پادشاه

معنی کلمه پادشاه در لغت نامه دهخدا

پادشاه. [ دْ / دِ ] ( ص مرکب ، اِ ) از اصل پهلوی پاتخشای یا پاتخشاه ، خدیو و فرمانروا . معادل آن در پارسی باستان ( پارسی هخامنشی ) پتی خشای ثیه و پتی خشای َ، [ کسی که به اقتدار فرمان راند ] راجع به اصل این لغت در برهان قاطع چنین آمده است : «نامی است فارسی باستانی مرکب از پاد و شاه و پاد بمعنی پاس و پاسبان و نگهبان و پائیدن و دارندگی تخت و اورنگ باشد و شاه بمعنی اصل و خداوند و داماد و هر چیز که آن به سیرت و صورت از امثال و اقران بهتر و بزرگتر باشدچنانکه خواهد آمد، پس معنی این اسم برین تقدیر از چهار وجه بیرون نتواند بود: اول پاسبان بزرگ چه سلاطین پاسبان خلق اﷲاند، دویم همیشه داماد و چون ملک را بعروس تشبیه کرده اند اگر خداوند ملک را هم به این اسم خوانند مناسبت دارد، سیم چون پادشاه نسبت به سایر مردم اصل و خداوند باشد و پایندگی و دارندگی بحال او انسب است پس اگر او را به این نام خوانند لایق بود، چهارم خداوند تخت و اورنگ است و این معنی از جمیع معانی اولی باشد و بعضی گویند پادشاه به لغت باستانی بمعنی اصل و خداوند و پاد پائیدن و دارندگی است ، و بحذف آخر نیز درست است که پادشا باشد و بعربی سلطان میگویند». و در فرهنگ رشیدی چنین آمده : «خواجه افضل در رساله ساز و پیرایه آورده که شاه بمعنی اصل و خداوندو پاد پائیدن و دارندگی یعنی اصل و خداوند پائیدن ودارندگی ملک و خلق ، و بمعنی پاس و تخت نیز آمده و مناسب است پس معنی ترکیبی خداوند پاس و پائیدن و تخت ،و بمعنی داماد نیز آمده چه پادشاه داماد عروس ملک است ، و بعضی گفته اند پاد لغتی است در پاده یعنی رمه دواب پس معنی ترکیبی خداوند رمه یعنی رعایا و نیز شاه هر چیز که از افراد نوع خود ممتاز باشد خواه امتیاز صوری خواه معنوی ، مانند شاه راه و شاه تیر و شاه امرود و شاه بیت پس معنی ترکیبی آنکه ممتاز از رعایا باشد.» در فرهنگ جهانگیری هم مطالب مذکور با تفاوتی اندک چنانکه می آوریم آمده است : «پادشاه نامی است پارسی باستانی و معنی پاد سه طریق بنظر رسیده اول بمعنی پاس و پاسبان ، دوم پائیدن و دارندگی ، سیم تخت چنانکه در ذیل لغت پاد ذکر شد و شاه به چهار معنی آمده اول چیزی بود که به سیرت و صورت از امثال بهتر و بزرگتر باشد چنانچه بیت خوب را شاه بیت و سوار خوب را شاه سوار وراه وسیع را شاه راه و تیر بزرگی را که بدان خانه پوشیده اند شاه تیر خوانند و امثال این بسیار است. دوم داماد باشد، سیم بمعنی اصل و خداوند بود پس معنی این اسم شریف بدین تقدیر از چهار بیرون نتواند بود: اول پاسبان بزرگ چون سلطان پاسبان خلق است اگر این معنی اخذ کنند بغایت شایسته باشد، دوم همیشه داماد چون ملک را بعروس تشبیه کرده اند اگر خداوند ملک را باین اسم نامند مناسب مینماید، سیم چون پادشاه نسبت به سایرمردمان اصل و خداوند باشد و پائیدن و دارندگی بحال او انسب است اگر او را بدین نام بخوانند پس لایق بود،چهارم خداوند تخت و این از جمیع معانی انسب و اولی خواهد بود. خواجه افضل الدین کاشی در رساله ساز و پیرایه آورده است که پادشاه نامی است باستانی و شاه در سخن باستانی اصل باشد و خداوند و پاد پائیدن و دارندگی یعنی اصل و خداوند پائیدن و دارندگی. || » شاه. قب. ملک. ملیک. امیر. سلطان. ( مهذب الاسماء ).آکل. ( منتهی الارب ). مالک. خداوند. خدیو. شهریار. شاهنشاه. شاهانشاه. حصیر. شه. پادشه. خدیش. خدیوَر. رَیهه. شاهنشه. شهنشه. شهنشاه. خسرو. کسری. اَصیَد. و این کلمه میان فارسی زبانان هند به بای عربی مستعمل است ( یعنی کلمه پادشاه ). ( غیاث اللغات ) :

معنی کلمه پادشاه در فرهنگ معین

( ~. ) [ په . ] (اِمر. ) ۱ - فرمانروایی که تاج و تخت داشته باشد، ملک ، سلطان . ۲ - حاکم ، مسلط ، صاحب اختیار. ۳ - خدا. ۴ - محیط ، تاونده .

معنی کلمه پادشاه در فرهنگ عمید

۱. فرمانروای مقتدر و صاحب تاج وتخت، سلطان، ملک، شهریار، خدیو، خسرو، کشورْخدا، کیهان خدیو.
۲. [قدیمی، مجاز] مسلط.

معنی کلمه پادشاه در فرهنگ فارسی

فرمانروای مقتدروصاحب تاج وتخت، سلطان، ملک، خدیو، خسرو، کشورخدا، کیهان خدیو، پادشه
( اسم ) ۱ - هر سلطانی که دارای تاج و تخت باشد ملک سلطان . ۲ - فرمانروا حاکم مسلط صاحب اختیار . ۳ - خدا. ۴ - مجاز ماذون مختار. ۵- محیط تاونده : ( والله محیط بالکافرین و الله پادشاه است بر نا گرویدگان و تاونده با ایشان. )( کشف الاسرار میبدی . مداش ۳ :۱ ص ۵۱ ) یا پادشاه چین . ۱ - خاقان چین . ۲ - آفتاب خورشید . یا پادشاه ختن . ۱ - سلطان ختن . ۲ - خوشید آفتاب . یا پادشاه ددان . شیر اسد . یا پادشاه درندگان . شیر . یا پادشاه معظم . سلطان بزرگ خداوند بزرگ . یا پادشاه نوروزی . ۱ - کسی که از صبح تا عصر روز نوروز برای تفریح مردم عنوان پادشاه داشت و از مردم پول می ستد و آنرا با حاکم تقسیم میکرد میر نوروزی . ۲ - آنکه اسما نه رسما بپادشاهی برگزیده شود آنکه بطریق استهزائ وی را بدین سمت نصب کنند : ( خمار را باتفاق باسم سلطنت موسوم کردند و پادشاه نوروزی از وی برساختند. ) یا پادشاه نیمروز. ۱ - پادشاه سیستان . ۲ - آفتاب خورشید . ۳ - مردم نیک پی و مبارک قدم . ۴ - حضرت آدم بسبب آنکه طبق روایات تا نیمروز در بهشت بود . ۵ - رسول اکرم ص از آن باب که طبق روایت شفاعت امتان خود را تا نیمروز خواهد کرد .
از اصل پهلوی پاتخشای خدیو و فرمانروا

معنی کلمه پادشاه در فرهنگستان زبان و ادب

{monarch} [علوم سیاسی و روابط بین الملل] فردی که بر یک پادشاهی حکومت می کند

معنی کلمه پادشاه در دانشنامه عمومی

پادشاه (ترانه یرز اند یرز). «پادشاه» ( به انگلیسی: King ) تک آهنگی از یرز اند یرز است که در سال ۲۰۱۵ میلادی منتشر شد. این تک آهنگ در آلبوم صمیمیت قرار داشت.
این تک آهنگ در چارت های اسکاتلند، بریتانیا در رتبه اول و در چارت های ایرلند، استرالیا، دانمارک، لهستان، سوئیس، اتریش جزو ده ترانه اول قرار گرفت.
پادشاه (فیلم ۱۹۹۵). پادشاه ( به هندی: Raja ) فیلمی محصول سال ۱۹۹۵ و به کارگردانی ایندرا کومار است. در این فیلم بازیگرانی همچون مادهوری دیکشیت، سانجای کاپور، پارش راوال، موکش خانا، دالیپ تاهیل، تیکو تالسانیا ایفای نقش کرده اند.
این فیلم دربارهٔ پسری به نام راجا و دختری به نام مادو هست که عاشق هم می شوند و می خواهند با هم ازدواج کنند که با مخالفت برادران مادو روبرو می شوند و…
پادشاه (فیلم ۱۹۹۹). پادشاه یک فیلم هندی در ژانر کمدی هیجان انگیز وعاشقان محصول سال ۱۹۹۹ میلادی است.
«جانجون والا» در جستجوی دختر فراری خود است تا او را به ازدواج تاجری ثروتمند که قولش را داده در بیاورد و تلاش می کند با آدم ربایان مذاکره کند تا او را در امنیت آزاد کند اما…
پادشاه (فیلم ۲۰۰۷). پادشاه ( به انگلیسی: King ) فیلمی هندی محصول سال ۲۰۰۷ و به کارگردانی ماهش بابو است. در این فیلم بازیگرانی همچون پونیت راجکومار، رامایا، میرا جازمین و شریا سارن ایفای نقش کرده اند.
پادشاه (فیلم ۲۰۰۸). پادشاه ( انگلیسی: King ) یک فیلم به کارگردانی سرینو وایتلا است که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به تریشا، آرجان باجوا، و مامتا موهانداس اشاره کرد.
پادشاه (فیلم ۲۰۱۳). پادشاه ( اردو: Emperor ) یک فیلم به کارگردانی سرینو وایتلا است که در سال ۲۰۱۳ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به کجال آگاروال، ناودیپ و کلی دروجی اشاره کرد.
پادشاه (فیلم ۲۰۱۴). پادشاه ( رومانیایی:Rege ) فیلمی در ژانر جنایی است که در سال ۲۰۱۴ منتشر شد. از بازیگران آن می توان به ماهش مانجرکار اشاره کرد.
پادشاه (فیلم ۲۰۱۹). پادشاه ( انگلیسی: The King ) فیلمی در ژانر حماسی جنگی با بازی تیموتی شالامی و کارگردانی دیوید می شد است. از دیگر بازیگران این فیلم می توان به رابرت پتینسون، جوئل اجرتون، لی لی - رز دپ و توماسین مک کنزی اشاره کرد. این فیلم درام تاریخی براساس چند نمایش نامه از شکسپیر نوشته و ساخته شده است. پادشاه برای اولین بار در ۲ سپتامبر ۲۰۱۹ در Venice Film Festival نمایش داده شد و تاریخ پخش عمومی آن توسط نت فلیکس در ۱ نوامبر ۲۰۱۹ است.
هنری پنجم ( که او را هال می نامند ) ، پسر ارشد، شاه هنری چهارم انگلیس است. هال علاقه ای برای جانشینی پدر ندارد و روزهای خود را با مشروب خوری، فاحشه و شوخی با همراهش جان فالستاف در ایستچیپ می گذراند. پدرش هال را احضار می کند و به او خبر می دهد که برادر کوچکتر هال، توماس، تاج و تخت را به دست خواهد آورد. توماس برای سرکوب شورش هاتسپور به جنگ فرستاده می شود اما هال، هاتسپور را به مبارزه مجزا دعوت می کند؛ اگرچه هال هاتسپور را می کشد و بدون درگیری بیشتر به جنگ پایان می دهد، توماس شکایت دارد که هال شکوه و افتخار او را دزدیده است…

معنی کلمه پادشاه در ویکی واژه

فرمانروایی که تاج و تخت داشته باشد، ملک، سلطان؛ هر سلطانی که دارای تاج و تخت باشد. پادشاه ممکن است تحصیف شده یا تغییر یافته فاتح شاه باشد، یعنی شاه شکست‌ناپذیر. این عنوان لقب کورش‌کبیر بود که هرگز شکستی را تجربه نکرده.
حاکم، مسلط، صاحب اختیار.
محیط، تاونده.

جملاتی از کاربرد کلمه پادشاه

دگر هرگز نشان او ندیدم که شد در بی نشانی پادشاهی

دوش در خواب دیده ام شاهی پادشاه خوشی و خرگاهی

شد این پادشاهیش نهصد فزون سرآمد همه جادوی و فسون

ای بندگی تو پادشاهی کردن کارت همه انعام الهی کردن

پادشاهی نه به سیم و زر و گوهر باشد هر که را سد رمق هست سکندر باشد

پادشاهی گفت: من از این که کسی را که یاوری جز خداوند ندارد، ستم کنم، شرمم می آید.