مسیحیت

مسیحیّت
دین مبتنی بر تعالیم عیسی مسیح (ع) به روایت عهد جدید، از ادیان بزرگ جهان. امروزه نزدیک به ۲میلیارد پیرو و چندین مذهب و فرقه دارد که در برخی عقاید و اعمال متفاوت اند. سه مذهب اصلی آن عبارت اند از کلیساهای کاتولیک رومی، ارتُدوکس شرقی و پروتستان. تقریباً سه قرن اول مسحیت تاریخ مدونی ندارد و صرفاً بر پایۀ گفته ها و نوشته های دینی آباء کلیسا استوار است که با آثار یونانی و لاتینی خود سعی در تثبیت و نگهداری متن کتاب مقدس و ارشاد مسیحیان داشتند. مسیحیت در آغاز با تعبیر و تفسیرهای گوناگون مبتنی بر اعتقادات شرک قدیم مواجه بود و به شیوه های مختلف در مقابل آن ایستادگی می کرد. از نخستین بدعت ها و شقاق ها در این دین مرقیونیه و مونتانوسیان بود. کلیسا در برابر کسانی که سبب بروز این گونه اختلاف ها و پراکندگی ها در تعلیمات دین می شدند می ایستاد و آنان را از کلیسا اخراج می کرد. مسیحیان نخستینی که از اطاعت دین دولت و امپراتوری روم سرباز می زدند، کشته می شدند. بیشتر این قربانیان مربوط به دورۀ امپراتوران روم، ازجمله نرون، است. قسطنطین اول و لیکینیوس با فرمان میلان (۳۱۳م) نسبت به مسیحیت اعلان تسامح کردند. پس از دورۀ مسیحی کُشی، در شرق؛ و توسط قسطنطین، کلیسا زیر نظر امپراتور قرار گرفت و با قوانین یوستی نیانوس مستحکم شد، اما در غرب، به سبب ضعف امپراتوران روم غربی و قدرت یافتن اسقف رم، استقلال کلیسا حفظ شد. تصمیمات نیز در شوراهایی متشکل از اسقف ها اتخاذ می شد، چنان که اعتقادنامۀ نیقیه در این شوراها تدوین یافت. رهبانیت و صومعه نشینی از قرن ۳م به بعد یکی از ارکان مسیحیت شد. در قرن ۴ اقوام ژرمنی اروپا کم کم به دین مسیحیت در آمدند و در این میان قوم فرانک ها با پذیرش مذهب کاتولیک به تقویت کلیسای غربی پرداخت. در قرن های ۷ و ۸م همۀ آسیا، به جز آسیای صغیر، به دست مسلمانان تسخیر شد و از سیطرۀ کلیسای شرقی بیرون آمد. اختلاف و جدایی کلیساهای شرق و غرب با تمثال شکنی ها شدت گرفت و اختلاف و دشمنی میان کلیساهای رم و قسطنطنیه به شقاق شرقی کبیر انجامید. در قرن ۹م، کلیساهای غرب و شرق دارای دو فرهنگ متفاوت بودند و جز در اعتقاد به مسیح در دیگر اعمال و عبادات با یکدیگر اختلاف داشتند. از این پس تاریخ مسیحیت همچون دو کلیسای ارتدوکس شرقی و کاتولیک رومی به دو جریان شرقی و غربی تقسیم شده است. عقاید: مسیحیان باور به تثلیث یا خدای واحد در سه اقنوم دارند؛ اَب (پدر)، ابن (پسر) و روح القدس که قدرت الهی فعال در جهان است. آنان معتقدند که خدا همۀ موجودات را آفریده و برای نشان دادن محبتش به جهان در کالبد عیسی مسیح به زمین آمده، رنج کشیده و جان خویش را فدا کرده است تا انسان را با خدا آشتی دهد. به عقیدۀ مسیحیان، عیسی سه روز بعد از بر صلیب شدن، به قدرت خداوند از نو جان گرفت و بارها در کالبد جسمانی بر مریدانش ظاهر شد. آنان معتقدند که شاید در راه ایمانشان رنج بکشند، اما با زندگی جاودانی در آخرت و در محضر خداوند پاداش می گیرند، پاداشی که به ایمان آورندگان به عیسی و پیروان تعالیم او نوید داده شده است. مسیحیان خداوند را پدر آسمانی خود می دانند، زیرا به اعتقاد آنان عیسی در تعالیم خود به حواریانش گفته است که خدا را «اَبّا» یا پدر بخوانند. ارزش های محوری مسیحیت عبارت اند از عشق، شفقت، و عدالت مسیحی. عدالت به تعبیر آنان یعنی انصاف، توزیع برابر منابع، و تبعیض مثبت به سود قشرهای محروم. مسیحیان معتقدند که خداوند بشریت را با ارزش برابر خلق کرده و از این رو تعصب و تبعیض نارواست. این عقاید مبتنی بر دو تعلیم عیسی است؛ عشق به دیگران چنان که خود را دوست می داریم، و رفتار با دیگران همان گونه که برای خود می پسندیم. به اعتقاد مسیحیان، ساختار جوامع ماده باور (ماتریالیستی) جدید که ارزش بسیار برای پول و دارایی قائل اند، شخص را به اولویت بخشیدن به خود تشویق می کند و به آزمندی، رقابت، و خودخواهی دامن می زند. در مقابل، برخی رهبران مسیحی مانند مارتین لوترکینگ، دزموند توتو، و اسکار رومرو معتقد بودند که در شرایط ظلم به دیگران نباید خاموش ماند، حتی اگر جان کسی به خطر افتد. مسیحیان بر این باورند که جهان مخلوق است و به ارادۀ پروردگار، برای برآوردن هدفی خاص و نه برحسب تصادف، به وجود آمده است. برخی از مسیحیان برای روایت آفرینش که در سِفر پیدایش آمده است، اعتبار لفظی و حقیقی قائل اند و برخی دیگر آن را بیان نمادینی از این حقیقت می دانند که آفریدگار جهان پروردگار یکتاست. نیز ← کتاب_مقدس