مقدونیه

معنی کلمه مقدونیه در لغت نامه دهخدا

مقدونیه. [ م َ نی ی َ / م َ ی ِ ] ( اِخ ) نام شهری است که دارالملک فیلقوس پدر اسکندر بوده. ( برهان ) ( آنندراج ). شهری است... پایتخت فیلقوس. ( فرهنگ رشیدی ). ناحیتی از یونان قدیم که حد جنوبی آن بحر اژه و کوه کامبونی و مغرب آن سلسله جبال پند و شمال آن کوه اربلوس و مشرق ردپ بوده و اسکندر از این مملکت بوده است. ماقدونیا. مقدونیا. ( یادداشت به خط مرحوم دهخدا ). ناحیتی است تاریخی در شبه جزیره بالکان در دوران فیلیپ دوم ( 356 - 336 ق. م. ) واسکندر سوم ( کبیر ) ( 336 - 323 ق. م. ) که بر یونان فرمانروائی داشتند، ولی این ناحیه پس از چندی و به دنبال سه جنگ پی در پی در سالهای 216 - 168 ق. م. در شمار یکی از ایالات روم قرار گرفت. ترکها در سال 1371 م. بر این ناحیه فرمانروایی یافتند در حالیکه بلغارها و سربها و یونانیان بر سر تصاحب آن ادعاهائی داشتند و در نتیجه دو جنگ در بالکان ( 1912 - 1913 م. )، مقدونیه میان این کشورها تقسیم گردید. در سالهای 1915- 1918 م. مقدونیه تبدیل به صحنه مهم و عجیبی گردید که در آن جا متفقین علیه سپاهیان آلمان و اتریش و بلغارستان صف آرایی می کردند. قسمت اعظم این سرزمین کوهستانی و دارای آبگیرهاست که بزرگترین آنها «واردار» است. امروزه مقدونیه میان بلغارستان و یونان 1/890/700 تن سکنه دارد و شهر مرکزی آن سالونیک است ) و یوگوسلاوی تقسیم شده که این قسمت بصورت جمهوری فدرال اداره میشود ( 150800 تن سکنه دارد و مرکز آن سکوپج است ). ( از لاروس ). و رجوع به ناظم الاطباء و ایران باستان ج 2 ص 1190 و قاموس الاعلام ترکی ذیل مقدونیه و ماکدونیه و حاشیه برهان چ معین و اسکندر شود :
سکندر به دستوری رهنمون
ز مقدونیه برد رایت برون.نظامی.به یونان زمین بود مأوای او
به مقدونیه خاصتر جای او.نظامی.ز مقدونیه روی در راه کرد
به اسکندریه گذرگاه کرد.نظامی.

معنی کلمه مقدونیه در فرهنگ فارسی

ناحیه ای قدیمی در اروپا در شمال کشور یونان که تحت اداره فیلیپ دوم و اسکندر سوم قرار داشت . این ناحیه مشرف بر تمام کشور بود و در ۴۶ ( ق .م . ) از نواحی روم شرقی بشمار میرفت ولی امروز مقدونیه بناحیه ای که واقع شده است میان پیند المپ تسالی رودوپ گفته میشود . این ناحیه فعلا میان کشورهای یونان یوگوسلاوی بلغارستان تقسیم شده است. بندر سالونیک متعلق باین ناحیه است که در کنار دریا قرار گرفته است . قسمت متعلق به یوگوسلاوی شامل یکی از جمهوریهای متحد آن کشور میباشد که ۲۵۷۱۳ کیلومتر مربع وسعت و ۱/۷٠۵/٠٠٠ تن جمعیت دارد . شهر مرکزی آن اسکوپلی و شهرهای مهم دیگرش بیتولا و پری لپ میباشند .

معنی کلمه مقدونیه در دانشنامه عمومی

مقدونیه (روم). استان رومی مقدونیه ( لاتین:Provincia Macedoniae، یونانی:παρχία Μακεδονίας ) نام بخشی از امپراتوری روم بود که پس از شکست آندریکوس مقدونی واپسین شاه مقدونیه باستان در پیرامون ۱۴۶ پیش از میلاد بنیاد نهاده شد. استان مقدونیه دربرگیرندهٔ کشور پیشین مقدونیه، تسالی، اپیروس و بخش هایی از ایلیریا، پئونی و تراکیه بود.
مقدونیه (ناحیه). مقدونیه ( i /ˌmæsɪˈdoʊniə/ MASS - ih - DOH - nee - ə ) یک ناحیه جغرافیایی و تاریخی در شبه جزیره بالکان در جنوب شرقی اروپاست. محدودهٔ این ناحیه در طول تاریخ متغیر بوده است ولی به عنوان یک تعریف مورد اجماع ناحیه ای که در اواسط قرن نوزدهم مقدونیه شناخته می شد، را با این نام می شناسند. این منطقه امروزه شامل مناطقی از شش کشور می باشد: یونان، جمهوری مقدونیه، بلغارستان، آلبانی، صربستان و کوزوو. مساحت این محدوده ۶۷٬۰۰۰ کیلومتر مربع ( ۲۵٬۸۶۹ مایل مربع ) است و جمعیتی بالغ بر ۴٫۷۶ میلیون نفر دارد.
قدیمی ترین سکونت گاه شناخته شده در مقدونیهٔ بزرگ حدود ۹۰۰۰ سال قدمت دارد. از اواسط قرن ۴ قبل از میلاد پادشاهی مقدونیه باستان قدرت برتر منطقهٔ بالکان بود و پس از آن فراز و فرودهای بسیاری داشت.
نشانه هایی از وجود انسان در دوران پارینه سنگی با تاریخ ۹۰۰۰ سال در مقدونیه شناخته شده.
از اواسط دوران دوره نوسنگی ( ۵۵۰۰ الی ۴۵۰۰ سال پیش از میلاد ) در غرب مقدونیه آثاری از سفال سرخ و سفال گری یافته اند.
در دوران کلاسیک منطقه مقدونیه شامل بخش هایی از آنچه که در آن زمان شناخته شده بود به عنوان مقدونیه ایلیریا و تراکیه بود. پادشاهی های نظیر پیئونیا، پلاگونیا، داردانیا، مقدونیه و مستعمرات جنوبی ایالات متحدهٔ یونانی در میان دیگران در این ناحیه قرار داشتند. قبل از مقدونیهٔ باستان بخش هایی از جنوب مقدونیه توسط بریگزها اشغال شد، در حالی که بخش غربی مقدونیه را ساکنان مقدونی و قبایل ایلیریان اشغال کرده بودند. ایلیریان و مقدونی ها جنگ های متعددی داشتند که احتمال مساعدت بریگزها به مقدونیان در این نبردها وجود دارد. در عصر یونان کلاسیک، پایونیا مرزهایش به صورت حدودی شامل تمام دره رودخانه واردار و مناطق اطراف آن در شمال یونان و بخش وسیعی از جمهوری مقدونیه کنونی و بخش کوچکی از غرب بلغارستان می شد. و ۵۰۰ سال پیش از میلاد پادشاهی باستانی مقدونیه متمرکز شد در جایی میان دامنه های جنوبی کوه المپ در مقدونیه و دسترسی اندکی به رودخانه هالیکمون داشت. در طول جنگ های ایران و پادشاهی مقدونیه بود هخامنشیان سعی در اشغال مقدونیه داشتند اما پس از نبرد پلاته مقدونی ها توانستند آزادی خویش را بدست آورند. فیلیپ دوم و اسکندر مقدونی به واسطهٔ زور مناطق تحت سیطرهٔ خود را گسترش دادند. اسکندر با فتح خاورمیانه و گسترش قلمرو سعی در نزدیک کردن فرهنگ مردمان قلمروش نمود ولی نهایتاً موفق نشد. ژنرال های او امپراتوری را میان خود تقسیم کردند و سلسله هایی نو ساختند. پادشاهی مقدونیه را پس از آن کاساندر تا زمان مرگ خود در سال ۲۹۷ قبل از میلاد کنترل می کرد. در این زمان مقدونی ها با مشکلاتی مواجه شدند ولیکن هنوز قدرت برتر بالکان بودند. در این دوره نیز چند بار سلتیک ها تهاجماتی به مقدونیه داشتند. اما کاساندر با موفقیت این تهاجمات را دفع نمود.

معنی کلمه مقدونیه در دانشنامه آزاد فارسی

38363300-4.jpg
مَقدونیه (Macedonia)
نمایی از اسکوپیه
نمایی از اسکوپیه
نمایی از اسکوپیه
در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۸ دولت های مقدونیه و یونان به توافق رسیدند تا نام مقدونیه به طور رسمی به جمهوری مقدونیه شمالی تغییر پیدا کرد.موقعیت. جمهوری مقدونیه (یا: فیروم) در اروپای جنوبی و در مرکز شبه جزیرۀ بالکانجا دارد. از شمال به صربستان، از شرق به بلغارستان، از جنوب به یونان، و از غرب به آلبانی محدود می شود. مساحت این کشور ۲۵,۷۱۵ کیلومتر مربع و شهر اسکوپیهپایتخت آن است.
سیمای طبیعی. کشور مقدونیه را، که گاه فیروم می نامند، ارتفاعاتی فراگرفته که با درّه های ژرفی بریده شده اند و بلندی آن ها بین ۲,۱۰۰ تا ۲,۷۰۰ متر است. کوه های رودوپهبخش شرقی این کشور را تشکیل داده و کوه کوراببا ارتفاع، ۲,۷۶۴ متر، در مرز آلبانی، بلندترین نقطۀ آن به شمار می آید. کوه های بابونا، در مرکز این کشور، جلگۀ حاصل خیز بیتولادر جنوب و جلگۀ اسکوپیه در شمال را از هم جدا می کند. دریاچۀ اوخرید، در مرز آلبانی، و دریاچۀ پرسپا، در مرز مشترک مقدونیه و یونان و آلبانی، و نیز دریاچۀ دویراندر مرز یونان چشم گیرترین عوارض آبی این کشورند. رودخانه های واردارو ریزابه های آن، ازجمله برگالنیتساو تسرناو نیز رودهای استرومیتساو دریننیز شبکۀ زهاب های آن را تشکیل می دهند. شهرهای مهم مقدونیه عبارت اند از اسکوپیه، تتوو، وِلِس، اشتیپ، استرومیتسا، اوخرید، و بیتولا. اقلیم این کشور ترکیبی از مدیترانه ای و قاره ای است. زمستان های آن سرد و پربرف و باران و تابستان هایش گرم و خشک است. میانگین دمای شهر اسکوپیه در دی ماه منهای یک درجۀ سانتی گراد، در تیرماه ۲۳ درجۀ سانتی گراد، و میانگین بارندگی سالانۀ آن ۷۰۰ میلی متر است. نواحی غربی کشور، که ۳۶ درصد از مساحت آن را شامل می شود، از جنگل های درختان راش و بلوط و کاج پوشیده شده و حیات وحش آن به آهو و بز کوهی و پستان داران کوچک و گونه هایی از خزندگان و پرندگان محدود می شود.
اقتصاد. کشور مقدونیه از میان شش جمهوری یوگسلاوی پیشین، محروم ترین آن ها بود. جنگ های داخلی پس از فروپاشی یوگسلاوی، اقتصاد ناتوان آن را ضعیف تر کرد که آثار مخرب آن در صنایعی چون فولادسازی و نساجی نمود یافت و در مقابل کشاورزی و دامداری بیش از پیش اهمیت پیدا کرد. فرآورده های دامی و لبنی، غلات، جو، برنج، پنبه، انگور، سیب زمینی، محصولات جالیزی، ذرت، میوه، چغندرقند، توتون و تنباکو، حبوبات و تخم آفتاب گردان محصولات کشاورزی این کشورند و چوب و الوار فرآورده های جنگلی آن به شمار می آیند. مقدونیه از نظر منابع زیرزمینی نسبتاً غنی است و سرب، روی، مس، آهن، کرم، نیکل، آنتیموان، منگنز، طلا، و نقره کانی های آن را تشکیل می دهند. اسید سولفوریک، آلیاژهای فلزی، پودرهای شوینده، الیاف کتانی، دارو، یخچال و فریزر و اتوبوس ازجمله تولیدات صنعتی این کشور است.
حکومت و سیاست. نوع حکومت مقدونیه جمهوری چندحزبی با یک مجلس قانون گذاری است. رئیس جمهور کشور را مردم و برای یک دورۀ ۵ ساله انتخاب می کنند. نهاد قانون گذاری آن، مجلس سوبرانیه، است که ۱۲۰ نمایندۀ آن را مردم برای چهار سال انتخاب می کنند و رهبر حزب حائز اکثریت، سِمت نخست وزیری و تشکیل هیئت دولت را برعهده دارد.
مردم و تاریخ. جمعیت مقدونیه ۲,۰۵۷,۲۸۴ نفر (۲۰۱۱) و تراکم نسبی آن۸۰ نفر در کیلومتر مربع است. رشد سالانۀ جمعیت این کشور۰.۱ درصد است و ۶۵ درصد از این تعداد را مقدونی ها تشکیل می دهند. ۶۷ درصد از مردم آن مسیحی اند،۶۰.۵ درصد از آنان در شهرها به سر می برند. زبان رسمی این کشور مقدونی است. مقدونیه از سرزمین های باستانی است و پیشینۀ آن به قرن ۹پ م می رسد. امپراتوری مقدونیه در زمان فیلیپ دوم و در روزگار پسرش، اسکندر مقدونی (۳۳۶ تا ۳۲۳پ م)، به اوج اعتلا و قدرت رسید و قلمرو آن از یک سو به مرزهای شرقی امپراتوری ایران و از سوی غرب تا مصر و بخش های وسیعی از شبه جزیرۀ بالکان وسعت یافت. امپراتوری اسکندر پس از مرگ او میان جانشینانش تقسیم شد. رومیان آخرین پادشاه مقدونیه را در ۱۶۸پ م سرنگون کردند و سرزمین مزبور به یکی از استان های روم مبدل شد. آیین مسیح تا پایان قرن ۴م در سراسر این سرزمین گسترش یافت و در قرن های ۷ تا ۱۴م، گاه ضمیمۀ امپراتوری بیزانس و گاه در تصرف بلغارستان بود. در ۱۳۷۱م به تصرف ترکان عثمانی درآمد و با شروع جنگ های بالکان زمزمه های استقلال طلبی و آزادی خواهی مردم مقدونیه آغاز شد. پس از پایان جنگ جهانی اول و سقوط امپراتوری عثمانی، بخش جنوبی مقدونیۀ بزرگ ضمیمۀ یونان و نواحی شمالی آن یا کشور مقدونیۀ امروزی، به صربستان ملحق شد و سپس به تصرف بلغارستان درآمد. در پایان جنگ جهانی دوم، حزب کمونیست یوگسلاوی قدرت را به دست گرفت و مقدونیه به یکی از جمهوری های فدرال یوگسلاوی پیوست. در ۱۹۹۰ و آغاز فضای باز سیاسی، حزب کمونیست مقدونیه از حزب کمونیست یوگسلاوی جدا شد و به حزب سوسیال دموکرات مقدونیه موسوم گردید. در همه پرسی ۱۸ سپتامبر ۱۹۹۱، هنگام جنگِ ارتش فدرال یوگسلاوی با جدایی خواهان کرواسی، جدایی و استقلال مقدونیه به تصویب رسید، نیروهای فدرال یوگسلاوی خاک مقدونیه را ترک کردند و در آوریل ۱۹۹۳ به عضویت سازمان ملل متحد درآمد. یونان که از تشابه اسمی کشور مزبور با استان مقدونیۀ خود ناخرسند بود، دولت نوبنیاد مقدونیه را تحت فشار قرار داده تا نام کشور خود را تغییر دهد.

معنی کلمه مقدونیه در دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] جمهوری مقدونیه (Republic of Macedonia) ، در جنوب شرقی اروپا و شمال یونان واقع است. این جمهوری در ۱۹۹۱ از یوگسلاوی پیشین مستقل شد. اسلام دومین دین در مقدونیه است که با سلطه عثمانیان به این منطقه راه یافت، و پیروان آن حدود ۳۰ درصد جمعیت این کشور را تشکیل می دهند. از جمعیت شیعیان آمار دقیقی در دست نیست، پورتال اهل بیت، شمار آنان را حدود ۷،۰۰۰ تن تخمین زده است که کمتر از یک درصد جمعیت کشور است. فرقه های صوفیه نیز در این کشور حضور فعال دارند، پیشینه آنان در این کشور به پیش از دوره عثمانی برمی گردد.
اقوام در مقدونیه مقدونی (۶۷٪) آلبانی (۲۰٪) ترک (۴٪) کولی (۲٪) صرب (۲٪) دیگر (۵٪)

معنی کلمه مقدونیه در ویکی واژه

(جغرافیا): ناحیه باستانی دنیای قدیم در بالکان، که اتباع آنرا مقدونی خطاب میکردند مانند اسکندر مقدونی. به نظر می‌رسد شهر مقدون یکی از تمدن‌های اروپایی بوده که مردم آن متافیزیک بودند چون مق در آغاز کلمه نشان از سیطره مغ یا مغان را دارد.

جملاتی از کاربرد کلمه مقدونیه

الکساندر ترایکوفسکی (مقدونی: Александар Трајковски؛ زادهٔ ۵ سپتامبر ۱۹۹۲) بازیکن فوتبال اهل مقدونیه شمالی است.

زه بحر اژه تا ببحر آتیک ز یونان و مقدونیه داشت نیک

سپس خویش با لشگر بیشمار بمقدونیه شو سپس رهسپار

استویان اندوف (مقدونی: Стојан Андов؛ زادهٔ ۳۰ نوامبر ۱۹۳۵ – درگذشتهٔ ۱۸ ژوئن ۲۰۲۴) سیاستمدار اهل مقدونیه شمالی بود. وی از ۴ اکتبر ۱۹۹۵ تا ۱۷ نوامبر ۱۹۹۵ به عنوان رئیس‌جمهور موقت مقدونیه شمالی فعالیت نمود.

او در مسابقه آواز یوروویژن ۲۰۱۳ به همراه ولاتکو لوزانسکی نماینده مقدونیه بود.

سکندر به دستوری رهنمون ز مقدونیه برد رایت برون

ز مصر و تراکیه و روم وهند ز یونان و مقدونیه ، رود سند

در سال ۲۰۰۱، جریان آب به شهر کومانوفو (با جمعیت ۱۰۰٬۰۰۰ نفری) به مدت ۱۲ روز در درگیری بین قوم آلبانیایی‌ها و نیروهای مقدونیه قطع شد.