تمتع

که برد تمتع از منطق طوطی شکرخا که همی ز ابلهی گوش به سوی زاغ دارد

می‌فرمایند که اگر استادی یا یاری را از این کس داعیه تمتعی باشد باید که بی‌توقف و تردد تن در دهد و دفع به هیچ وجه روا ندارد که الفرصه تمر مر السحاب

اتاق بازرگانی مکه برآورد کرده است که هر زائر خارجی حج تمتع، حدود چهار هزار و ششصد دلار هزینه می‌کند. این رقم برای زائران داخلی کمتر از هزار و پانصد دلار برآورد شده است. در مورد ایران، متوسط هزینه کاروان‌ها برای یک نفر حدود سه هزار دلار است. البته با احتساب هزینه‌ها شخصی این هزینه برای هر ایرانی دست کم هشت هزار دلار است.

شدیم پیر و نداریم حسرتی بجز این که بی تمتع ازین می گذشت عهد شباب

مال کز وی تمتعت نبود چه کنی مار گنج خواهی بود

این خود هست و لکن: یا مبتدئاً بالنعم قبل استحقاقها، بیان می‌کند که چون محبوب که خواهد خود را بر عین عاشق جلوه دهد، نخست از پرتو جمال خود عین او را نوری عاریت دهد، تا بدان نور آن جمال ببیند و از او تمتع گیرد، و چون بدان نور از آن شهود حظی تمام استد، بازفروغ نور روی او عین عاشق را نوری دیگردهد، تا بدان نور ملاحظه، نوری روشن‌تر از اول کسب کند، و علی هذا بر مثال تشنه‌ای که آب دریا خورد، هر چند که بیش خورد تشنه‌تر گردد، هرچند یافت بیش، طلب بیش. همه چیز را تا نجوئی نیابی،‌ جز این دوست را تا نیابی نجوئی. تشنۀ این آب هرگز از این سیراب نشود.

هنگامهٔ تمتع این باغ فتنه داشت سرو و چنار دست به جای ثمر کشید

و اما وجوه گزاردن حج سه است: افراد و قران و تمتع و افرد فاضل تر چنان که حج او لا تنها بگذارد، چون تمام شود از حرم بیرون آید، احرام عمره آرد آنگه عمره بکند و احرام عمره از جعرانه فاضل تر از آن که از تنعیم و از تنعیم فاضلتر از آن که از حدیبیه و از این هر سه جای سنت است.

بی چشم زخم، گوهر شهوار عبرت است صائب تمتعی که زدوران گرفته ایم

زمال خویش به احسان تمتعی بردار مشو ز گنج به نامی چو اژدها قانع

بده توفیق حکم و حکمت و اخلاص در طاعت لقای صاحب الامر و تمتع بردن از نورش‏