همام

ای مه که تو همامی، گه زار و گه تمامی در روز چون خفاشی، شب صاحب لوایی

بخت همام گفت که ما را همای دان کز مغز کرکسان فلک استخوان ماست

کی همام خسته دل را جان بیاساید زمانی گر نه بوی مشک‌بوی از منزل جانان برآید

غیاث‌الدین بن همام‌الدین ملقب به خواندمیر نوادهٔ دختری میرخواند تاریخ‌نگار قرن نهم هجری و نویسندهٔ روضةالصفا است. ظاهراً در هرات به دنیا آمد. در جوانی به دربار سلطان حسین بایقرا راه یافت و مورد توجه و محبت امیر علیشیر نوایی قرار گرفت و مدتی عهده‌دار وزارت بدیع‌الزمان میرزا پسر سلطان حسین بود. در سال ۹۳۵ به هندوستان سفر کرد و در آنجا به خدمت بابر پیوست و پس از وفات او در خدمت پسرش همایون بود. در هندوستان درگذشت و بنا به وصیتش در دهلی نزدیک قبر نظام‌الدین اولیاء و امیرخسرو دهلوی دفن شد.

اگر بیرون کند بلبل ز سر سودای روی گل بود امکان که باز آید همام از عشق ورزیدن

همام از باده مستغنی‌ست ساقی که می خورد از لب چون لعل نابش

تشنه آب حیات لب تو بسیارند به جفایت که همام از همه‌شان تشنه‌تر است

شه که او از حرص قصد هر حرام می‌کند او را گدا گوید همام

ازهر الشرایطی (عربی: الأزهر الشرایطی)، (زاده: ۱۶ مارس ۱۹۱۹- درگذشته: ۲۴ ژانویه۱۹۶۳) از مبارزین و مقاومت کنندگان ملی تونسی در مقابل استعمار فرانسه بود. وی در یک خانواده فقیر و کشاورز در منطقه باطن العیش متولد شده و اصل و نسب او به یکی از خاندان‌های قبیله الهمامه بر می‌گردد. در اواخر دهه چهل او یکی از هزاران جوانی بود که به آرمان فلسطین علاقه‌مند شد و در سال ۱۹۴۷ به جبهه‌های نبرد فلسطینی‌ها رفت و بمدت دو سال در آنجا بود. او به دلیل فعالیت‌هایی که داشت مورد شک مقامات فرانسوی قرار گرفته بود.

همام بر سر کویت هوای باغ ندارد که در میان بهشتش اقامت است اقامت

شعرهمام خوش نفس دل را بیفزاید هوس شیرین بود الفاظ او چون از لبت گوید سخن

به اهتمام همام الانام گشت تمام به سال نهصد و پنجاه‌وسه به فتح و ظفر.

کی لایق وصل تو بود مثل همامی عمری گذرانیده به سودای محالی

او شاگرد و راوی ابو علی محمد بن همام بغدادی متوفی به سال 336 هجری بوده است ، لذا او را معاصر شیخ صدوق متوفی به سال 381 هجری دانسته اند.