فتال. [ ف َ / ف ِ ] ( اِمص ) از هم گسستن. بریدن و شکستن. پیچیدگی. ( برهان ). || ( نف مرخم ) پراکنده ، گسلنده و کشنده. ( فرهنگ اسدی ). در این معنی بصورت پساوند فاعلی استعمال شودو مرخم فتالنده است ، مانند گهرفتال و زره فتال. در حاشیه فرهنگ اسدی نخجوانی این کلمه بجای فتالیدن آورده شده و با شواهدی از شعرا معنی آغازیدن و افشاندن و گسستن میدهد. ( از یادداشت بخط مؤلف ) : گهرفتال شد این دیده از جفای کسی که بود نزد من او را تمام ریز فتال ( ؟ ).شاه سار.جز از گشاد تو در چنبر فلک که برد؟ فروغ خنجر الماس فعل مغزفتال.ازرقی.|| ( ن مف مرخم ) ازجای برکنده. ( فرهنگ اسدی ). || نونشانده. ( برهان ). فتال. [ ف َت ْ تا ] ( ع ص ) مبالغت درفَتْل. ( اقرب الموارد ). رجوع به فَتْل شود. || کسی که نخ و ریسمان و مانند آنها را تاب داده و فتیله میکند. ( از اقرب الموارد ). || ( اِ ) هزاردستان. ( منتهی الارب ). بلبل. ( اقرب الموارد ). فتال. [ ف َت ْ تا ] ( اِخ ) خلیل بن محمدبن ابراهیم بن منصور دمشقی. او راست : شرح بر الدر المختار، شرح بر دلائل الاسرار و لامیه ابن الوردی و تألیفات دیگر. وی به سال 1186 هَ.ق. در شهر دمشق درگذشت. ( از اعلام زرکلی ج 1 ص 299 ). فتال. [ ف َت ْ تا ] ( اِخ ) محمدبن حسن بن علی بن احمدبن علی ، حافظ واعظ، مکنی به ابوعلی و ملقب به فتال. از مردم نیشابور است. او راست : روضةالواعظین ، که بین ارباب موعظه و تذکیر مشهور است. و التنویر فی معانی التفسیر. ( از روضات الجنات چ سنگی ص 591 ).
معنی کلمه فتال در فرهنگ معین
(فَ یا فِ ) ۱ - (اِمص . ) از هم گسستن ، بریدن . ۲ - شکستن . ۳ - در ترکیب با برخی واژه ها معنای از هم پاشنده ، پراکنده کننده می دهد. (فَ تّ ) [ ع . ] (ص . ) ۱ - بسیار تاب - دهنده . ۲ - کسی که نخ و ریسمان و مانند آن ها را تاب داده و فتیله کند.
معنی کلمه فتال در فرهنگ عمید
۱. = فتالیدن ۲. فتالنده (در ترکیب با کلمۀ دیگر ): گهرفتال، جز از گشاد تو در چنبر فلک که برد / فروغ خنجر الماسْ فعل مغزْفتال (ازرقی: ۴۹ ). ۱. بسیارتاب دهنده. ۲. ریسمان تاب. ۳. (اسم ) (زیست شناسی ) بلبل، هزاردستان.
معنی کلمه فتال در ویکی واژه
بسیار تاب - دهنده. کسی که نخ و ریسمان و مانند آنها را تاب داده و فتیله کند. از هم گسستن، بریدن. شکستن. در ترکیب با برخی واژه‌ها معنای از هم پاشنده، پراکنده کننده میدهد.
جملاتی از کاربرد کلمه فتال
دو نمونه از روان‌کننده‌های قوی: ملامین فرمالدئید سولفاته شده تغلیظ شده یا نفتالین فرمالدئید سولفاته شده تغلیظ شده می‌باشند. اساساً استفاده از اسیدهای سولفاته شده باعث تسریع عمل پراکنش می‌شود. چون در سطح ذرات سیمان جذب شده و به آنها بار منفی می‌دهند و این باعث دفع ذرات از یکدیگر می‌شود. این فرایند کارایی را در یک نسبت آب به سیمان مشخص افزایش میدهد.
خنک دستی که از طوبایِ قدّت به شفتالو گرفتن بر رسیده ست
بکار شاخ مراد ملک بباغ از آنک درخت مقل نه خرما دهد نه شفتالود
وگر باور نمی داری بیا بنگر به چشمِ خود که از سودایِ شفتالوت رویِ چون بهی دارد
این مواد علاوه بر صنعت پلیمر در بتون و سیمان نیز کاربرد دارد. نرم‌کننده‌های پلاستیک‌ها معمولاً از دستهٔ فتالات‌ها هستند که انعطاف‌پذیری و دوام پلاستیک را افزایش می‌دهند. عملکرد این مواد به این صورت است که با قرار گرفتن بین مولکول‌های مواد پلیمری فضاهای خالی را افزایش داده و موجب پایین آمدن دمای ذوب کریستالی و در نتیجه نرم‌تر شدن پلیمر می‌شود.
گفت آری لیک وقتی می دهد شفتالویی که رسد جان از تن عاشق ز ناخن تا دهان
وزوو آتشفشانی از گونهٔ چینه‌ای و و فوران‌های آن از نوع پلینیایی هستند. دهانهٔ عظیم این آتشفشان ۴۰۰ متر قطر و ۳۰۰ متر عمق دارد. این راه هم‌اکنون بسته است ولی تفتال تنها حدود ۱۰ کیلومتر با دهانهٔ آن فاصله دارد. با این که این آتشفشان مدتی است که فوران نمی‌کند، هنوز فعال است: سالانه حدود ۷۰۰ زمین‌لرزه در این ناحیه رخ میدهد و گازهایی از دهانهٔ آن خارج می‌شود. دانشمندان حفره تفتالی وزوو را حدود ۴۰۰ کیلومترمربع تخمین می‌زنند. به همین دلیل و با توجه به جمعیت زیاد شهرهای اطراف، این منطقه به‌طور دائم تحت نظر است.
نافه را و مشک را و سیم را و جام را برنواز و برفتال و برفشان و برگرای
آنتی‌ژن‌های اونکوفتال به وسیلهٔ آنتی‌بادی‌های تولیدشده در سایر گونه‌ها شناخته شده‌اند واهمیت آنها در این است که به عنوان شاخص‌هایی در تشخیص تومور به کار می‌روند. با پیشرفت تکنیک‌های به‌کاررفته برای تشخیص این آنتی‌ژن‌ها معلوم شده که بروز آنها در بالغین تنها به تومورها محدود نمی‌شود. مقدار پروتئین‌ها در شرایط التهابی مختلف در بافت‌ها و گردش خون افزایش میابد و حتی در مقادیر کم در بافتهای طبیعی نیز وجود دارند.
اسید ترفتالیک به عنوان ماده اولیه برای تولید پلی استرها استفاده می شود. با توجه به کاربردهای گسترده ترکیب شیمیایی اسید ترفتالیک در بسیاری از صنایع، سالانه میلیون ها کیلوگرم از این ماده مفید در جهان تولید می شود. ترکیب شیمیایی ترفتالیک اسید یکی از مهم ترین و در عین حال اصلی ترین واسطه های شیمیایی در صنعت پتروشیمی است و به عنوان ماده اولیه برای تولید پلی اتیلن ترفتالات استفاده می شود.
دل از شفتالویش بی تاب گشته هوس را آرزویش آب گشته
نه بتوان چید شفتالو ز باغش نه طوفی در سرابستان توان کرد
خوش است بوسه بر آن لعل خط دمیده خوش است بلی حلاوت شفتالوی رسیده خوش است
که با خشم چشم ار بر آغالدت به یک دَم همه زور بفتالدت
ارزش اسیدی (یا عدد خنثی سازی یا عدد اسیدی) در علم شیمی مقدار میلی‌گرم پتاسیم هیدروکسید لازم برای خنثی سازی یک گرم از یک ماده می‌باشد. عدد اسیدی مقیاسی از تعداد گروه‌های کربوسیلیک اسید موجود در یک ترکیب مثل یک اسید چرب یا مخلوطی از ترکیبات می‌باشد. در یک روش معمول مقدار مشخصی از نمونه در یک حلال آلی (معمولاً ایزوپروپانول) حل شده و با محلولی از پتاسیم هیدروکسید با غلظت معین تیتر می‌شود. در این روش از فنل فتالئین به عنوان شناساگر استفاده می‌شود.
درین بستان بود پیوسته در کار به شفتالوربایی بوسه یار
در سال ۲۰۱۴، این بانک شعبه‌های جدیدی را در نفتالان و گنجه افتتاح کرد. شعبه گنجه در درون یک بیمارستان محلی جای دارد.
اعلام الوری باعلام الهدی اثری از شیخ طبرسی دربارهٔ دیدگاه شیعه نسبت به سیرهٔ پیامبر اسلام و امامان شیعه است. این کتاب دربارهٔ امامت نیز مطالبی دارد. این اثر منبع بسیاری از آثار دیگر دربارهٔ زندگی امامان شیعه بوده‌است. این کتاب به‌همراه الارشاد شیخ مفید، کشف الغمة اربلی و روضةالواعظین فتال نیشابوری، از منابع اصلی زندگی امامان است.