خیزی

من طرفه مرغم کز چمن با اشتهای خویشتن بی‌دام و بی‌گیرنده‌ای اندر قفس خیزیده‌ام

هر دلی را که غباری ز شما بنشیند زود سازید دوا و چو الم برخیزید

صباست قاصد سلمان به پیش دوست دریغ که در صباست گران خیزی و سبکباری

این استان مشهور هست به کشاورزی و زمین‌های حاصل خیزی دارد و مشهور است به زراعت حبوب، قهوه، والقات والنیلة.

ور فقیهی ولیک شورانگیز دیو خیزی به روز رستاخیز

«دغدغهٔ بزرگ من در چند سال اخیر سرنوشت کرهٔ خاکی ماست که دواسبه به سوی نابودی رانده می‌شود. بیکاری اجباری ده‌ها و به‌زودی صدها میلیونی… بیماری‌های واگیردار ناشناخته یا دوباره سر برآورده… جنگ و کشتار به بهانهٔ دعواهای مرزی، و دشمنی‌های قومی که می‌باید بازار فروش سلاح‌های از رده بیرون شدهٔ کشورهای پیش‌رفته را گرم بدارد. زمین دارد رمق از دست می‌دهد. نفسش دارد به شماره می‌افتد. باید پیش از آن که دیر شود، به دادش رسید… خیزش عمومی جهان لازم است. هر جا و همه جا، در راستای مهار کردن تولید انبوه سلاح، و ناممکن ساختن اسراف دیوانه‌وار کنونی در مصرف. من نیستم؛ اما نگذارید جهان نابود شود. به‌پا خیزید!»

در طول مدت قیام شیخ محمد خیابانی، امیرخیزی به قیام پیوست و با پیشنهاد خیابانی به عضویت هیئت مدیره قیام درآمد. امیرخیزی در طول مدت قیام (۱۷ فروردین ۱۲۹۹ ش الی ۲۲ شهریور ۱۲۹۹ ش) از یاران و مشاوران خیابانی بود. امیرخیزی در سال ۱۳۲۶ ش به سمت بازرس عالی وزارت فرهنگ انتخاب گردید.

خیزید جمله تا به دم گرم آتشین آتش زنیم در فلک ار همدم منید

استان ایلام علاوه بر کوهستان‌های مذکور که محل چرای عشایر منطقهٔ استان ایلام و بعضی از استان‌های همجوار هستند دارای دشت‌های وسیع و حاصلخیزی چون دشت عباس، دشت موسیان، دشت دهلران، دشت مهران (گرمسیر)، دشت هلیلان و دشت ایوان است که به شکل لوزی واقع شده و دارای خاک حاصلخیزی است. دشت‌های چالاب، محسن‌آباد، امیرآباد، گُلان، صالح‌آباد، آسمان‌آباد و دره‌شهر از دیگر دشت‌های مهم این استان هستند که علاوه بر رونق کشاورزی دارای تپه‌های باستانی بوده و آثار تاریخی زیاد و گورهای قدیمی در این منطقه فراوان یافت می‌شود که بیان‌گر وجود کانون‌ها و اجتماع جوامع بشری در این استان بوده‌است.

سحرگهان چو ز خواب خمار برخیزی خیال بنگ و نشاط شراب خوش باشد

اسماعیل امیرخیزی،(۱۲۵۵–۱۳۴۴ خورشیدی) نویسنده و از رجال انقلاب مشروطه ایران و برادر علی امیرخیزی نویسنده و مترجم ایرانی است.

ز شعله خیزی دل بر مزار ما چه عجب که برق مرغ هوا را ز بال و پر گذرد

همه در خواب خوش، تا روز مرگند شب مستی، سحر خیزی ندارد

شهر اراک دارای زمستان‌های سرد و مرطوب و تابستان‌های گرم و خشک است و کوه‌های اطراف شهر، تالاب میقان و دشت فراهان، بر آب و هوای آن تأثیر می‌گذارند. شهر در میان پایکوه‌های داخلی رشته‌کوه زاگرس قرار دارد و از جمله شهرهای امن از نظر لرزه‌خیزی است که احتمال وقوع زلزله بالای ۵ ریشتر در آن بسیار ضعیف است. مردم شهر اراک عمدتاً مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند، اما اقلیتی از مسیحی و بهائی نیز وجود دارند. زبان مردم، فارسی با لهجه اراکی است.

بیش از ۲۷۴ کوه در استان زنجان شناسایی شده‌اند که قسمتی از این ارتفاعات به‌طور سلسله وار دامنه‌های حاصلخیزی دارند.

دیدم مرغی در طرف چمن، نالد همچو من هر دم کند به شورانگیزی، فغان حسرت خیزی

بتیغ عشق گر خونم بریزی چه برخیزد ز خونم چند خیزی