شمشیر
معنی کلمه شمشیر در لغت نامه دهخدا

شمشیر

معنی کلمه شمشیر در لغت نامه دهخدا

شمشیر. [ ش ِ / ش َ ] ( اِ ) سیف. سلاحی آهنین و برنده که تیغه آن دراز و منحنی و داری یک دمه است. تیغ. ( ناظم الاطباء ). وجه تسمیه آن شم شیر است که دم شیر و ناخن شیر است چه شم بمعنی دم و ناخن هر دو آمده است. ( از غیاث ) ( برهان ). صاحب آنندراج گوید: مرکب است ازشم و معنی آن ناخن و شیر، زیرا که این سلاح مانا است به ناخن شیر و شم بمعنی دم آمده چون سلاح مذکور به دم شیر مشابهتی دارد به این اسم موسوم گشت و خون آشام از صفات و دندان ، ناخن ، مد، بسم اﷲ، نهنگ و طاق مصر از تشبیهات اوست و با لفظ زدن ، افکندن ، خواباندن و نهادن مستعمل است و شمشیر در نیام کردن ، شمشیر برآهیختن ، آختن ، کشیدن ، از نیام کشیدن ، از نیام برآوردن ، هوا کردن و علم کردن از ترکیبات اوست و با لفظ خوردن نیز مستعمل ، مثل تیغ خوردن و خنجر خوردن. ( آنندراج ). حربه آهنین و فولادین که دارای سینه ای بلند، منحنی ودمه ای برنده است. ( فرهنگ فارسی معین ). تیغ ابیض. ابوالصلت. حربه آهنین و بلند و خمیده یا مستقیم که سرتاسر یک سوی آن تا نوک برنده و بر آن دسته تعبیه باشد، برای بدست گرفتن که آنرا قبضه یا مشته گویند. شمشیرهای مستقیم گاه پهن و گاه باریک و با نوک تیز است و نزد اقوام مختلف گوناگون بوده است. ( یادداشت مؤلف ). رداء. سباب العراقیب. سلاح. سمیدع. سمیذع. شجیر. ( از منتهی الارب ). سیف. ( از منتهی الارب ) ( دهار ). شطب. ضریبة. صیلم. عطاف. صیقل. عقنقل. عضب. علق. غدیر. قرن. قضم. قرطبی. لج. مضربة. مضرب. ماضی. معطف. وشاح. ( المنجد ). وشاحة. ( منتهی الارب ) ( المنجد ) :
به شمشیر بایدگرفتن مر او را
به دینار بستنش پای ار توانی.دقیقی.که را بخت و شمشیر و دینار باشد
و بالا و تن تهم و نسبت کیانی.دقیقی.بود زخم شمشیر وخشم خدای
نیابیم بهره به هر دو سرای.فردوسی.مر آن را به شمشیر نتوان شکست
به گنج و به دانش نیاید به دست.فردوسی.بیفشرد شمشیر بر دست راست
به زور جهاندار برپای خاست.فردوسی.به کف آنکه شمشیر بار آورد
سر سرکشان در کنار آورد.فردوسی.سپه بر سپرها نبشتند نام
بجوشید شمشیرها در نیام.فردوسی.به شمشیر بستانم از کوه تیغ
عقاب اندرآرم ز تاریک میغ.فردوسی.

معنی کلمه شمشیر در فرهنگ معین

(شَ ) [ په . ] (اِ. )سلاحی آهنین و فولادین که دارای تیغه ای بلند و منحنی و برنده است . ، ~ را از رو بستن کنایه از: حالت تهدیدآمیز به خود گرفتن . ، ~ را غلاف کردن کنایه از: از تهدید دست کشیدن و از در سازش درآمدن .

معنی کلمه شمشیر در فرهنگ عمید

ابزاری آهنی با تیغه ای دراز و تیز که در قدیم در جنگ به کار می رفته.
* شمشیر زدن: (مصدر لازم ) جنگ کردن با شمشیر.
* شمشیر کشیدن: (مصدر لازم ) بیرون کشیدن شمشیر از غلاف، برآوردن شمشیر از نیام به قصد جنگ کردن.

معنی کلمه شمشیر در فرهنگ فارسی

حربه آهنی که تیغه اش درازوکج ودم آن تیزوبرنده
۱ - حربه آهنین و فولادین که دارای سینه ای بلند و منحنی و دمهای برنده است . ۲ - روشنایی صبح ( آفتاب ) ( قیاس کنید با تیغ ) یا شمشیر گوشتی . ( گوشتین ) زبان . یا شمشیر حواله ( فرق ) کسی کردن . شمیر بر ( سر ) او زدن . ۳ - درختچه ای است از تیره شمشیریان جزو رده دو لپه ییهای جدا گلبرگ که در جنگلهای شمال ایران فراوانست شیمشیر تقیه الراهب شجره الفهم . ۴ - هل .
درختچه ایست از نوع گوشوارک و در جنگل ارسباران دیده میشود .

معنی کلمه شمشیر در دانشنامه عمومی

شَمشیر یک سلاح سرد است که از یک تیغه بلند و لبه تیز و یک دسته تشکیل شده است. این سلاح انواع و شکل های متفاوتی داشته است که در هر کشور بسته به نوع مبارزه آن را تغییر می دادند.
واژۀ «شمشیر» برگرفته از واژگان پهلوی "شَم" ( به معنای ناخن و انحنا ) +"شیر" است تلویحاً به معنای ناخن شیر.
شمشیر در دیگر زبان های هندو - اروپایی به صورت انگلیسی sword، در روسی сабля ( ترانویسی: sabla ) .
شمشیر در فارسی میانهٔ هم به همین صورت ( با یای مجهول ) بوده است.
واژهٔ schimitar انگلیسی ( و معادل هایش در زبان های اروپایی ) نیز برگرفته از این واژه و به معنی نوعی شمشیر خمیده اند.
در خاور قدیم برای ساخت شمشیر از سه نوع فلز به نام های نرم آهن ( آهن نرم ) ، شاپورگان ( آهن سخت ) و پولاد آمیخته بهره می گرفتند. پولاد گوهردار که برای شمشیرسازی نیز استفاده می شد روهینا نام داشت. به ابزار ساخته شده از روهینا، روهنی می گویند.
نمونه شعر از مسعود سعد سلمان:
شمشیرهای خاورمیانه قدیم
• شمشیر ایرانی
• شمشیر خراسانی
• شمشیر سلمانی
• شمشیر عراقی
• شمشیر هندی
• شمشیر منصوران
• شمشیر یمنی
• شمشیر سلیمانی
• شمشیر دمشقی
ژاپن:
• کاتانا
• شمشیر سوئدی
• شمشیر بریتانیایی
• شمشیر چینی
• شمشیر نیچیرین
ارتش بزرگ ایرانیان در زمان شاهنشاهی هخامنشی از آکیناکه استفاده می کرد؛ این شمشیر که اندازه ای قابل حمل نیز داشته دولبه بوده و قابل فرو بردن نیز بوده است. این نوع شمشیر برای حمله های سریع و ناگهانی کاربرد عالی و خوبی داشت. در پایان دسته شمشیر، برآمدگی بزرگی وجود داشت که به نظر می رسد کاربرد خاصی داشته باشد. همچنین مدارکی وجود دارند مبنی بر این که پادشاهان ایرانی نیز از این سلاح استفاده می کردند. این نوع شمشیر در دو نوع بلند و کوتاه ساخته می شده است.
• ذوالفقار
• کاتانا
• شمشیر داموکلس
شمشیر ایرانی
شمشیر (پاوه). شمشیر، روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان پاوه در استان کرمانشاه ایران است. این روستا در ۶ کیلومتری پاوه و ۱۱۰ کیلومتری کرمانشاه قرار گرفته است.
باغات سرسبز گردو، چشمه ها جاری و آب و هوای خنک روستای شمشیر را به مقصدی گردشگری برای مسافران تبدیل کرده است.
این روستا در دهستان شمشیر قرار دارد و براساس سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵، این شهر دارای ۵۹۲ خانوار بوده و جمعیت آن ۲٬۳۳۵ نفر است
طبق یافته های باستان شناسان انسانهایی از گونه نئاندرتال پیش از ۴۰ هزار سال پیش در یک پناهگاه های صخره ای نزدیک به شمشیر می زیستند. این آثار سکونت که شامل دست افزار سنگی اند، مربوط به دوره پارینه سنگی میانی است. ( ببینید ) علاوه بر این یک دخمه در دیواره صخره مشرف به روستا تراشیده شده که احتمالاً مربوط به دوره های اسلامی است. گوردخمه شمشیر در ۱۵۰ متری شمال غربی روستای شمشیر و مشرف به آن واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۵ آبان ۱۳۸۷ با شمارهٔ ثبت ۲۳۸۴۹ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شمشیر (فیلم ۲۰۱۵). شمشیر ( به هندی: Talvar ) یا مجرم فیلمی محصول سال ۲۰۱۵ و به کارگردانی مغنا گلزار است. در این فیلم بازیگرانی همچون عرفان خان، کونکونا سن شارما، نیراج کابی، تابو ایفای نقش کرده اند.
معنی کلمه شمشیر در فرهنگ معین
معنی کلمه شمشیر در فرهنگ عمید
معنی کلمه شمشیر در فرهنگ فارسی
معنی کلمه شمشیر در دانشنامه عمومی
معنی کلمه شمشیر در دانشنامه آزاد فارسی
معنی کلمه شمشیر در دانشنامه اسلامی

معنی کلمه شمشیر در دانشنامه آزاد فارسی

(یا: تیغ) جنگ افزاری فلزی با تیغه ای بلند و لبۀ بُرنّده و بعضاً منتهی به نوکِ تیز، که به یک دسته (قبضه) متصل و با بندی، معمولاً چرمی، به کمربند وصل و از پهلو آویخته می شود و در نبرد برای بریدن، دریدن یا سوراخ کردن به کار می رود. شمشیرهای بسیار کهن را از سنگ، استخوان، یا چوب می ساختند. اولین شمشیرهای فلزی از مفرغ و احتمالاً متعلق به مصریان بودند (ح ۲۰۰۰پ م). شمشیرهای آهنین را در عصر آهن در نقاط مختلف جهان می ساختند، و بعدها با پیشرفت فنون فلزکاری، فولاد جایگزین آهن شد. با اختراع سلاح های آتشین، شمشیر کاربرد جنگی خود را از دست داد و رفته رفته به صورت سلاحی تشریفاتی درآمد که در رژه ها و مراسم نظامی و رسمی از آن استفاده می شود. شمشیر سلاحی انفرادی بود که در جنگ های تن به تن به کار می رفت و شمشیرهای فرماندهان نظامی، اشراف و جنگاوران استثنایی با زر و سیم و جواهر تزیین می شد. تسلیم کردن شمشیر نشانۀ پذیرفتن شکست و شکستن آن علامت تحقیر بود. شمشیر پوششی چوبین، چرمی یا فلزی دارد که نیام یا غلاف خوانده می شود. این سلاح در اسطوره ها و حماسه ها جایگاهی برجسته دارد و شمشیر داموکلس به صورت ضرب المثل درآمده است. شمشیر سامورایی ژاپن از مشهورترین انواع شمشیر در جهان است. شمشیر ایران باستان بلند و راست و هر دو لبۀ آن بُرّا بود. اعراب شمشیر منحنی شکل داشتند که فقط یک طرفش برندگی داشت. ذوالفقار امام علی (ع) در جهان اسلام به ویژه نزد شیعیان معروف و محترم است. امروزه شمشیربازی به صورت مسابقات ورزشی در سه رشتۀ اِپه، فلوره و سابْر در دنیا متداول است. قمه و قَدّاره نیز دو نوع شمشیر کوتاه شمرده می شوند. نیز ← ذوالفقار

معنی کلمه شمشیر در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] شمشیر ابزاری تیز و برنده که در قدیم بیشتر در جنگ به کار می رفته است. از آن به مناسبت در بابهای صلات، سبق و رمایه، صید و ذباحه، ارث، حدود و قصاص سخن گفته اند.
بیرون کشیدن شمشیر از نیام در مسجد و آویختن آن در جهت قبله و نیز نمازگزاردن مقابل شمشیر از نیام کشیده شده مکروه است، مگر هنگام بیم از دشمن. مستحب است امام جمعه هنگام ایراد خطبه ها بر شمشیر، عصا، کمان و مانند آنها تکیه کند.
احکام شمشیر در سبق و رمایه
مسابقه با شمشیر با شرط بندی جایز است.
احکام شمشیر در صید و ذباحه
...

جملاتی از کاربرد کلمه شمشیر

قدرت صد لشکر شمشیرزن کم بود از نالهٔ یک پیرزن
فردوس بر خلق روان بخش تو بی نم دوزخ بر شمشیر جهانگیر تو بی تف
به خون خویش ما را نشئه دارد مگر شمشیر او موج شراب است
روی خاک از سایهٔ دستش نگارین گَشته بود پیشتر زان کز نیام آرد برون شمشیر را
خود را اگر به سایه ابرو کشد چو سرو شمشیر خوب تیغ سیه تاب می شود
مسابقات جهانی و المپیک شمشیربازی برای در سه بخش اسلحه فلوره، اپه و سابر برگزاری می‌شود که تفاوت اصلی آن‌ها نوع شمشیر مورد استفاده و محل مجاز برخورد ضربه برای کسب امتیاز است.
برآشفت از آن گفتگو گرد سام برآورد شمشیر را از نیام
در تن کشته شمشیر تو از جوش نشاط استخوان پسته خندان شده را می ماند
ز نیزه به شمشیر بردند دست بکشتند و کردند یکباره پست
همچنین گفتم که روزی برکشد فاطمی شمشیر حق را از نیام
ز گردان و اسبان و شمشیر و گنج ببر هرچ باید مدار این برنج