قبله

[ویکی فقه] قبله، مکانی که در نماز به طرف آن مکان رو می کنند. تعیین مسجد الحرام و یا کعبه به عنوان قبله، حق و از جانب پروردگار است. خانه کعبه که در مکه معظمه می باشد قبله است و باید روبروی آن نماز خواند ولی کسی که دور است اگر طوری بایستد که بگویند رو به قبله نماز می خواند کافی است. کارهای دیگری مانند سربریدن حیوانات باید رو به قبله انجام گیرد.
استقبال و القبلة هر دو از یک ریشه هستند. استقبال الشیء یعنی محاذی و روبروی چیزی قرارگرفتن و استقبال القبلة یعنی رو به قبله قرارگرفتن. کلمه القبله در اصل اسم است برای حالت شخصی که به چیزی رو کرده است اما در عرف اسم شده است برای مکانی که در نماز به طرف آن مکان رو می کنند.در اصطلاح هم استقبال القبله به همان معنای عرفی است یعنی رو به خانه خدا قرارگرفتن. نکته مهمی که وجود دارد این است که مراد از قبله ساختمان کعبه معظمه نیست بلکه منظور مکان کعبه و فضای بالای آن است تا آسمان. استقبال در فقه مستقلاً مورد بحث قرار نمی گیرد بلکه همواره در ضمن بحث از امور دیگر در صورت ارتباط با آنها به آن پرداخته می شود.
موارد استقبال
آثاری که بر آن مترتب می شود نسبت به اعمال مختلف یکسان نیست. تفاوت این آثار باعث شده استقبال در رابطه با امور گوناگون احکام متضادی داشته باشد. تفاوت این احکام به اندازه ای است که از وجوب تا حرمت را شامل می شود.تمام شئون و افعال انسان مورد توجه و نظر شارع مقدس قرار گرفته و از آن میان هر چه که برای رسیدن به رشد و سعادت حقیقی او لازم بوده ] گردیده و از خطرات و انحرافات پرهیز داده شده است. هر یک از اعمال انسان به گونه های مختلف قابل انجامند اما همه آنها از نظر دارا بودن اثر مطلوب یکسان نیستند. از این رو هر عمل دارای آداب و شرایط مخصوص به خود است که اگر رعایت نشوند عمل مورد نظر بی اثر خواهد بود یا اثر بخشی کمتری خواهد داشت. عنوان مورد بحث ما از اموری است که بود و نبود آن در برخی از اعمال تأثیر به سزایی دارد. تفصیل این موارد به شرح زیر است:
← واجب
«و من حیث خرجت فولّ وجهک شطر المسجد الحرام و انّه للحقّ من ربّک و ما الله بغافل عمّا تعملون؛ از هر کجا (و از هر شهر و نقطه ای) خارج شدن (به هنگام نماز) روی خود را به جانب مسجد الحرام کن. این فرمان دستور حقی است از طرف پروردگار تو، و خداوند از کردار شما غافل نیست.»در آیه فوق تغییر قبله و لزوم و توجه به کعبه تکرار شده و به عنوان یک فرمان مذکور و یک امر حق از طرف پروردگار معرفی گردیده است و در آیه بعدش برای سومین بار روی این مساله تکیه شده است. این تاکیدات پی در پی همگی حاکی از این حقیقت است که مساله تغییر قبله و نسخ این حکم در میان مسلمانان گران و سنگین و در میان دشمنان لجوج دست آویزی برای سمپاشی بود.
← پیام ها و نکته ها
...
[ویکی شیعه] قبله، در اصطلاح اسلامی، به کعبه گفته می شود که مسلمانان برخی از اعمال عبادی و غیرعبادی خویش را رو به سوی آن انجام می دهند. تا پیش از سال دوم هجری، مسجد الاقصی قبله مسلمانان بود ولی با نزول آیه ۱۴۴ سوره بقره، جهت قبله به سمت کعبه تغییر یافت. در فقه شیعه و سنی، احکام بسیاری درباره قبله وجود دارد از جمله در بحث نماز، دفن میت و ذبح حیوانات.
قبله در لغت به معنای سمت و جهت استو در اصطلاح به کعبه یا جهتی گفته می شود که کعبه در آن قرار دارد.
پیامبر(ص) در مکه و سال های نخست پس از هجرت در مدینه، به سوی بیت المقدس نماز می گزارد؛ اما خواستِ قلبی او نماز گزاردن به سوی کعبه بود و بدین جهت در انتظار وحی و تغییر قبله به سر می برد. خداوند با نزول آیه قبله، او را خشنود کرد و به تغییر قبله به سوی مسجدالحرام فرمان داد: قَد نَرَی تَقَلُّبَ وَجهِکَ فِی السَّمَاء فَلَنُوَلِّینَّکَ قِبلَةً تَرضَاهَا فَوَلِّ وَجهَکَ شَطرَ المَسجِدِ الحَرَامِ وَحَیثُ مَا کُنتُم فَوَلُّوا وُجُوِهَکُم شَطرَهُ وَإِنَّ الَّذِینَ أُوْتُوا الکِتَابَ لَیعلَمُونَ أَنَّهُ الحَقُّ مِن رَّبِّهِم وَمَا اللّهُ بِغَافِلٍ عَمَّا یعمَلُونَ (ترجمه: نگریستنت را به اطراف آسمان می بینیم. تو را به سوی قبله ای که می پسندی می گردانیم. پس روی به جانب مسجدالحرام کن. و هر جا که باشید روی بدان جانب کنید. اهل کتاب می دانند که این دگرگونی به حق و از جانب پروردگارشان بوده است. و خدا از آنچه می کنید غافل نیست.)
[ویکی اهل البیت] قبله مکانی است که نماز باید به سمت آن خوانده شود. علاوه بر این در بسیاری از اعمال و امور مربوط به مسلمانان جهت قبله به نحوی دخالت دارد همانند اینکه صورت میت باید به سمت قبله قرار گیرد و حیوانات به سمت قبله ذبح شوند. تا چند ماه پس از هجرت بیت المقدس قبله مسلمانان بود و پس از آن به وحی الهی کعبه به عنوان قبله تعیین گردید.
استقبال و القبلة هر دو از یک ریشه هستند. استقبال الشیء یعنی محاذی و روبروی چیزی قرار گرفتن و استقبال القبلة یعنی رو به قبله قرار گرفتن. کلمه القبله در اصل اسم است برای حالت شخصی که به چیزی رو کرده است اما در عرف اسم شده است برای مکانی که در نماز به طرف آن مکان رو می کنند.
در اصطلاح هم استقبال القبله به همان معنای عرفی است یعنی رو به کعبه (خانه خدا) قرار گرفتن. نکته مهمی که وجود دارد این است که مراد از قبله ساختمان کعبه معظمه نیست بلکه منظور مکان کعبه و فضای بالای آن است تا آسمان.
پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله در مدت 13 سال پس از بعثت در مکه و چند ماه بعد از هجرت در مدینه به امر خداوند متعال به سوی بیت المقدس عبادت می کردند؛ ولی بعد از آن قبله تغییر یافت ومسلمانان مامور شدند که به سوی کعبه نماز بگزارند.
هنگام قرائت قرآن، هنگام دعا، هنگام ذکر، هنگام تعقیب نماز، هنگام ایراد دعوی نزد حاکم، هنگام سجده شکر، هنگام سجده واجب یا مستحب قرآن، هنگام وضوگرفتن، هنگام نشستن و...
هنگام پوشیدن شلوار، هنگام جماع در هر حالی که رو به قبله بودن بی احترامی باشد.
هنگام تخلی که علاوه بر استقبال، استدبار هم حرام است.
[ویکی الکتاب] معنی قِبْلَةَ: قبله - نوعی مقابل هم قرار گرفتن - چیزی که آدمی رو به آن میکند (حالتی است که باعث میشود دو چیز مقابل هم قرار گیردو عبارت "و اجعلوا بیوتکم قبلة "منظورش اینست که خانههای خود را متقابل بسازید بگونهای که بعضی رو بروی بعضی دیگر و در جهتی واحد قرار بگیرند ....
معنی قَبْلِهِ: قبل از او-قبل از آن
معنی قِبْلَتَهُمْ: قبله آنها
معنی قِبْلَتَکَ: قبله ی تو
معنی مُوَلِّیهَا: گرداننده ی رو به سوی آن (عبارت "وَلِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیهَا "یعنی:برای هر گروهی قبله ای است که خدا گرداننده روی آن گروه به آن قبله است)
معنی وِجْهَةٌ: چیزی که به آن رو کنند و متوجه آن شوند (کلمه "وجهة" بمعنای چیزیست که آدمی رو به آن میکند ، مانند قبله ، که آن نیز بمعنای چیزی است که انسان متوجه آن میشود. عبارت "وَلِکُلٍّ وِجْهَةٌ هُوَ مُوَلِّیهَا "یعنی:برای هر گروهی قبله ای است که خدا گرداننده روی آ...
معنی قِبْلَتِهِمُ: قبله آنها ( حرف میم به دلیل رسیدن ساکن به تشدید حرکت گرفته است)
معنی لَا تَخُطُّهُ: نمی نوشتی (از ماده خط است به معنای نوشتن است درعبارت "مَا کُنتَ تَتْلُواْ مِن قَبْلِهِ مِن کِتَابٍ وَلَا تَخُطُّهُ بِیَمِینِکَ " با ترکیب با "مَا کُنتَ"زمانش ماضی استمراری شده است )
معنی شَطْرَ: بعض - قسمتی (منظور از بعض مسجد الحرام همان کعبه است ، واینکه صریحا نفرمود فول وجهک الکعبة و یا فول وجهک البیت الحرام برای این بود که مقابل حکم قبله قبلی قرار گیرد چون شطر مسجد اقصی نیز منظور صخره ای معروف در آنجا بود ، نه همه آن مسجد )
معنی شَطْرَهُ: بعض آن - قسمتی از آن (منظور از بعض مسجد الحرام همان کعبه است ، واینکه صریحا نفرمود فول وجهک الکعبة و یا فول وجهک البیت الحرام برای این بود که مقابل حکم قبله قبلی قرار گیرد چون شطر مسجد اقصی نیز منظور صخره ای معروف در آنجا بود ، نه همه آن مسجد )
معنی لَا تُؤْمِنُواْ: اطمینان نورزید - اعتماد نکنید-ایمان نیاورید(درعبارت "قُلْ ءَامِنُواْ بِهِ أَوْ لَا تُؤْمِنُواْ إِنَّ ﭐلَّذِینَ أُوتُواْ ﭐلْعِلْمَ مِن قَبْلِهِ إِذَا یُتْلَیٰ عَلَیْهِمْ یَخِرُّونَ لِلْأَذْقَانِ سُجَّداً " چون شرط واقع شده برای جمله بعدی جزم گرفته (بگ...
ریشه کلمه: 
قبل (۲۹۴ بار)ه (۳۵۷۶ بار)

قبلة
نوعی از مهره که بدان مردان را بند کنند و نیز به جهت دفع چشم زخم بر گردن اسب بندند.
جهتی که هنگام نماز خواندن به آن رو می‌کنند.
بوسه.