نوبت

معنی کلمه نوبت در لغت نامه دهخدا

نوبت. [ ن َ / نُو ب َ ] ( از ع ، اِ ) کرت. مرتبه. ( غیاث اللغات ) ( آنندراج ) ( برهان قاطع ) ( انجمن آرا ) ( جهانگیری ) ( ناظم الاطباء ). دفعه. دور. ( ناظم الاطباء ). ره. راه. دست. ( یادداشت مؤلف ). نوبة. نوبه :
مطربان ساعت به ساعت بر نوای زیر و بم
گاه سروستان زنند امروز و گاهی اشکنه...
نوبتی پالیزبان و نوبتی سرو سهی
نوبتی روشن چراغ و نوبتی گاویزنه.منوچهری.سیُم نوبت هزار دینار دیگر بستد و دردل آورد که آن اندیشه بد بود. ( قصص الانبیاء ص 176 ). هاجر تشنه شد و به طلب آب به کوه صفا شد، هفت نوبت از این کوه تا بدان کوه رفت. ( قصص الانبیاء ص 50 ). وآن سنت شد که همه حاجیان هفت نوبت از این کوه بدان کوه روند. ( قصص الانبیاء ص 50 ).
نفس من ز درد همنفسان
چند نوبت به یک زمان بگسست.خاقانی.در یک نوبت هزار نفر از وجوه دیلم از حشم الیسع جدا شدند و به حضرت عضدالدوله پیوستند. ( ترجمه تاریخ یمینی ص 290 ).
به روزی دو نوبت برآرای خوان
سران سپه را یکایک بخوان.نظامی.دگر نوبت آمد به نزدیک شاه
نکرد آن فرومایه در وی نگاه.سعدی.سگی را لقمه ای هرگز فراموش
نگردد گر زنی صدنوبتش سنگ.سعدی.پدر گفت ای پسر تو را در این نوبت فلک یاری کرد. ( گلستان ).
|| وقت چیزی. ( غیاث اللغات ). وقت. ( جهانگیری ) ( انجمن آرا ) ( برهان قاطع ) ( ناظم الاطباء ) ( فرهنگ فارسی معین ) ( آنندراج ). هنگام. زمان.موقع. ( ناظم الاطباء ). وقت کار کسی بعد از آنکه همان کار را پیش از او کسی انجام داده یا بعد از او انجام دهد. ( فرهنگ فارسی معین ). پستا. ( یادداشت مؤلف ) :
مار یغتنج اگرْت دی بگزید
نوبت مار افعی است امروز.شهید ( از حاشیه فرهنگ اسدی نخجوانی ).مگر کز شمار تو آید پدید
که نوبت به فرزند من چون رسید.فردوسی ( از فرهنگ فارسی معین ).از این پس همه نوبت ماست رزم
تو را جای تخت است و بگماز و بزم.فردوسی.مرا بود نوبت برفت آن جوان
ز دردش منم چون تن بی روان.فردوسی.باش تا سال دگر نوبت که را خواهد بُدَن
تا که رامی بایدم زد بر سر وی پوستین.منوچهری.من که ابوالفضلم ایستاده بودم نوبت مرا بود.( تاریخ بیهقی ص 404 ).

معنی کلمه نوبت در فرهنگ معین

( ~. ) (اِ. ) نقاره ، طبل بسیار بزرگی که در ساعات معین از شبانه روز می نواختند.
(نُ بَ ) [ ع . نوبة ] (اِ. ) ۱ - بار، دفعه ، کرت . ج . نوب . ۲ - وقت ،هنگام .۳ - خیمه ، خیمة پاسبانی . ۴ - پاس ، نگهبانی . ۵ - هر کاری که به طور متناوب انجام شود.

معنی کلمه نوبت در فرهنگ عمید

۱. وقت چیزی یا کاری، فرصت.
۲. بار، دفعه، کرت، مرتبه: به روزی دو نوبت برآرای خوان / سران سپه را یکایک بخوان (نظامی۵: ۱۰۹۳ ).
۳. [قدیمی] دوران، زمان.
۴. [قدیمی] امری که دارای نظم وترتیب باشد.
۵. [قدیمی] قراول، کشیک.
۶. [قدیمی] طبل، کوس.
۷. [قدیمی] کوس یا دهل بزرگی که چند بار در شب و روز در بارگاه سلاطین نواخته می شد.
۸. [قدیمی] بارگاه، خیمۀ بزرگ.

معنی کلمه نوبت در فرهنگ فارسی

فرصت، وقت چیزی یاکاری، کرت ومرتبه، نوبه:درطب، هنگام تب وتب کردن یک روزدرمیان یادرمیان چندروز
(اسم ) ۱- وقت هنگام . ۲ - بار دفعه : و میان ایشان پنج نوبت مصاف افتاد.. ۳- دولت اقبال .۴- مجال فرصت . ۵- هنگام نقارهزدن . ۶- نقاره . ۷- خیمه بزرگ بارگاه : نه دیر پاید تا شاه سازد از پی تو سرای پرده ز خورشید ونوبت از کیوان . ( ازرقی .چا.۸ ) ۷۸- پاس نگهبانی قراولی. ۹ - وقت کار کسی بعد از آنکه همان کار را پیش از او کسی انجام داده یا بعد از او دیگری انجام دهد: مگر کز شمار تو آید پدید که نوبت بفرزند من چون رسید. ( شا.بخ .۱٠ ) ۴۶:۱- ( شطرنج نرد ) هنگام بازی هر حریف . ۱۱- نوبه .یا به نوبت .یکی پس از دیگری : این اسم از مناوبت دوشریک گرفتهاند که در سفری یک مرکوب دارند و بنوبت برنشستند. یا نوبت پنج .پنج نوبت .یا نوبت پنجگانه ( پنجگانه ).پنج نوبت .یا نوبت مرتب .از اصناف چهاردهگانه تصانیف که که نزد قدما اکمل تصانیف موسیقی بودهاست و آن مشتمل است بر چهار قطعه ( قول غزل ترانه و فرو داشت ).یا نوبت نیکو داشتن .حفظ الغیب کردن :... و عبدوس را حقی نیکو بگزارد تا نوبت نیکودارد و دو عذر بازنماید...

معنی کلمه نوبت در فرهنگستان زبان و ادب

{show time, séance (fr. )} [عمومی] هریک از نوبت های نمایش فیلم در سینما و نمایش سرا در یک شبانه روز
{shift} [عمومی] نوبت های زمانی معین برای کار در طول شبانه روز
[علوم نظامی] ← نوبت پرواز

معنی کلمه نوبت در دانشنامه آزاد فارسی

یکی از انواع هفده گانه لحن موزون در موسیقی قدیم ایران و نیز نوع اول از تصانیف نُه گانه که به آن نوبت مرتب نیز می گفتند و شامل چهار قسمت بود: ۱. قول؛ ۲. غزل ۳. ترانه؛ ۴. فروداشت (← نوبت_مرتب). در گذشته نوازندگان در دربار خلفا به انتظار می نشستند تا نوبت به هنرنمایی آنان برسد. بعدها به مرور زمان واژۀ نوبت، به جای مجری موسیقی به برنامۀ موسیقی اطلاق شد.

معنی کلمه نوبت در ویکی واژه

نقاره، طبل بسیار بزرگی که در ساعات معین از شبانه روز می‌نواختند.
turno
نوبة
بار، دفعه، کرت.
نوب.
وقت، هنگام.
خیمه، خیمة پاسبانی.
پاس، نگهبانی.
هر کاری که به طور متناوب انجام شود.

جملاتی از کاربرد کلمه نوبت

شما راست نوبت بر این خوان نشست که ما از تنعم بشستیم دست
سجده نمی‌خواهدت زحمت جهد قدم چون سرت افتاد پیش نوبت پا می‌رود
بحق تربیت صدر و آستانه شاه که کوفت نوبتشان بر در رضا مسمار
قتل آتنا واکنش‌های بسیاری در پی داشت. حسن روحانی رئیس‌جمهور وقت و علی لاریجانی، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی ایران خواستار رسیدگی فوری به پروندهٔ قتل آتنا شدند. صادق لاریجانی رئیس قوه قضاییه دستور رسیدگی خارج از نوبت پرونده را صادر کرد. علی دایی، و پرویز پرستویی از جمله چهره‌های مختلف ورزشی، هنری و سیاسی بودند که به قتل آتنا واکنش نشان دادند.
پی کیفر بد چو نوبت رسید به بدخواه عمرو و صبیح پلید
اراضی الهیه که نام قدیمی آن خورآذین بوده‌است در گذشته‌ای نه چندان دور متعلق به محترم الدوله، همسر امین‌الدوله، بوده‌است. در سال ۱۲۸۶ق. میرزا جعفر حکیم الهی در سه نوبت شش قطعه از زمین‌های خلازیر یا خورآذین را از وراث میرزا حسین تجریشی و ملامحمدعلی تجریشی خریداری می‌کند. بعدها این اراضی به مناسبت همین تملک الهیه نامیده می‌شود. منطقه الهیه در سابق خلازیر یا خورآذین نام داشته و ده مستقلی نبوده، بلکه جزئی از زرگنده شمرده می‌شده است.
نوبتی زد نوبت عشرت بزن بر طبل چنگ مطربا ساز طرب کن جنگ اندر چنگ کن
کشیشی از جزایر وستمن، به نام اولافور اِییلسون در الجزیره آزاد شد تا بتواند برای پرداخت باج پول جمع کند. او سرانجام به کپنهاگ رسید ولی جمع‌آوری پول بسیار کند پیش رفت. در دو نوبت، کسانی که باج را به الجزیره می‌بردند، خیانت کرده و پول را در تجارت به کار گرفتند. نامه‌ای پر درد از شرح ماجرا موجود است. اولین باج بزرگ ۹ سال پس از ربوده شدن برای ۳۴ ایسلندی از الجزایر پرداخت شد که شش نفر در راه بازگشت جان باختند. در سال ۱۶۴۵، برای هشت نفر دیگر باج پرداخت شد که به کپنهاگ بازگشتند. در مجموع، ۵۰ نفر آزادی خود را به دست آوردند، اما همه به ایسلند بازنگشتند.
چند نوبت نجم دین کبرای ما آمد اندر پیش آن کان صفا
هر کسی بر حسب خودکامی براند اندر جهان نوبت ایشان گذشت اکنون تو ران چون گاه تست
پنج نوبت بزن اکنون که سراپرده حسن با شرف خانه خورشید برابر زده ای
این مجموعهٔ تلویزیونی، در سال‌های پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، با دوبلهٔ فارسی از تلویزیون ملی ایران و همچنین در دو نوبت در دهه هفتاد شمسی از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش شد.
نوبت شاهی ار زنی میسزدت که از شرف کاکل و زلف تو کند بر مه و مهر پرچمی
حرص فرصت انتظار و دوررنگ است آسیا دل ز نوبت جمع‌کن پر بی‌درنگ است آسیا