محاسبه

اگر محاسبه روز حشر در نظر آری در این دو روزه حیات اینقدر به خود نسپاری

و بر آسایش و خواب اقدام مکن مگر بعد از آن که محاسبه نفس در سه چیز به تقدیم رسانیده باشی: یکی آنکه تأمل کنی تا در آن روز هیچ خطا از تو واقع شده است یا نه؛ و دیگر آنکه تأمل کنی تا هیچ خیر اکتساب کرده ای یا نه؛ و سیم آنکه هیچ عمل بتقصیر فوت کرده ای یا نه.

وَ الْیَوْمِ الْمَوْعُودِ و بروز رستاخیز که روز حشر و نشر است و روز محاسبه و مفاصله است.

آری، پادشاهی، حکم شبانی دارد، که آفریدگار عالم او را بر رعیت گماشته و از او محافظت ایشان را خواسته و چنانچه اندکی در حفظ و حراست ایشان اهمال و مسامحه نماید به زودی دست او را از شبانی ایشان کوتاه فرماید و در روز محاسبه روز قیامت حساب جزء جزء را از او می طلبد.

طبق اصل ضرب، تعداد کل روش‌ها را محاسبه می‌کنیم:

همان شهی تو که مستوفی ممالک کن لب محاسبه بگشاید از پی تقریر

جمعیت مسکن در سرشماری سال ۱۳۹۵ خورشیدی ۲۸٬۴۱۰ نفر محاسبه شده است.

خطبه ی دیگر از امیر مؤمنان (ع): پیش از آن که محاسبه تان کنند، خود به محاسبه ی خویش پردازید. و پیش از آن که به عذاب گرفتار آئید. خویشتن را مهیای راه سازید.

سوم محاسبه است بعد از عمل، همچنان که بنده باید در اول هر روز وقتی را معین سازد از برای شرط عهد با نفس، همچنین باید در آخر هر روز وقتی را معین کند از برای محاسبه، تا در آن وقت از نفس حساب وصیتهای را که در اول روز کرده بود و عهدهایی را که گرفته بود بکشد و حساب جمیع حرکات و سکنات را از آن بجوید.

ای فرزند! بدان که فردا چون تو را بر موقف حضور پروردگار بدارند از چهار چیز از تو محاسبه جویند: یکی جوانی، که آن را در چه صرف کردی و از عمر تو، که آن را بر چه باد دادی و از مال تو، که آن را از کجا آوردی و آن را چه کردی پس مهیا شو و جواب آن را آماده کن و غم دنیا را مخور که لایق غم خوردن نیست».

وَ کَفی‌ بِاللَّهِ حَسِیباً حافظا لاعمال خلقه و محاسبهم.

نه اندوهی دارند و نه گوئی از محاسبه شان باکی است. گله گله هر زمانشان بینی و هر دم کسی دیگری را ببانگ همی خواند. در چنین روزی، هیچ چیز جز نکاح پیرزنان ممنوع نیست.