تِیموری ایل ترک خراسان، از ایلات سنی مذهب و یک جانشین چهاراویماق، ساکن تایباد، تربت جام و خواف. گروه هایی از این مردم در اطراف مشهد، سرخس، مزدوران، نیشابور، سبزوار و کاشمر سکونت دارند. تیموریان در اصل از ایلات ناحیۀ هرات بودند. هم اکنون نیز عده ای از آنان همچنان در هرات و اطراف آن به سر می برند. تیموریان زبان ترکی را رها کرده اند و به فارسی سخن می گویند. ایل تیموری در گذشته از ده ها طایفه تشکیل شده بود. تیموریان خود را منسوب به تیمورلنگ می دانند. معروف است که او هنگام ازدواجِ یکی از دخترانش با میرکلال از مشایخ بلخ، این مردم را به عنوان جهیزیۀ دخترش به میرکلال داد. او از سادات جعفری بود و حکومت اولادش بر ایل تیموری تا قرن اخیر باقی بود. محمدابراهیم امیرتیمور کلالی، از وزیران کابینۀ دکتر مصدق، از این خانواده است.
معنی کلمه تیموری در ویکی واژه
منسوب به تیمور، یکی از شاهان با اراده و سمنج تُرک تبار ظاهرا مغولی.
جملاتی از کاربرد کلمه تیموری
امامزاده قاسم؛ نام امامزاده‌ای تاریخی مربوط به دورهٔ ایلخانی تا دورهٔ تیموری است و در شهرستان جوین، شمال روستای سیرغان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۵۲۵۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
الغ‌بیگ در سال ۱۴۴۷ با اطلاع از مرگ پدر خود شاهرخ به بلخ رفت. وی در آنجا شنید که علاءالدوله پسر برادر فقید خود بایسنقر مدعی فرمانروایی امپراتوری تیموری در هرات بوده‌است. در نتیجه، الغ‌بیگ علیه علاءالدوله لشکر کشید و در نبرد مرغاب با او روبه‌رو شد. او برادرزادهٔ خود را شکست داد و به‌سوی هرات پیش رفت و مردم آن شهر را در سال ۱۴۴۸ قتل‌عام کرد. اما ابوالقاسم بابرمیرزا برادر علاءالدوله به کمک او رفت و الغ‌بیگ را شکست داد.
والی ملک ولایت، هادی راه هدایت، در زمان ملوک کرت بوده. امیر تیمور صاحبقران به وی ارادت داشته و در توزک تیموری که آن کتابی است به لغت توری، امیر مذکور برخی از حالات وی را نگاشته. در سنهٔ ۷۹۱ وفات یافت. این رباعی را به ملک غیاث الدین نوشته:
بقعه امامزاده سید علی موسی مربوط به دوره تیموریان است و در شهرستان بافت، روستای زیارت واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ تیر ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۱۹۷۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
درفش ملت عثمانیان دوباره بلند چه گویمت که به تیموریان چه افتاد است
آرامگاه علامه شهرستانی مدفن علامه محمد بن عبدالکریم شهرستانی است و مربوط به دورهٔ تیموری است و در شهرستان درگز،دهستان شهرستانه، ۷ کیلومتری جنوب‌غربی شهر نوخندان و یک کیلومتری غرب روستای حضرت سلطان واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۲ خرداد ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
چنگ تیموری شکست آهنگ تیموری بجاست سر برون می آرد از ساز سمرقندی دگر
اتابکان هزار اسب تا نیمه اول قرن نهم باقی بودند و آخرین ایشان که غیاث الدین کاوس نام داشت به دست سلطان ابراهیم پسر شاهرخ تیموری برافتاد و سلسله ایشان به پایان رسید.
بشنو ای فرزند تا ازین دفتر خوانمت از بر راز تیموری
چنگیزی و تیموری ، مشتی ز غبار من هنگامهٔ افرنگی یک جسته شرار من
امامزاده یوش مربوط به دوره تیموریان است و در شهرستان شمیرانات، لواسان بزرگ واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۱۰۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بر خانۀ گلینم پا بگذار تا بگذرد ز خرگه تیموری
هم یهودی هم داسن ارنائود شور چنگیزی است قتل تیموری
این روستا دارای قدمتی از دوران پیش از تیموریان می‌باشد. در تعمیر مسجد آقا باقر سنگ نوشته ای پیدا شد که طبق شواهد موجود قدمت این مسجد به ۵۱۰ سال پیش بر میگردد.
شور چنگیزی است قتل تیموری
و ندر آن هنگام شد رایات تیموری به پای ملک ایران را به چنگ آورد از نیروی رای
شنیدم که در عهد تیموریان چو شد شاهرخ جانشین کیان
رشیدالدین همدانی وزیر معروف دربار مغولان که به اجبار توسط شاه به اسلام گرویده بود توسط بسیاری از دشمنانش آنوسی خوانده می‌شد. در دادگاهی که برای وی به جرم مسموم کردن شاه تشکیل شد نسب یهودی وی بارها مورد اشاره قرار گرفت. بعد از اعدام وی، سر او توسط مردم تا چند روز در شهر حمل می‌شد و مردم می‌گفتند: «این سر یهودی ای است که از نام خدا سوء استفاده کرد. خدا او را لعنت کند.» حدود ۱۰۰ سال بعد جلال‌الدین میران‌شاه تیموری قبر رشیدالدین همدانی را نابود کرد و بازمانده او به قبرستان یهودیان منتقل شد.
ابراهیم سلطان دو فرزند پسر داشت. پسر بزرگ او به نام اسماعیل سلطان در حیات پدر در ۸۳۵ ق در گذشت. پسر دوم او میرزا عبدالله در ۸۳۶ ق زاده شد. او پس از مرگ پدر در دو سالگی به حکم شاهرخ به فرمانروایی فارس رسید. حکومت او در این ایالت ۱۰ سال به درازا کشید. سلطان محمد فرزند بایسنقر تیموری پس از فتح شیراز او را به خراسان فرستاد و در آنجا به یاری عم خود به حکومت سمرقند رسید. میرزا عبدالله تا ۸۵۵ ق در همین شهر حکومت داشت و در این سال سلطان ابوسعید میرزا او را به قتل رساند.
آرامگاه شیخ منصور خزاعی _(بقعه) مربوط به دوره تیموریان است و در شهرستان دشتستان، روستای زیارت واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ آذر ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۸۸۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بقعه واقع در روستای زیارت از توابع بخش مرکزی شهرستان دشتستان یکی از آثارهای تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است.