متانول

معنی کلمه متانول در دانشنامه عمومی

متانول، متیل الکل، الکل متیلیک، کاربینول یا الکل چوب که ساده ترین نوع الکل هاست با فرمول شیمیایی CH۳OH شناخته می شود. متانول از فعالیت بی هوازی گونه های زیادی از باکتری ها تولید می شود و در نتیجه مقدار اندکی از بخار متانول وارد جو می شود و پس از چندین روز به وسیله اکسیژن و با کمک نور خورشید اکسید شده به آب و دی اکسید کربن تبدیل می گردد. البته در فرایند سوختن متانول هم از نظر مواد بدست آمده چنین اتفاقی رخ می دهد ولی بسیار سریعتر. در ضمن شعله سوختن متانول بی رنگ است و باید مراقب بود تا شعله آن سبب سوختگی نشود. با این حال متانول به مراتب سمی تر از اتانول است. با تولید بیش از ۲۰ میلیون تن در سال، از آن به عنوان پیش ماده دیگر مواد شیمیایی کالایی از جمله فرمالدئید، اسید استیک، متیل ترت بوتیل اتر و همچنین میزبان مواد شیمیایی تخصصی تر استفاده می شود.
C۲H۵OH+3O۲→2CO۲+3H۲O سوختن اتانول
۲CH۳OH + 3 O۲ → ۲ CO۲ + ۴ H۲O
در سال ۱۹۲۳ شیمیدان آلمانی، «ماتیاس پیِر»، متانول را از گاز سنتز ( مخلوطی از CO و H۲ که از کُک به دست می آید ) تولید کرد. در این فرایند، از کروماتِ روی به عنوان کاتالیزور استفاده می شد و واکنش در شرایط سختی مانند فشار ۱۰۰۰–۳۰۰ اتمسفر و دمای حدود ۴۰۰ درجه سانتی گراد انجام می گرفت. در شیوهٔ مدرنِ تولید متانول، از کاتالیزورهایی استفاده می شود که در فشارهای پایین عمل می کنند و کارایی مؤثرتری دارند.
امروزه گاز سنتز مورد نظر برای تولید متانول مانند گذشته از زغال به دست نمی آید، بلکه از واکنش متان موجود در گازهای طبیعی تحت فشار ملایم ۱۰–۲۰ اتمسفر و دمای ۸۵۰ درجه سانتی گراد با بخار آب و در مجاورت کاتالیزور نیکل تولید می شود. CO و H۲ تولید شده، تحت تأثیر کاتالیزوری که مخلوطی از مس و اکسید روی و آلومینیوم است، واکنش داده، متانول ایجاد می کنند. این کاتالیزور نخستین بار در سال ۱۹۶۶ توسط ICI استفاده شد. این واکنش در فشار ۵۰–۱۰۰ اتمسفر و دمای ۲۵۰ درجه سانتی گراد صورت می گیرد.
روش دیگر تولید متانول، واکنش دی اکسیدکربن با هیدروژن اضافی است که تولید متانول و آب می کند.
به عنوان ضدیخ، حلال و سوخت بکار برده می شود. از متانول برای تقلیب اتانول نیز استفاده می شود، این عمل به منظور غیرقابل شرب نمودن اتانولی که برای مصارف صنعتی تولید می شود انجام می پذیرد ( در کشورهای اسلامی به جهت مسائل شرعی و در کشورهای دیگر به جهت معافیت از مالیات فروش مواد مست کننده ) بدین منظور از مواد دیگری چون پریدین و تربانتین نیز استفاده می شود.

معنی کلمه متانول در دانشنامه آزاد فارسی

مِتانول (methanol)
نام متداول متیل الکل(CH۳OH)، ساده ترین الکل ها. می توان آن را از تقطیر خشکچوب به دست آورد، و از این رو به الکل چوب موسوم است، ولی معمولاً از زغال سنگ یا گاز طبیعی تولید می شود. این ماده براثر پالایش به مایعی رنگی، با بویی تند، اشتعال پذیر و به شدت سمی تبدیل می شود. متانالکه فرمالدئیدی برای تولید رزین هاو پلاستیک هاست، متیل ـ ترـ بوتیل اتریا اِم تی بی که جایگزین سرب برای تقویت عدد اکتانبنزین است، وینیل استاتبرای تولید رنگ، و بنزین با متانول تولید می شوند. در ۱۹۹۳، مهندسان ژاپنی موتوری از جنس سرامیک ساختند که با متانول کار می کرد. این نمونۀ اولیه در مقایسه با نوع فلزی سبک تر، و دود خروجی آن هم نسبت به موتورهای بنزینی پاک تر بود.

جملاتی از کاربرد کلمه متانول

چهارشنبه ۱ تیر، کارگران داربست فاز ۱۴ عسلویه، کارگران پروژهٔ پتروپالایش کنگان، کارگران پتروشیمی کیان، کارگران سایت‌های ۱ و ۲ پروژهٔ پتروشیمی در بوشهر، کارگران پتروشیمی دماوند و کارگران داربست مربوط به پروژهٔ پتروشیمی آرین متانول، در اعتراض به عدم رسیدگی به درخواست‌های خود با فراخوان از قبل، به کارشان توقف زده و اعتصاب کردند. همچنین در چهارشنبه ۱ تیرماه ۱۴۰۱، عده‌ای از کارگران مجتمع کشت و صنعت کارون شوشتر به عدم دریافت حقوق تجمع کردند.

به‌طور کلی، فشار بالاتر حلالیت را افزایش می‌دهد. تأثیر دما کمتر قطعی است، زیرا نزدیک به نقطه بحرانی، افزایش دما باعث کاهش چگالی و در نتیجه قدرت انحلال می‌شود. در فشارهای بسیار بالاتر از فشار بحرانی ، حلالیت احتمالاً با دما افزایش می‌یابد. افزودن سطوح کم اصلاح‌کننده‌ها (که گاهی اوقات به آن مواد افزودنی می‌گویند) مانند متانول و اتانول نیز می‌تواند حلالیت را به‌ویژه ترکیبات قطبی‌تر به میزان قابل توجهی افزایش دهد.

چهارشنبه ۱ تیر، کارگران داربست فاز ۱۴ عسلویه، کارگران پروژهٔ پترو پالایش کنگان، کارگران پتروشیمی کیان، کارگران سایت‌های ۱ و ۲ پروژهٔ پتروشیمی در بوشهر، کارگران پتروشیمی دماوند و کارگران داربست مربوط به پروژهٔ پتروشیمی آرین متانول، در اعتراض به عدم رسیدگی به درخواست‌های خود با فراخوان از قبل، به کارشان توقف زده و اعتصاب کردند. همچنین در چهارشنبه ۱ تیرماه ۱۴۰۱، عده‌ای از کارگران مجتمع کشت و صنعت کارون شوشتر به عدم دریافت حقوق تجمع کردند.

الکل‌های دیگر سمی‌تر از اتانول هستند، که این نیز بیشتر به دلیل نیاز به زمان بیشتر برای تغییر در فرایند سوخت و ساز است و حتی گاه در فرایندهای دگرگشت (متابولیسم) ماده‌هایی سمی می‌سازند. برای نمونه متانول، که همان الکل چوب است، به وسیلهٔ آنزیم‌ها در جگر اکسایش می‌یابد و مادهٔ سمی فرمالدهید تولید می‌کند که می‌تواند سبب کوری یا مرگ شود.

برخی منابع مانند چاپ ۱۹۱۱ دانشنامهٔ بریتانیکا، متانول را الکل درجهٔ یک می‌دانند اما این تعریف در کاربرد حرفه‌ای کمتر مورد پذیرش است.

این فرایند با اصلاح بخار کاتالیزوری که در صنعت برای تولید محصولاتی مانند هیدروژن، آمونیاک و متانول از گاز طبیعی، نفتا یا سایر مواد اولیه مشتق شده از نفت استفاده می‌شود،کاملاً متفاوت است و نباید با آن اشتباه گرفته شود. همچنین نباید این فرایند را با سایر فرآیندهای اصلاح کاتالیزوری که از متانول یا مواد اولیه مشتق شده از زیست توده برای تولید هیدروژن برای سلول‌های سوختی یا مصارف دیگر استفاده می‌شود، اشتباه گرفت.

کربونیل دار کردن متانول جهت تولید اسید استیک. از اسید استیک در تهیه پلی وینیل استات و محصول آبکافت آن یعنی پلی وینیل الکل، استفاده می‌گردد و همچنین در تهیه انیدرید استیک که مورد نیاز صنایع تولیدکننده الیاف استات سلولز و پلاستیک‌ها می‌باشد، کاربرد دارد و نیز در تهیه استرهای استات که یکی از حلال‌های صنعتی مهم به‌شمار می‌رود، از اسید استیک استفاده می‌شود.

اتانول با اینکه عوارض جانبی بیشتری دارد اما به دلیل ارزان تر و در دسترس بودن نسبت به فومپیزول(یک نوع پادزهر برای اتیلن گلیکول و متانول)همچنان به عنوان پادزهر برای موارد فوق به کار می رود.