیگرن بخشد شده از خرج‌کیسه حاتم من
خداوندا تو آن شاهی که پیش تو هبا باشد سخای حاتم طائی و زور رستم دستان
آفرین عُبیسی فعالیت در عرصه سینما را با لیلی و مجنون در سال ۱۳۴۹ به کارگردانی سیامک یاسمی آغاز کرد و همان سال در فیلم طوقی به کارگردانی علی حاتمی دوباره در نقش مقابل به بهروز وثوقی وثوقی بازی کرد. در سال ۱۳۷۸ با بازی در فیلم شهرت به کارگردانی ایرج قادری پس از ۲۸ سال دوری از دنیای بازیگری پس از انقلاب ۱۳۵۷ به سینما بازگشت. در همان سال نقش کوتاهی در فیلم کودک و سرباز ساخته رضا میرکریمی ایفا کرد. از بازی‌های موفق اش پس از فاصله طولانی مدت از بازیگری می‌توان به نیمه پنهان اشاره کرد.
نوشین روان و حاتم طایی که بوده‌اند هرگز نبوده‌اند به عدل و سخای تو
برخی از این شخصیت‌ها عبارت‌اند از: سید علی خامنه‌ای، سید ابراهیم رئیسی، محمد باقر قالیباف، محسن رضایی، حسین امیرعبداللهیان، ابراهیم حاتمی‌کیا و مسعود ده‌نمکی.
حاصل که از تکاهل من بوده این فتور نی از درنگ بخشش آن حاتم اشتهار
او معتقد بود که قدرت عقل برای رسیدن به حقیقت کافی است و کسی که از قدرت عقل برخوردار است یعنی فیلسوف هیچ نیازی به وحی ندارد و می‌تواند خودش نسبت به خداوند علم پیدا کند. این انکار ضرورت نبوت بود که باعث شد به شدت از سوی فلاسفه اسماعیلی نظیر ابوحاتم رازی مورد انتقاد قرار بگیرد.
مجید حاتمی نویسنده کتابی گویا به نام تاریخچه کشتی در بازی‌های آسیایی است و خواندن متن این کتاب گویا را پیمان اسدیان برعهده داشت.
یک ره ار داد، دو صد راه گرفت چه توان کرد، فلک حاتم نیست