سل

معنی کلمه سل در لغت نامه دهخدا

سل. [ س َ ] ( اِ ) چیزی باشد که از چوب وفلاشه درهم بندند و با آن از آب گذرند. ( برهان ) ( آنندراج ) ( ناظم الاطباء ). || شش و ریه. ( ناظم الاطباء ). شش را نیز گفته اند که عربان ریه گویند. ( برهان ). || کشتی که به عربی سفینه خوانند. ( برهان ) ( آنندراج ). کشتی. ( ناظم الاطباء ) :
زهی بزم عیش ترا زهره مطرب
زهی بحر جاه ترا آسمان سل.سراج الدین قمری ( از آنندراج ).|| داغ ولی به معنی داغ مطلق نیست بلکه بخصوص داغ شریان است که صدغ است که درد شقیقه است و خیالات و منبع نزول آب را مانع است. ( رشیدی ) ( آنندراج ) :
سل کرد بدست چابکی زود
هر مجری کآب تیره را بود.خاقانی.|| سرود و نغمه. ( ناظم الاطباء ).
سل. [ س َل ل ] ( ع مص ) روغن کشیدن از سکه و گرم کردن آن. || برکشیدن خاران را. || شپلیدن کنجد. || زدن و تازیانه زدن. || زود نقد کردن. || گرفتن چیزی را. || کندن چیزی را. || به آرامی بیرون آوردن چیزی را. || ریخته شدن دندانها. ( ناظم الاطباء ) ( منتهی الارب ). || خار خرما دور کردن یاعام است. ( منتهی الارب ). خار دور کردن و خار خرما دور کردن. ( ناظم الاطباء ) .
سل. [ س َل ل ] ( ع ص ) مرد دندان ریخته. رجل سل. || ( اِ ) خنوری که در وی طعام و جز آن نهند. ج ، سلال. || ( مص ) برکشیدن شمشیر از غلاف. ( ناظم الاطباء ) ( منتهی الارب )( آنندراج ). برکشیدن شمشیر و جز آن. ( المصادر زوزنی )( تاج المصادر بیهقی ). کشیدن شمشیر. ( دهار ). || باصطلاح اطباء بریدن رگ را گویند. ( آنندراج ).
سل. [ س ِ ] ( اِ ) سلاحی مر هندوان را مانند زوبین. ( ناظم الاطباء ). نام یکی از اسلحه هندوان باشد و زوبین همان است. ( برهان ). || نام مرضی است. ( برهان ). بیماری و قرحه ای که بیشتر در شش پدید آید و کم کم آنرا فاسد کرده و ناپدیدش کند. ( از ناظم الاطباء ). از عربی سِل :
همی بگداخت برف اندر بیابان
تو گفتی باشدش بیماری سل.منوچهری.بی خدمت تو خود نتوانم سه روز بود
کین هجر جانگدازتر آمد مرا ز سل.سوزنی.سده و دیدان و استسقاء و سل
کسرو ذات الصدر و لاغ و درد دل.( مثنوی ).رجوع به ماده بعد شود. || کاهش. ( دهار ) ( مهذب الاسماء ).
سل. [ س ُل ل / س ِل ل ] ( ع اِ ) قرحه ای که در شش حادث میشود پس ذات الریه یا ذات الجنب یا بعد زکام و نزله یا بعد سرفه کهنه و آن را تب و قی لازم است. ( منتهی الارب ) ( آنندراج ). قرحه ای که در شش حادث شود، تب دق. ( ناظم الاطباء ) :

معنی کلمه سل در فرهنگ معین

(سَ ) [ ع . ] (مص م . ) ۱ - برکشیدن شمشیر، کارد و غیره . ۲ - بریدن رگ . ۳ - داغ کردن . مخصوصاً داغ کردن شریان صدغ که درد شقیقه و خیالات و منع نزول آب را نافع است .
( ~ . ) [ ع . ] (اِ. ) ظرفی که در روی طعام و جز آن نهند، ج . سلال .
( ~ . ) (اِ. ) ۱ - پُل چوبی . ۲ - قایق .
(سُ ) [ فر. ] (اِ. ) پنجمین نُت از نُت های هفتگانة موسیقی .
( ~ . ) [ هند. ] (اِ. ) = سیل . شل : سلاحی است مانند زوبین هندوان را.
( ~ . ) [ ع . ] (اِ. ) ۱ - آن چه بیرون کشیده شود از چیزی . ۲ - نطفه .
( س ) (اِ. ) مرضی است عفونی و واگیردار که بیشتر ریه و غدد لنفاوی به آن دچار می شوند. عامل آن باسیلی است به نام باسیل کخ .
( ~ . ) [ ع . ] (ص . ) مرد دندان ریخته .

معنی کلمه سل در فرهنگ عمید

= سیاه ال
بیماری واگیردار که از طریق باکتری کخ منتقل می شود و به قسمت های مختلف بدن سرایت می کند اما سل ریوی شیوع بیشتری دارد و عوارض آن ضعف بنیه، لاغری، کم خونی، تنگی نفس، سرفه، و خارج شدن خون یا اخلاط از سینه است.
درآوردن چیزی از چیز دیگر مانند درآوردن شمشیر از غلاف، برکشیدن، بیرون آوردن.
۱. تخته ای که روی آب بیندازند و از بالای آن عبور کنند، پل چوبی.
۲. قایق، کشتی.
پنجمین نت از نت های هفت گانۀ موسیقی.

معنی کلمه سل در فرهنگ فارسی

( اسم ) ظرفی که در روی طعام و جز آن نهند جمع : سلاسل .
یکی از مواضع اجسام کلوئیدی سل است و آن حالتی است که ذرات کلوئیدی کاملا در مایع حلال پراکنده شده .

معنی کلمه سل در فرهنگستان زبان و ادب

{sol} [شیمی، مهندسی بسپار] محیطی که در آن ذرات کلوئیدی در بستری از جنس گاز یا مایع یا جامد پراکنده باشد

معنی کلمه سل در دانشنامه عمومی

سل، یک بیماری عفونی شایع و در بسیاری از موارد مرگ بار و کشنده است. این بیماری توسط گونه های مختلف مایکوباکتریا، به طور معمول «مایکوباکتریوم توبرکلوزیس» ایجاد می شود. انتقال باکتری توسط قطرک های تنفسی از فرد بیمار می باشد. سل به طور معمول به شش ها حمله می کند اما بر قسمت های دیگر بدن نیز می تواند تأثیرگذار باشد. وقتی افرادی که عفونت سلی فعال دارند، سرفه، عطسه، یا بزاق خود را از طریق هوا منتقل می کنند و سل از طریق هوا پخش می شود. اغلب عفونت ها بدون علامت و پنهان هستند اما معمولاً از هر ده عفونت نهفته یک عفونت در نهایت پیشرفت کرده و به بیماری فعال تبدیل می شود. اگر سل درمان نشود، بیش از ۵۰٪ از افرادی که به آن آلوده می شوند را به کام مرگ می کشاند.
علائم کلاسیک عفونت سل فعال عبارتند از سرفه مزمن با خلط آغشته به خون، تب، تعریق شبانه و کاهش وزن ( سل قبلاً به دلیل کاهش وزن افراد به «زوال» مبتلا معروف بود ) و عفونت اندام های دیگر باعث طیف وسیعی از علائم می شود. تشخیص سل فعال به کمک رادیولوژی ( معمولاً عکس از قفسه سینه با ایکس - ری ) و همچنین آزمایش های میکروسکوپی و کشت میکروبیولوژیک مایعات بدن متکی است. تشخیص سل نهفته متکی بر تست پوستی توبرکولین ( TST ) و آزمایش خون می باشد. درمان دشوار است و مستلزم آن است که آنتی بیوتیک های متعددی در یک مدت زمان طولانی استفاده شوند. ارتباطات اجتماعی نیز غربالگری و در صورت لزوم مورد درمان قرار می گیرند. مقاومت در برابر آنتی بیوتیک ها، یک مشکل روبه رشد در عفونت های سل مقاوم در برابر داروهای چندگانه ( MDR - TB ) می باشد. برای جلوگیری از سل، مردم باید برای این بیماری غربالگری و با واکسن سل، واکسینه شوند.
کارشناسان معتقدند که یک سوم از جمعیت جهان مبتلا به «مایکوباکتریوم توبرکلوزیس» هستند و در هر ثانیه یک نفر به این تعداد افزوده می شود. در سال ۲۰۰۷، ۱۳٫۷ میلیون مورد مزمن در سطح جهان فعال بودند. در سال ۲۰۱۰، حدود ۸٫۸ میلیون مورد جدید به وجود آمده و ۱٫۵ میلیون مورد نیز به مرگ انجامید که عمدتاً در کشورهای در حال توسعه رخ داده است. تعداد مطلق موارد ابتلا به سل از سال ۲۰۰۶ رو به کاهش بوده است و موارد جدید از سال ۲۰۰۲ کاهش یافته است. سل به طور یکنواخت در سراسر جهان توزیع نشده است. تست توبرکولین حدود ۸۰٪ از جمعیت حاضر در بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی مثبت بوده است اما تنها تست ۵–۱۰٪ از جمعیت ایالات متحده مثبت بوده است. مردم کشورهای در حال توسعه به دلیل کمبود ایمنی، بیشتر در معرض خطر سل قرار دارند. به طور معمول، این افراد به دلیل آلوده بودن به اچ آی وی و ابتلا به ایدز گرفتار سل می شوند. بیش از ۹۰٪ موارد بیماری و مرگ ناشی از سل در کشورهای در حال توسعه رخ می دهد، کشورهایی که %۷۵ موارد بیماری در آن ها به فعال ترین گروه سنی به لحاظ اقتصادی یعنی ۱۵ تا ۵۴ سالگی تعلق دارد. در این کشورها یک فرد بزرگسال مبتلا به سل به طور متوسط ۳ الی ۴ ماه قادر به کار کردن نبوده و لذا۲۰ تا ۳۰٪ درآمد سالانه خانواده وی از دست می رود. با مرگ چنین فردی به طور متوسط ۱۵ سال درآمد خانواده به طور یکجا از بین خواهد رفت. بیماری سل که بزرگترین علت مرگ ناشی از بیماری های عفونی تک عاملی است حتی بیش تر از ایدز، مالاریا و سرخک، دارای مرتبه دهم در بار جهانی بیماری هاست و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۲۰ همچنان جایگاه کنونی خود را حفظ کند یا تا رتبه هفتم بالا رود.
سل (پویانمایی). سل ( به انگلیسی: Cel ) ( کوتاه شده سلولوئید Celluloid ) یک ورق شفاف است که بر آن، اشیا ترسیم یا نقاشی می شود و برای انیمیشن سنتی و دستی است. در ابتدا از ورق های سلولوئید واقعی ( متشکل از نیتروسلولز و کافور ) در نیمه اول قرن ۲۰ استفاده شد، اما از آنجا که قابل اشتعال بود و از نظر ابعادی ناپایدار بود، با استات سلولز جایگزین شد. با ظهور تولید انیمیشن با کمک رایانه، استفاده از سل برای تولید انیمیشن کاملاً رها شده است. در سال ۱۹۹۰ وقتی سیستم تولید انیمیشن رایانه ای ( CAPS ) گسترده شد، استودیوهای دیزنی استفاده از سل را متوقف کردند، و در یک و نیم دهه بعد، دیگر استودیوهای بزرگ انیمیشن نیز انیمیشن سازی با سل را رها کردند.
به طور کلی، کاراکترها روی سل ها کشیده می شوند و بر روی یک نقاشی پس زمینه ثابت قرار می گیرند. این روش، تعداد دفعات طراحی مجدد تصویر را کاهش می دهد و استودیوها را قادر می سازد تا روند تولید را به تیم های تخصصی مختلف تقسیم کنند. استفاده از این روش برای حرکت سازی کاراکترها، تولید فیلم ها را با صرفه اقتصادی بسیار بیشتر کرد. ابداع این روش عموماً به ارل هرد نسبت داده می شود که این فرایند را در سال ۱۹۱۴ به ثبت رساند.
به طور معمول، یک جزء در انیمیشن، بیش از ۱۰۰۰۰۰ نقاشی با دست نیاز دارد.
بعضی اوقات پس از اتمام مراحل انیمیشن سازی، سل ها فروخته می شدند. نمایش ها و فیلم های مشهور تر، قیمت های بیشتری را برای سل ها درخواست می کردند، بعضی از آنها هزاران دلار فروخته می شدند.
فروشگاه های دیزنی سل های فیلم پری دریایی کوچولو ( فیلم ۱۹۸۹ ) ( که از آخرین فیلم های دیزنی محسوب می شد که با سل تولید شده بود ) را با قیمت هایی از ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ دلار و بدون پس زمینه های اصلی به فروش رساندند.
سل (ریزپردازنده). سل ( انگلیسی: Cell ) یک معماری ریزپردازنده چندهسته ای که یک هسته معماری پاور چندمنظوره توان پایین را با عناصر کمک پردازنده که کاربردهای چندرسانه ای، پردازنده برداری و سایر اشکال محاسبات اختصاصی را به طور وسیعی شتاب می دهد ترکیب می کند که توسط سونی، توشیبا، آی بی ام که به اتحادی تحت نام "STI" شناخته می شود توسعه داده شده است. همچنین این پردازنده از معماری پردازنده پاور پی سی اپل ( PowerPc ) که بعد از اینکه اپل پردازنده پاور پی سی را ( که پردازنده کامپیوتر های مک اپل قبل از سال 2006 ( 1385 ) که این پردازنده بخاطر ضعیف بودن این پردازنده در مک با پردازنده های اینتل و ادونس میکرو دیوایس ( ای ام دی ) ، اپل ( استیو جابز ) مجبور شد با موتورولا و آی بی ام رابطه اش را کنار بگذارد و کامپیوتر های مک را با پردازنده های اینتل جایگزین کند ) منسوخ کرد، این پردازنده بعد از منسوخ شدن اوپن سورس ماند و با این حال شرکت های متعددی مثل مایکروسافت، سونی، کمودور و نینتندو و هیتاچی و توشیبا و آی بی ام و موتورولا، از معماری این پردازنده کپی کردند و برای دستگاه های متعددی مثل ps3 و psp، xbox360، wii ، wiiu، amiga بعنوان پردازنده آنها قرار دادند، پردازنده سل در واقع مدل قوی شده پردازنده پاور پی سی اپل است.
سل (ناحیه). سل ( به آلمانی: Landkreis Celle ) یک ناحیه در آلمان است که در لونبورگ واقع شده است. سل ۱۷۸٬۳۰۰ نفر جمعیت دارد.
سل (نت موسیقی). سُل یا سُ ( به فرانسوی: sol یا soh، به انگلیسی و آلمانی: G ) نام پنجمین نُت از هفت نُت اصلی موسیقی با بسامد پایهٔ ( ۱۲٫۲۵ هرتز ) است و یک نت «سل» وسط یا ( G4 ) بر اساس زیروبمی، فرکانسی معادل ( ۳۹۱٫۹۹۵ هرتز ) را داراست.
گام ها بر پایه نت «سل» عبارتند از:
• سل ماژور: سل، لا، سی، دو، ر، می، فا دیز، سل.
• سل مینور تئوریک: سل، لا، سی بمل، دو، ر، می بمل، فا، سل.
• سل مینور هارمونیک: سل، لا، سی بمل، دو، ر، می بمل، فا دیز، سل.
• سل مینور ملودیک بالا رونده: سل، لا، سی بمل، دو، ر، می، فا دیز، سل.
• سل مینور ملودیک پائین رونده: سل، فا، می بمل، ر، دو، سی بمل، لا، سل.
در کشورهایی مانند ایتالیا، فرانسه، و ایران برای نامگذاری نت های موسیقی از نامگذاری هجایی استفاده می شود. نُتِ ( سُل ) در این نامگذاری با ( sol ) نمایش داده می شود.
در کشورهایی مانند انگلستان، ایالات متحدهٔ آمریکا، آلمان، و اتریش نامگذاری به صورت الفبایی است. در این نامگذاری نشانِ نُتِ سُل ( G ) است.
در اولِ هر خط حامل، یک کلید موسیقی قرار می گیرد که این کلید برای شناختن نام نُت ها بر روی خط حامل به کار برده می شود.
علامت کلید سُل، شکل تغییریافتهٔ نت سُل ( G ) است.

معنی کلمه سل در دانشنامه آزاد فارسی

سِل (tuberculosis)
باسیل سل؛ بیشتر «سل ریوی» یا «بیماری سل» نامیده می شد. بیماری مسری که عامل آن باسیل میکوباکتریوم توبرکولسیس است. سل اشکال مختلفی دارد که از آن میان، سل ریوی به مراتب معمول تر است. واکسن ب ث ژ حدود ۱۹۲۰ و نخستین داروی ضد سل به نام استرپتومایسین در ۱۹۴۴ ساخته شد. نظام ایمنی بدن اغلب این باکتری را مهار می کند. حدود پنج درصد افراد آلوده به ویروس به این بیماری مبتلا می شوند. شش تا هشت ماه درمان مبتلایان به این بیماری با ترکیبی از داروهای ضد سل موجب بهبودی بیمار تا ۸۰ درصد می شود. در ۱۹۹۹، ۸میلیون نفر به این بیماری مبتلا شدند و ۲میلیون نفر از این تعداد درگذشتند. تنها پنج درصد موارد ابتلا در کشورهای پیشرفته بوده است. ۱۶میلیون نفر در جهان مبتلا به سل هستند و ۲میلیارد نفر (یک سوم جمعیت جهان) به میکوباکتریوم توبرکولسیس آلوده اند. در سل ریوی، یک موضع در ریه ورم می کند و با تشکیل یک دمل گسترش می یابد. اغلب این تورم فوراً بهبود می یابد و تنها بافت زخمی برجا می ماند. خطر در سرایت سریع سل به هر دو ریه (چیزی که پیش تر سل پیشرونده نامیده می شد) یا شکل گیری سل ارزنی (سرایت از طریق جریان خون به مواضع دیگر) یا مننژیت سلی است. این بیماری در کشورهایی که طی پانزده سال گذشته در حال کاهش بود، دوباره به سرعت شیوع یافته است. این امر بیشتر در مناطق محروم شهرها دیده شده است، به خصوص در امریکا، که در آن ارتباط آشکاری میان سل و اچ آی وی ملاحظه می شود، که عامل بیماری ایدز است. سل عامل اصلی مرگ در افراد اچ آی وی مثبت است. دهۀ گذشته شاهد ظهور نژادهایی مقاوم نسبت به داروها از باکتری سل بوده است. امروزه، بسیاری از نژادها به دو داروی اصلی، ایزونیازید و ریفامپیسین، مقاوم و برخی دیگر به چند دارو مقاومند. سل مقاوم به چند دارو که تا پیش از شیوع اخیر آن در امریکا، کمیاب بود، اکنون درحال شیوع در تعدادی از کشورهای درحال توسعه است. این نوع سل درمان ناپذیر است و بسیاری از قربانیان آن درگذشته اند. طبق برآورد سازمان بهداشت جهانی در ۱۹۹۶ احتمالاً ۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان به سل مقاوم مبتلا هستند (در بریتانیا نخستین مورد ابتلا در ۱۹۹۵ مشاهده شد). در ۱۹۹۲ در بریتانیا ۵۸۶۱ مورد ابتلا به سل وجود داشت. در ۱۹۹۶ تراست ولکام طرحی ۲میلیون دلاری را برای پیگری ۴.۵میلیون جفت پایه ای که ژنوم میکوباکتریوم توبرکولسیس را تشکیل می دهند، اعلام کرد.

معنی کلمه سل در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سل‏ عنوان یک بیماری است که باعث عفونت در بدن می شود.
سِل بیماری عفونی مزمن که باعث تشکیل‏ کانونهای عفونی مشخصی در بدن می‏شود.
کاربرد سل در فقه
از آن به مناسبت در باب وصیت نام برده‏اند.
بنابر دیدگاه جمعی از فقها، انسان در بیماری منجر به مرگ نمی‏تواند در افزون بر یک سوم مال خود- به بخشیدن، وقف کردن و مانند آن- تصرف کند. برخی، بیماری منجرّ به مرگ را بیماری خطرناکی دانسته‏اند که غالبا سبب مرگ می‏گردد. در اینکه سل از مصادیق بیماری خطرناک است یا نه، اختلاف است. قائلان به قول نخست، برخی بخش آغازین و برخی بخش پایانی بیماری سل را خطرناک دانسته‏اند.
[ویکی الکتاب] معنی سَلْ: سؤال کن - بپرس - بخواه
معنی صَلِّ: دعا کن - نماز بخوان (صل از صلوة و به معنای دعا است)
معنی یَتَسَلَّلُونَ: آهسته و مخفیانه خود را بیرون می کشند (کلمه تسلل به معنای این است که کسی خود را از زیر بار و تکلیفی به طور آرام بیرون بکشد ، که دیگران نفهمند ،یا که کسی خود را از میان جمعیتی کم کم وآرام آرام بیرون کشد به نحوی که نخواهد کسی متوجه شود و این کلمه از سل...
ریشه کلمه:
سئل (۱۲۸ بار)

جملاتی از کاربرد کلمه سل

تو بسی پیش سلیمان بوده‌ای بر بساط ملک سلطان بوده‌ای