دائر

معنی کلمه دائر در لغت نامه دهخدا

دائر. [ءِ ] ( ع ص ) گِردگَرد. گردنده. گردان. گردش کننده. ( آنندراج ). || صاحب کشاف اصطلاحات الفنون آرد: نزد اهل هیئت قوسی از مدار روزانه ستاره را نامندکه در میان مرکز ستاره و دائره افق قرار دارد و عبدالعلی بیرجندی در هیئت فارسی گفته است : و از مدار یومی کوکب آنچه میان مرکز کواکب و افق واقع شود آن رادائر گویند - انتهی. و آن بر دو قسم است : دائر شبانه و دائر روزانه و هر یک نیز بر دو بخش است : دائر گذشته و دائر باقی که دایر آینده نیز گویند. و رجوع به کشاف اصطلاحات الفنون و تفصیل آن شود. || مقابل بایر: زمینی دائر؛ زیر کشت که در آن کشت شود. مقابل زمین بایر، ناکشته. و نیز رجوع به دایر شود.

معنی کلمه دائر در فرهنگ عمید

=دایر

معنی کلمه دائر در فرهنگ فارسی

( اسم صفت ) ۱ - گردنده دور افتاده . ۲ - آباد معمور مقابل بایر . ۳ - رایج متداول معمول . ۴ - گردان چرخنده ( کارش دایر شد ) ( مدرسه دایر است ) . ۵ - متعلق و وابسته .
گرد گرد . گردنده

جملاتی از کاربرد کلمه دائر

گر زین دل سوخته برآید شرری در دائره ثری نماند اثری‌
علم چو قطب آسیاش چنبر نه چرخ عدل چنو مرکزست و دائر امکان
برج فلکی آبان‌ماه برج عقرب (کژدم) است که هشتمین برج فلکی از دائرةالبروج است. نماد ماه آبان، کژدم نامیده می‌شود.[نیازمند منبع]
عباسی، مهرداد (۱۳۸۳). «تفسیر». دانشنامه جهان اسلام. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
کینه می‌ورزی و در دائرهٔ صدقی رهزنی می‌کنی و در ره ایمانی
در هوای آفتاب روی تو آسمان از دائره بیرون شده
آل‌داود، علی، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، ابراهیم میرزا صفوی
اخبار، ایران فی دائرة الضوء، نقطه و حوار، هنا بیروت، اخبار مذهبی، استودیو قاهره
آن کو مدار دائرۀ عدل و داد بود شد در زمانه نقطۀ پرگار سلسله
تاکنون بیست و پنج جلد از این دائرةالمعارف منتشر شده است.
در دائرۀ شیفتگان دیدۀ دوران آشفته‌تر از مفتقر زار ندیده است
زنهار بدین نیز بخواری منگر کین هست هم از دائره کن فیکون
زرین‌کوب، عبدالحسین (۱۳۸۸). «تصوف و عرفان». دائرةالمعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
رسالة فی عمل ضلع المسبع المتساوی الاضلاع فی الدائرة
تا که آفاق جهان گذران پیماید آفتاب فلک دائر دوران پیمای
مومن، مصطفی (۱۳۸۳). «جهان اسلام». دانشنامه جهان اسلام. تهران: مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
به نوشته دائرةالمعارف تشیع منابع شیعه و غیر شیعه دربارهٔ این کنیه و اینکه از سوی پیامبر اسلام قبل از ازدواج با فاطمه زهرا به او اعطا شده‌است اتفاق نظر دارند.
دو زلف بر دو بناگوش و تارک زنخش ز مشگ دائره ماره است بر اقطاب
وی بابت نگارش فهرست نسخه‌های خطی مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در دو جلد برنده جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی در سال ۱۳۸۵ شد.
این یکی چون دائره بر خویشتن گردان شود وآن یکی چون قطب گیرد مرکز خوش استوار