معنی کلمه هیجان در لغت نامه دهخدا
- هیجان انگیز؛ شورانگیز.
- هیجان دم :
یک نیمه رخش زرد و دگر نیمه رخش سرخ
این را هیجان دم و آن را یرقان است.؟|| خشم و غضب.( فرهنگ فارسی معین ).
هََیَجان (emotion)
در روان شناسی، احساسی قدرتمند. حالتی پیچیده در بدن و ذهن است که از لحاظ جسمی موجب تغییرات فیزیولوژیکی مانند افزایش یا کاهش ضربان قلب، کاهش یا افزایش فعالیت برخی غدد، یا تغییر درجه حرارت بدن می شود و از لحاظ جنبه های ذهنی منجر به افزایش ادراک و گاه آشفتگی در تفکر و قضاوت می شود. در این حالت، فرد میل به بروز احساس دارد و ممکن است به رفتار غیرارادی دست بزند. واکنش های هیجانی اولیه عبارت اند از خشم، عشقو ترسکه به صورت پاسخی فوری در مقابل محرک های بیرونی روی می دهند یا حاصل فرآیند ذهنی غیر مستقیم، نظیر حافظه، تداعی یا درون نگری اند. هیجان موضوعی مشترک در زیست شناسی و روان شناسی است و بحث های بسیار برانگیخته است. چارلز دارویندر اثرش با عنوان بروز عواطف در انسان و جانوران(۱۸۷۲) استدلال کرد که هیجان هایی ویژه و بنیادی وجود دارند که موجب تحریک، و سپس موجب بروز رفتار آشکار می شوند. ویلیام جیمز، به عکس، اعتقاد داشت که هیجان ها در واقع حس تغییرات بدن اند و زمانی رخ می دهند که برخی وقایع مهیج پیش می آید؛ فیزیولوژیست دانمارکی، کارل لانگه(۱۸۳۴ـ۱۹۰۰) مستقلاً به همین نتیجه رسید. نظریۀ آن ها، معروف به نظریۀ جیمز ـ لانگهدر آغاز قرن۲۰ به نقد کشیده شد. اخیراً روان شناس امریکایی، استانلی چستر، و دیگران پیشنهاد کردند که تغییرات احشایی کمابیش در همۀ هیجان ها یکسان اند، اما کیفیت احساسات، ازجمله ترس، شادی، وجد، و امثال این ها، بستگی به ارزیابی ادراکی و شناختی فرد از شرایط تازه، آشوب ها، و تناقضات محیط دارد.
هِی، جان (۱۸۳۸ـ۱۹۰۵)(Hay, John)
سیاستمدار جمهوری خواه امریکایی. نخستین معاون وزیر امور خارجه بود (۱۸۷۸ـ۱۸۸۱). در ۱۸۹۷ در مراسم سوگند ریاست جمهوری ویلیام مکینلی، به سفارت امریکا در انگلستان منصوب و متعاقباً وزیر امور خارجه شد. پس از جنگ با اسپانیا (۱۸۹۸) هدایت مذاکرات صلح را برعهده داشت. همچنین تنظیم کنندۀ پیمان هی ـ پونسفوتبا انگلستان (۱۹۰۱) و حل وفصل کنندۀ مناقشۀ مرزی آلاسکا میان امریکا و کانادا (۱۹۰۳) بود. در سیلمایندیانا به دنیا آمد. در جریان جنگ داخلی امریکااز منشیان شخصی آبراهام لینکلنبود (۱۸۶۱ـ۱۸۶۵). از نوشته های اوست: ترانه های پایک کاونتی(۱۸۷۱)، روزهای کاستیلی(۱۸۷۱)، مجموعۀ اشعار (۱۸۹۰) و آبراهام لینکلن (۱۸۹۰) با همکاری جِی جی نیکولی.