قابل

معنی کلمه قابل در لغت نامه دهخدا

قابل. [ ب ِ ] ( ع ص ) نعت فاعلی از قبول. پذیرا. پذیرنده. قبول کننده. ( غیاث ). مستعد قبول :
قابل انوار عدل ، قابض ارواح مال
فتنه آخر زمان ، از کف او مصطلم.خاقانی.آن قابل امانت در قالب بشر
و آن عامل ارادت در عالم جزا.خاقانی.حاملی محمول گرداند ترا
قابلی مقبول گرداند ترا
قابل امر ویی قابل شوی
وصل جوئی بعد از آن واصل شوی.مولوی.محل قابل و آنگه نصیحت قایل
چو گوش هوش نباشد چه سود حسن مقال.سعدی.چون بود اصل گوهری قابل
تربیت را در او اثر باشد.سعدی ( گلستان ). || لایق. سزاوار. ( غیاث ) ( آنندراج ). || هنرمند. || باوقوف. کارآزموده. ( ناظم الاطباء ). || آتی. آتیه. آینده. پیش آینده. ( آنندراج ). سال آینده. ( منتهی الارب ). عام قابل ، مقابل ماضی. دیگر سال. دوم سال. ( مهذب الاسماء ). || آنکه میگیرد دلو آب را از آبکش. ( ناظم الاطباء ). || پسندیده. ( آنندراج ) ( غیاث ). || ضامن. ( آنندراج ) ( غیاث ) ( ناظم الاطباء ). || ( اصطلاح فلسفه ) از اصطلاحات فلسفه ؛ منفعل. مفعول. معمول. ماده. محل.مقابل. فاعل. تهانوی گوید: عبارت است از منفعل که آن را ماده و محل نیز نامند. ( کشاف اصطلاحات الفنون ). || از اصطلاحات عرفاء. تهانوی گوید: در اصطلاح تصوف بطوری که از فصل اول از شرح فصوص قیصری استفاده میشود عبارت است از اعیان ثابته از جهت آنکه فیض وجود را از فاعل حق قبول میکند. ( کشاف اصطلاحات الفنون ) :
توئی مقبول و هم قابل توئی مفعول و هم فاعل
توئی مسؤول و هم سائل توئی هر گوهر الوان.ناصرخسرو.ترکیب ها:
- قابل اتساع . قابل اجرا. قابل احتراق. قابل ارتجاع. قابل استیناف. قابل اشتعال. قابل اعتماد. قابل اعتراض. قابل اغماض. قابل اکل. قابل التوب. قابل امانت. قابل امتداد. قابل انبساط. قابل انتشار. قابل انتقال. قابل انجذاب. قابل انحلال. قابل انحناء. قابل انعقاد. قابل انعکاس. قابل انقباض. قابل انکسار. قابل تأدیه. قابل تبدیل. قابل تبلور. قابل تجهیز.قابل تجزیه. قابل تحلیل. قابل تردید. قابل ترکیب. قابل تصعید. قابل تغییر. قابل تمسخر. قابل تنفس. قابل توجه. قابل حمل. قابل حیات. قابل خوردن. قابل دقت. قابل ذکر. قابل ذوب. قابل رجوع. قابل زراعت. قابل شکیب. قابل غرس. قابل فسخ. قابل قبول. قابل قبول بودن. قابل قبول نبودن. قابل قسمت. قابل قیاس. قابل ملاحظه. قابل وصول.

معنی کلمه قابل در فرهنگ معین

(بِ ) [ ع . ] (اِفا. ) ۱ - پذیرنده ، قبول کننده . ۲ - لایق ، سزاوار. ۳ - باتجربه ، کارآزموده . ۴ - بسیار، زیاد. ۵ - آتیه ، آینده . مق ماضی . ۶ - ضامن . ۷ - جزء پیشین بعضی از کلمه های مرکب به معنی «شایسته ، درخور، مناسب »: قابل اعتماد، قابل اعتنا. ۸ - جزء

معنی کلمه قابل در فرهنگ عمید

۱. قبول کننده، پذیرنده.
۲. دارای امکان برای قبول امری یا حالتی: قابل اجرا، قابل قبول.
۳. سزاوار، شایسته.
* قابل ارتجاع: هر شیئ که پس از خم کردن یا فشار دادن آن به حالت اول برگردد.

معنی کلمه قابل در فرهنگ فارسی

یا قاین ( قایین ) پسر آدم ابوالبشر و حوا . در تورات سفر پیدایش باب چهارم آمده : [ و آدم زن خود حوا را بشناخت و او حامله شد و قائن را زایید و گفت مردی از یهوه حاصل کردم و بار دیگر برادر او هابیل را زایید و هابیل گله بان بود و قائن کارکن زمین بود. پس از مرور ایام واقع شد که قائن هدیه ای از محصول زمین برای خداوند آورد و هابیل نیز از نخست زادگان گله خویش و پیه آنها هدیه آورد و خداوند هابیل و هدیه او را منظور داشت اما قائن و هدیه او را منظور نداشت . پس خشم قائن بشدت افروخته شد و سر خود را بزیر افکند . آنگاه خداوند به قائن گفت : چرا خشمناک شدی و چرا سر خود را بزیر افکندی ? اگر نیکویی میکردی آیا مقبول نمی شدی ? و اگر نیکویی نکرده ای گناه بردر در کمین است و اشتیاق تو دارد اما تو بروی مسلط شوی . و قائن با برادر خود هابیل سخن گفت و واقع شد چون در صحرا بودند . قائن بربرادر خود هابیل برخاست و او را کشت ... ]و در روایات اسلامی این داستان بصور مختلف آمده از جمله نوشته اند : قابیل باخواهر توام خود [ اقلیما ] متولد گردید و پس از وی هابیل و خواهر توامش [ لبودا ] زاده شدند . پس از آنکه آنان بحد بلوغ رسیدند آدم اقلیما را نامزد هابیل کرد و لبودا را نامزد قابیل . قابیل از قبول این امر سرپیچی کرد و گفت : من هرگز در مفارقت خواهر همزادخود اقلیما - که در حسن و جمال یگانه است - از پای ننشینم . سرانجام آدم قابیل و هابیل را گفت که قربان کنند و قربانی هر یک قبول افتد اقلیما او را باشد . قربانی قابیل مورد قبول واقع نشد . این امر خشم او را بیشتر نمود و هابیل را بکشتن تهدید کرد . هابیل گفت : خداوند قربانی را از پرهیزگاران می پذیرد و اگر تو به آهنگ کشتن من دست بکار شوی من دست نگاه میدارم زیرا از خدامیترسم. قابیل همچنان در کمین هابیل بود تا روزی او را بر سر کوهی خفته یافت . سنگی برداشت و او را با ضربه سنگ از پای در آورد . سپس جنازه او را برداشت و حیران و سرگردان باین طرف و آن طرف میکشید و نمیدانست که با آن چه کند ناگاه دو کلاغ پیش چشم او به نزاع مشغول شدند یکی از آن دو دیگری را کشت و بامنقار خویش زمین را گود کرد و لاشه کلاغ مرده را زیر خاک پنهان ساخت . قابیل از مشاهده این صورت درسی فرا گرفت و بدفن جسد برادر پرداخت ( حبیب السیر لغ. ).
قبول کننده، پذیرنده، سزاوار، شایسته، آماده برای قبول امری یاحالتی
( اسم ) ۱ - قبول کننده پذیرنده ۲ - لایق سزاوار ۳ - با وقوف آگاه کار آزموده ۳ - آتی آتیه مقابل ماضی . یا عام قابل . سال آینده دیگر سال . ۵ - ضامن ۶ - تهیو و استعداد و استحقاق وجود مقبول و نسبت فاعل به مفعول خود بوجوب است ولی نسبت قابل بمقبول خود بالامکان است زیرا که فاعل تام موجب فعل است و قابل موجب و مستلزم قبول نیست . اگر چه درست است که قابل و مقبول ذهنا و از لحاظ مفهومی متضایفانند و آن عبارتست از منفعل که آن را ماده و محل نیز نامند توضیح فرق قابل با فاعل در آن است که قابل بما هو قابل مقتضی خود نیست و فاعل بماهو مقتضی مفعول خود هست . ۷ - اعیان ثابته از جهت آنکه فیض وجود را از فاعل حق قبول می کند ۸ - نامی از نامهای خدای تعالی . ترکیبات اسمی : یا قابل اتساع . آنچه که بتوان آن را وسعت داد گسترش پذیر . یا قابل اجرا (ئ ) . آنچه که انجام شدنی است انجام پذیر اجرا شدنی . یا قابل احتراق . احتراق پذیر . یا قابل استیناف . قابل پژوهش . یا قابل اشتغال . قابل احتراق روشن شدنی . یا قابل اعتراض . ۱ - اعتراض پذیر ۲ - حکمی که بتوان بر آن اعتراض کرد هرحکمی که غیابا از دادگاه بخش یا شهرستان صادر شده باشد و آن در مدت معین قابل اعتراض است یا قابل اعتماد . آنکه یا آنچه لایق اطمینان باشد . قابل اطمینان . یا قابل اغماض . آنچه بتوان آن رانادیده گرفت چشم پوشیدنی . یا قابل اکل . آنچه لایق خوردن باشد خوردنی ماکول . یا قابل امانت . ۱ - آنکه لایق باشد امانتی بدو بسپرند . ۲ - آدم ابوالبشر . توضیح اشاره است به آیه ذیل انا عرضنا الامانته علی السموات و الارض و الجبال فابین ان یحملنها و اشفقن منها و حملها الانسان انه کان ظلوما جهولا : آن قابل امانت در قالب بشر و آن عامل ارادت در عالم جزا . ( خاقانی ) یا قابل امتداد . امتداد پذیر کشش پذیر. یا قابل انبساط . آنچه که قبول بسط کند بسط پذیر مقابل قابل انقباض . یا قابل انتشار . آنچه که بتوان آن را منتشر کرد : این مقاله قابل انتشار نیست . یا قابل انتقاد . آنچه که سزاوار انتقاد باشد . یا قابل انتقال . آنچه که بتوان آن را به دیگری منتقل کرد انتقال پذیر ملک قابل انتقال ( ملک منقول مقابل غیر منقول ) یا قابل انجذاب . آنچه جذب شود جذب شدنی . یا قابل انحلال . آنچه که بتوان منحل کرد انحلال پذیر . یا قابل انحنا(ئ ) . آنچه که بتوان آن را خم کرد انحنا پذیر. یا قابل انعطاف . ۱ - خمیدگی پذیر ۲ - کسی یا چیزی که بنا به مقتضیات تغییر حال و صورت دهد . یا قابل انعقاد . انعقاد پذیر . منعقد شدنی . یا قابل انعکاس . آنچه که قبول انعکاس کند . انعکاس پذیر . یا قابل انقباض . انقابض پذیر مقابل انبساط پذیر . یا قابل انکسار . آنچه که منکسر شود انکسار پذیر . یا قابل پژوهش . حکمی که از دادگاه بخش یا شهرستان صادر شده باشد و آن در مدت معین قابل پژوهش است استیناف پذیر قابل استیناف . یا قابل تادیه . وامی که بتوان آن را پرداخت . تادیه پذیر پرداختنی . یا که بتوان آن را تاویل و تفسیر کرد . یا قابل تبدیل . آنچه قبول تغییر کند تبدیل پذیر . یا قابل تجربه . آنچه که بتوان آن را در محل آزمایش در آورد آزمایش پذیر . یا قابل تجزیه . آنچه که بتوان اجزای آن را تفکیک کرد تجزیه پذیر . یا قابل تحلیل . آنچه که قبول تحلیل کند تحلیلی. مقابل قابل ترکیب . یا قابل تردید . آنچه که در آن بتوان تردید کرد مشتبه . یا قابل ترکیب . آنچه که قبول ترکیب کند ترکیب پذیر مقابل تجزیه پذیر . یا قابل تصعید . آنچه قبول صعود کند تصعیدپذیر بالا رفتنی . یا قابل تعلیم . آن چه که قبول تعلیم و آموزش کند . یا قابل تغییر . آن چه که قبول تغییر کند تغییر پذیر گشتنی مقابل تغییر نا پذیر لا یتغیر . قابل تقسیم . عددی که بتوان آنرا تقسیم بر یا عددی دیگر کرد قابل قسمت بخشپذیر . یا قابل تمسخر . مسخره پذیر شایسته استهزائ . یا قابل تمیز . قابل فرجام . یا قابل تنفس . یا هوای قابل . هوای مناسب برای تنفس . یا قابل حیات . ۱ - آن که یا آنچه قبول حیات کند ۲ - ماندنی . یا قابل خوردن . قابل اکل خوردنی . یا قابل ذکر . آن چه شایسته یاد آوری باشد موضوع بااهمیت . یا قابل ذوب . آنچه که قبول ذوب کند . یا قابل رجوع . رجوع پذیر بازگشت دادنی . یا قابل زراعت ( زرع ) . قابل کشت ( زمین ) کشتنی . یا قابل فرجام . حکم یا قراری که بموجب قانون قابل رجوع به دیوان کشور باشد . هر حکم استینافی که از دادگاه شهرستان یا استان صادر شود در مدتی معین قابل رسیدگی فرجامی است . یا قابل فرض . فرض کردنی قابل تصور . یا قابل فسخ . برگشت پذیر: عقد قابل فسخ . یا قابل فیض . مستعد فیض فیض پذیر . یا قابل قبول . پذیرفتنی باور کردنی . یا قابل قسمت . قابل تقسیم . یا قابل قیاس . قیاس کردنی قیاس پذیر .یا قابل مقایسه . قابل قیاس . یا قابل وصول . وصول شدنی دریافت شدنی .
قابیل فرزند آدم که بر برادر خود هابیل رشک برده او را کشت .

معنی کلمه قابل در فرهنگ اسم ها

اسم: قابل (پسر) (عربی) (مذهبی و قرآنی) (تلفظ: ghabel) (فارسی: قابل) (انگلیسی: ghabel)
معنی: شایسته، لایق، از نامهای خداوند

معنی کلمه قابل در دانشنامه اسلامی

[ویکی الکتاب] معنی قَابِلِ: قبول کننده (حرف لام در عبارت "قَابِلِ ﭐلتَّوْبِ" به دلیل رسیدن ساکن به تشدید حرکت گرفته)
معنی أَثَاماً: سزا-مجازات - کیفر سخت
معنی أَثْخَنتُمُوهُمْ: بسیار آنها را کشتید- برآنها غلبه کردید - آنان را از قدرت و توان انداختید (کلمه اثخان به معنای بسیار کشتن ، و غلبه و قهر بر دشمن است . کلمه ثِخَن به معنی غلظت و بی رحمی است و اثخان کسی به معنی بازداشتن و مانع حرکت وجنبش او شدن است مثلاً با کشتن او . د...
معنی أَثَرِ: اثر-جای پا
معنی أَثَرْنَ: زیر ورو کردند-برپا نمودند
معنی أَثَرِی: در پی من
معنی أَثْقَالاًَ: بارهای سنگین
معنی أَثْقَالَکُمْ: بارهای سنگینتان
معنی أَثْقَالَهَا: بارهای سنگینش
معنی أَثْقَالَهُمْ: بارهای سنگینشان
معنی أَثْقَلَت: آن زن سنگین شد
معنی أَثْلٍ: نام گیاهی بی میوه(طرفاء)
ریشه کلمه:
قبل (۲۹۴ بار)

معنی کلمه قابل در ویکی واژه

idoneo
پذیرنده، قبول کننده.
لایق، سزاوار.
باتجربه، کارآزموده.
بسیار، زیاد.
آتیه، آینده. مق ماضی.
ضامن.
جزء پیشین بعضی از کلمه‌های مرکب به معنی «شایسته، درخور، مناسب»: قابل اعتماد، قابل اعتنا.
جزء پیشین بعضی از کلمه‌های مرکب به معنی «دارای امکان و توانایی قبول کار یا حالتی»: قابل اجرا، قابل تحمل.

جملاتی از کاربرد کلمه قابل

گویی که نشسته‌ای شب و روز هر جا که تویی مقابل من
بلا را نیست قابل جز صفای دل عجب نبود اگر زان شمع چون آیینه ام آتش بجان افتد
نیست هر آب و زمین قابل تخم شررش در دل سوختگان نشو و نما دارد عشق
می خورم از عکس خود بر چهره چندین پشت دست تا به آن آئینه رو خود را مقابل می کنم
گفت دانا: قابل جان بود قالب در جهان بُخل دور از فضل فیّاض جهان آراستی
به صحبت همه کس رفتن از تو لایق نیست اگر چه صحبت تو هست قابل همه کس
گرچه لطفت قابل این اعتبارم دیده است من بخود اما ندارم یک سر مو اعتبار
نیست در دیده من هیچ مقابل همه اوست تو قفا می‌نگری من همه رو می‌بینم
بی سبب در زیر تیغ ای جان ناقابل نبود هر قدر شرمندگی از روی قاتل داشتم
نماز شام نزدیکست و امشب مه و خورشید را بینم مقابل