مرتاض
معنی کلمه مرتاض در فرهنگ معین
معنی کلمه مرتاض در فرهنگ عمید
۲. (صفت ) [قدیمی] ریاضت کش.
معنی کلمه مرتاض در فرهنگ فارسی
( اسم ) ۱- کره اسب تابع شونده . ۲- آنکه رایاضت کشد ( برای تهذیب نفس ) . توضیح در عربی قدیم فقط به معنی اول آمده .
معنی کلمه مرتاض در دانشنامه عمومی
عبارت سانسکریت سادو ( به معنی مرد خوب ) و سادوی ( به معنی زن خوب ) به افرادی گفته می شود که گونه ای از زندگی را انتخاب کرده اند که در طی آن از اجتماع فاصله می گیرند و بر روی تلاش های معنوی خود تمرکز می کنند.
واژهٔ ساد ( sādh ) به معنی ریشه است و در کل به معنی رسیدن به اهداف شخصی یا رسیدن به چیرگی است.
در جهان ۴ تا ۵ میلیون مرتاض وجود دارد این افراد برای هم کیشانشان به شدت مقدس دانسته می شوند و چنین فرض می شود که تلخی و سختی که آن ها تحمل می کنند کمک می کند تا کارمای آن ها سوخته شود. از این رو آن ها بر این باورند که آن ها به اجتماع سود می رسانند و مورد حمایت ( مالی ) برخی مردم اند.
مرتاض هایی وجود دارند که برهنه اند که به آن ها دیگامبارا یا آسمان جُل گفته می شود به معنی کسی که سرپناهش آسمان است. این مرتاض ها موهایی ضخیم بر سر دارند ( مو به صورت بافت هایی به هم پیچیده می شود و بالا قرار می گیرد ) . مرتاض های آگوری ادعا می کنند که همنشین اشباح اند و برای حرکت در مسیر مقدسشان در گورستان ها زندگی می کنند. فرهنگ هندی معتقد است که بینهایت راه برای رسیدن به خدا وجود دارد به همین دلیل است که این گونه زندگی مرتاض ها همچنان وجود دارد.
برخی مرتاض ها به شدت بر ریاضت و سختی به خود تمرکز دارند در حالی که برخی دیگر تنها به عبادت، سرودخوانی و مراقبه می پردازند. در دنیای مرتاض ها دو فرقهٔ اصلی وجود دارد: شیواپرستی که ریاضت های خود را به شیوا هدیه می کنند و مرتاض های ویشنوپرستی که عبادت های خود را به ویشنو و/یا تجسم های زمینی او مانند راما و کریشنا هدیه می کنند. شمار کمی از مرتاض ها هم شاکتی پرست اند که خود را وقف شاکتی می کنند. البته شمار فرقه ها و زیرفرقه ها بسیار زیاد است که نشان از فلسفه های گوناگون آن ها از زندگی دارد.
جملاتی از کاربرد کلمه مرتاض
از ائمه ذات مرتاض تو ممتاز آمده آن چنان کز اشهر اثنا عشر شهر صیام
چو عرض توبه کند بر تو زاهد مرتاض به قول پیر مغان واجب است ازو اعراض
ولی تا گردد او مرتاض در راه بسی زحمت نماید گاه و بیگاه
5- آخرین و شاید مهم‌ترین استناد نویسنده به دست‌خطی در کنار دست‌خط سید قطب‌الدین است که ادعا می‌شود به‌تازگی در انتهای معتبرترین نسخهی خطی برهان المرتاضین، مبنی بر تاریخ دقیق وفات و دفن بودن شیخ به‌‌همراه استاد خود نجیب‌الدین‌رضا در اصفهان مشاهده شده است.
علی بن محمد، معروف به شیخ علی‌نقی اصطهباناتی، قطب سی و یکم سلسله ذهبیه که یکی از سلسله‌های تصوف شیعی می باشد، عالم حکیم شاعر صوفی، مؤلف «برهان المرتاضین» در بیان طریقهٔ ذهبیه، در یک مقدمه و پنج فصل و خاتمه. با وجود اینکه این مقبره با شماره ثبت ۱۹۷۲۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، ولی مورد بی مهری قرار گرفته است و امروز بخش‌هایی از آن به کلی تخریب شده است.
رایض طبع ولایت پرور مرتاض او کرده بر سر ابلق ایام توسن را لگام
نه خانقاه نشین می شویم و نی مرتاض که می فروش کریم است و جام می فیاض
او بیشتر برای ایفای نقش شخصیت انی جنیوری / استارلایت در مجموعه تلویزیونی پرایم ویدئو آمازون تحت عنوان پسرها (۲۰۱۹) شناخته شده‌است. او پیش از سریال پسرها، نقش‌های برجسته‌ای در مجموعه‌های تلویزیونی جسیکا جونز (۲۰۱۵) متعلق به نتفلیکس، کارآگاه حقیقی (۲۰۱۴) در شبکهٔ اچ‌بی‌او، و بیوه سرخ (۲۰۱۳) از شبکهٔ ای‌بی‌سی داشته‌است. او همچنین در فیلم‌هایی نظیر پدر هم‌خون (۲۰۱۶)، سفر خارق‌العاده مرتاض (۲۰۱۸)، و فصل معجزه بازی کرده‌است.
چهارم، در نسخهی چاپی کتاب برهان المرتاضین، دو بنا با سبک و معماری کاملا متفاوت که یکی مربوط به پیش از تخریب و دیگری بنای کنونی است، نشان داده شده است؛
نشسته خال سیاهی به کنج ابرویت چنانکه گوشه محراب هندوئی مرتاض
چو مرتاض و مجاهد گشت شد پاک نماند از هستیش در راه خاشاک
ز هر خیال و تصور که غیر دوست بود ضمیر صافی ابن حسام شد مرتاض
در ادب خود را بسی پرورده‌ام همچو مرتاضان ریاضت کرده‌ام
مهی کم خورده تا عمری خورد بیش نه عبدالبطن مرتاض است و درویش
در نگاه‌های مذهبی به آمیزش جنسی چندگونگی دیده می‌شود. یک نحوه برخورد آن را «مثبت» و «طبیعی» قلمداد کرده و مراسم مذهبی خاصی نیز برای آن پیشنهاد می‌دهد، و یک نحوه برخورد دیگر نگاهی «منفی» نسبت به آمیزش جنسی دارد که خود را در زاهدان، مرتاضان یا تکنیک‌های کنترل جنسی‌ای که به عنوان مثال در میان تائوئیست‌های چین باستان رایج بود، نشان می‌دهد. برخی مذاهب مانند هندوها و سنت الماس‌راه بودایی‌ها به آمیزش جنسی به عنوان راهی برای پیشرفت‌های روحانی می‌نگرند.