نبط

تاریخ ادبیات گسترده‌تر افغانستان، شامل عصر باستان و افغانستان امروزی می‌باشد. آثار ادبی نخست به‌طور شفاهی منتقل می‌شد. سیستم نوشتاری ادبیات افغانستان از نظر تاریخی به رسم و خط عربی پیوند دارد. قدمت، قدیمی‌ترین اسناد موجود از ادبیات افغانستان، که باور می‌شود شاخهٔ از الفبای آرامی نبطی‌ها بوده‌است، به قرون پنجم و ششم قبل از میلاد بر می‌گردد. با این حال، اساساً این ادبیات ریشه در قرون اولیه اسلامی دارد.

أرنون (به عربی: أرنون) یک منطقهٔ مسکونی در لبنان است که در استان نبطیه واقع شده‌است.

برخلاف پارت‌ها که دولت‌های کوچک را در داخل و در مرزهای خود تحت حمایت خود گرفته و تقویت می‌کردند، ساسانیان به ادامه حیات این دولت‌ها یا نفوذ دولت‌های بیگانه در درون ایران گرایشی نداشتند. به همین جهت بود که تاجران تدمری و نبطی از شهرهای اطراف فرات بیرون رانده شدند و حکومت کوچک کرخ و حضر از میان رفتند.

آرد ال برج یک کوه در لبنان است که در استان نبطیه واقع شده‌است.

شهرهای اصلی آن عبارت‌اند از نبطیه، بنت جبیل و الخیام.

الفبای نبطی نوعی الفبای ابجد است که توسط مردم نبطی که به زبان نبطی سخن می‌گفتند در سده ۲ پیش از میلاد مورد استفاده بود. مهم‌ترین سنگ‌نبشته‌هایی که با الفبای نبطی نوشته شده‌بودند در شبه‌جزیره سینا (بخشی از مصر کنونی) و پترا (شهری باستانی در جنوب اردن کنونی) یافت شده‌اند.

«فَمَنْ یَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحاتِ» من ها هنا زیادة، یعنی فمن یعمل الصّالحات، «وَ هُوَ مُؤْمِنٌ» بمحمّد و القرآن، لانّ البرّ من غیر ایمان باطل. «فَلا کُفْرانَ لِسَعْیِهِ» کقوله: «فَلَنْ یُکْفَرُوهُ» و اللَّه عزّ و جل شاکر علیهم و هو شکور حلیم و شکره رضاه بالیسیر. و قیل معنی الشکر من اللَّه المجازاة، و معنی الکفران ترک المجازاة. یقال کفر و کفران و شکر و شکران، و قیل «فَلا کُفْرانَ لِسَعْیِهِ» ای لا نبطل عمله و لا نجحده بل نجازیه احسن الجزاء. «وَ إِنَّا لَهُ کاتِبُونَ» ای آمرون الکرام الکاتبین بکتبة اعماله، و قیل حافظون ما عمل الی یوم، الجزاء. نیکوکاران را نیکیشان مضاعف کنیم، یکی ده نویسیم و بد کردارانرا یکی، یکی نویسیم و در آن نیفزائیم، چنان که جای دیگر گفت: «مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ عَشْرُ أَمْثالِها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلا یُجْزی‌ إِلَّا مِثْلَها.

که باقی مانده خط آرامی و با خط نبطی نزدیک بوده‌است.

خطی آ، ماهاجانی، مانوی، منده کیکاکویی، مودی، مرو، نبطی، عربی شمالی باستانی، پرمیک باستانی، پاهاو، تدمیری، پو چین هاو، پهلوی نیایشی، سیدام، تیرهوتا، وارانگ، نشان گذارهای پارگرافی.