معنی کلمه دانیال در لغت نامه دهخدا
دانیال. ( اِخ ) دهی است از دهستان بخش فیض آباد محولات شهرستان تربت حیدریه. واقع در 16هزارگزی شمال خاوری فیض آباد. جلگه است و معتدل و دارای 30 تن سکنه. آب آن از قنات و محصول آن غلات و پنبه و بنشن و شغل مردمش زراعت و گله داری و جوال بافی و راه آن مالرو است. ( از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9 ).
دانیال. ( اِخ ) اسم اعجمی و نام پیغمبری است. ( آنندراج ). دانیال از پیامبران بنی اسرائیل و همزمان کورش کبیر و داریوش بزرگ هخامنشی بوده است. در کودکی پس از گشوده شدن اورشلیم بدست نبوکدنصر، در سال 586 ق. م. در میان گروهی از یهودیان به اسارت درآمد و ببابل فرستاده شد و آنجا میزیست. ( فرهنگ ایران باستان پورداود ص 160 ج 1 ).از انبیاء بنی اسرائیل است و از نسل حضرت داود ( ع ). به سال 606 ق. م. اسیر بخت نصر گشت و با گروهی از مردم بنی اسرائیل ببابل فرستاده شد و چون از نماز بردن به فرمانروای بابل سر باززد او را نزد شیران درنده افکندند، اما وی از نزد آن ددان تندرست برآمد. سال درگذشت وی معلوم نیست. معاصر عزیز پیغمبر بوده است. دانیال پس از درگذشت بخت نصر از جانب بهمن پسر اسفندیار به بیت المقدس بازگردانیده شد و از آنجا به اهواز رفت و در شوش دیده از جهان بربست. علم رمل و گزاردن خواب را ازو دانند. ( از قاموس الاعلام ترکی ) :
دانیال از خیرها شد نامور
نامور نامد ز مادر دانیال.ناصرخسرو.خانه خالی بهتر از پر شیر و گرگ
دانیال این کرد بر دانا یله.ناصرخسرو.مردانش را ذلیل چو گرشاسب و رستم
راعیش را رهی چو بلیناس و دانیال.ناصرخسرو.لقب دانیال نبی اﷲ است. ( مجمل التواریخ و القصص ص 426 ).اطلاع ما بر احوال این شخص از طریق اساطیر یهودی است که در منابع اسلامی نیز منعکس شده است ، و ازو در ردیف مشاهیر مقدس اسرائیل و نیز همانند علیمی خردمند نام برده شده است. گفته اند محل تولد او بیت هورون علیا بوده است و چون همراه یهودیان از بیت المقدس به بابل آورده شده ، بسبب آنکه از خاندان نجبا و اشراف بود، بخدمتگزاری دربار بخت نصردرآمد و پس از مرگ در سرداب سلطنتی بابل نیز مدفون گشت. روایات اسلامی و همچنین برخی از منابع یهود مقبره وی را در شوش گفته اند و هم اکنون نیز بنائی در آنجا بنام مقبره دانیال برپاست. در قاموس کتاب مقدس آمده است که معنی دانیال «خدا حاکم من است » میباشد و کلدانیان ویرا به بلطشصر موسوم نمودند. آن حضرت نبی بود ( متی 24: 15 ) از ذریه و خانواده ملوکانه داود ( داود 1: 3 ).